حضرت علی اکبر اولین شهید عاشورا از بنی هاشم بود. شجاعت و دلاوری حضرت علی اکبر و رزم آوری و بصیرت دینی و سیاسی او، در سفر کربلا به ویژه در روز عاشورا تجلی کرد. سخنان و فداکاریهای وی نیز به خوبی مؤید این مطلب است.

روز عاشورا پس از شهادت یاران امام، اولین کسی که اجازه میدان طلبید تا جان را فدای دین کند، او بود. اگر چه به میدان رفتن او بر اهل بیت و بر امام بسیار سخت بود، ولی از ایثار و روحیه جانبازی او جز این انتظار نبود. وقتی به میدان می رفت، امام حسین در سخنانی سوزناک به آستان الهی، آن قوم ناجوانمرد را که دعوت کردند ولی تیغ به رویشان کشیدند، نفرین کرد. علی اکبر چندین بار به میدان رفت و رزمهای شجاعانه ای با انبوه سپاه دشمن داشت. پس از شهادت، امام حسین صورت بر چهره خونین حضرت علی اکبر نهاد و دشمن را باز هم نفرین کرد.

مرقد مطهر حضرت علی اکبر علیه السلام
محل دفن جوان شجاع و دلاور امام حسین علیه السلام در پایین پاى آن حضرت است.

ضریح امام حسین علیه السلام، چنان که شرح آن در صفحه هاى پیشین رفت، به صورت شش ضلعى است که دو ضلع پایین آن به على اکبر و شهیدان بنى هاشم تعلق دارد. این قسمت به ضریح بیرونى قبر امام حسین علیه السلام وصل شده و 2/6 متر طول و 1/4 متر عرض دارد. بنابر این از عرض یک بخش و از طول دو بخش را در بر مى‌گیرد و دو ضلع از آن را به خود اختصاص مى‌دهد.

منبع

اقمار حسین(ع): زینب کبری(س)، ابوالفضل العباس(ع)، علی اکبر(ع)، حسن.م، قم: ذکری ‫، ۱۳۸۹.

یکى از بارزترین نمونه‌هاى کمال و اسوه‌هاى پاکى و مردانگى، حضرت «على اکبر (علیه السلام)» شهید بزرگ حماسه عاشورا و فرزند بافضیلت سیدالشهدا (علیه السلام) است.

سزاوار است که از رهگذر آشنایى با شخصیت و ویژگى‌هاى این جوان برومند و رشید و با صلابت، از او درس جوان‌مردى و مقاومت و ایمان و ادب بیاموزیم و نسلى را تربیت کنیم که پویاى راه نورانى آن شهید باشد.

تربیت شایسته امام حسین (علیه السلام) سبب شد تا على اکبر به بهترین صفات کمال آراسته شود. عواملى همچون: اصالت خانوادگى، تربیت و وراثت، کسب علم و فضایل که از عناصر تشکیل دهنده شخصیت هر کس است، در وجود و زندگى او فراهم بود.

خلق و خوى او و رفتار و حرکات و ادب و متانتش در حد اعلاى برجستگى و درخشندگى بود؛ آن‌گونه که گفته و نوشته‌اند، رفتارش حرکات و رفتار پیامبر خداصلى الله علیه وآله وسلم را در ذهن‌ها زنده مى‌کرد.

على اکبر(علیه السلام) شاخه‌اى از آن شجره طیبه و ریشه پاک بود و وارث همه خوبى‌هاى خاندان عصمت و طهارت به شمار مى‌رفت.علی اکبر فرزند بزرگ امام حسین(علیه السلام) شبیه ترین مردم به پیامبر (صلی الله علیه وآله وسلم) در خلقت و اخلاق و گفتار بود. شجاعت، دلاوری، بصیرت دینی و سیاسی او، در سفر کربلا به ویژه در روز عاشورا تجلی کرد. در کربلا حدود 25 سال داشت. اولین شهید عاشورا از بنی هاشم بود.

پایین پدر بزرگوارش دفن شده و به این خاطر ضریح امام علیه السلام شش گوشه است. به نظر مـی رسد در جریان حادثه کربلا و به ویژه هر چه روز عاشورا نزدیک تر می شد و خطرها و سختی ها شدت مـی یافته، عـلی اکـبر و عباس به عنوان دو یار معتمد ایشان، پیوسته همراه امام حسین علیه‌السلام بودند و در آن هنگامه های پرغوغا و هـولناک، چـشم از پدر برنمی داشتند و هر لحظه مترصد فرمان و دستور امام بودند.

منبع اسوه و الگو: حضرت قاسم و علی اکبر و عباس(ع)، علی پور حسینی، مشهد: ضریح آفتاب ‫، ۱۳۹۰.

السَّلامُ عَلَى عَبْدِاللَّهِ بْنِ الْحُسَيْنِ الطِّفْلِ الرَّضِيعِ الْمَرْمِيِّ الصَّرِيعِ الْمُتَشَحِّطِ دَماً الْمُصَعَّدِ دَمُهُ فِي السَّمَاءِ الْمَذْبُوحِ بِالسَّهْمِ فِي حِجْرِ أَبِيهِ لَعَنَ اللَّهُ رَامِيَهُ حَرْمَلَةَ بْنَ كَاهِل الْأَسَدِيَّ وَ ذَوِيه.

سلام بر عبدالله آن كودك شيرخواره اى كه به خاك و خون غلطيد، و خونش فراسوى آسمان بالا رفت، كودكى كه با تير در بغل پدر، او را كشتند، خداوند كشنده اش حرمله و يارانش را لعنت كند .

شهادت حضرت على اصغر عليه السلام به روايت بحارالأنوار
مرحوم علّامه ي مجلسى در بحارالأنوار مى فرمايد: چون در زمين پر بلايِ كربلا براى مظلوم آل عبا يارى و هوادارى نماند و مرگ همه ي جوانان را ديد و داغ همه ي برادران را به دل گرفت و باقى نماند براى حضرتش مگر بانوان و مخدّرات محترمه؛ حضرت در آن حال ندايي از دل محزون برآورد: « هَلْ مِنْ ذَابٍّ يَذُبُّ عَنْ حَرَمِ رَسُولِ اللَّهِ صلی الله علیه و آله وسلم  هَلْ مِنْ مُوَحِّدٍ يَخَافُ اللَّهَ فِينَا هَلْ مِنْ مُغِيثٍ يَرْجُو اللَّهَ فِي إِغَاثَتِنَا؟» .

آيا در اين صحرا كسى هست كه دفع شرّ از حرم پيغمبر صلی الله علیه و آله وسلم كند؟ آيا موحّد و ديندارى هست كه از خدا بترسد و ما را نترساند؟ و آيا كسى هست كه در راه خدا به فرياد آل محمّد: برسد؟

صداى امام علیه السلام كه در خيمه ها به گوش بانوان رسيد جملگى به گريه و زارى درآمدند « وَارْتَفَعَتْ أَصْوَاتُ النِّسَاءِ بِالْعَوِيلِ» .

صداى صيحه ي زنان و ضجّه ي مخدّرات محترمه به آسمان رفت.

امام علیه السلام كه چنين ديد رو به خيمه آورد: « َتَقَدَّمَ علیه السلام إِلَى بَابِ الْخَيْمَةِ فَقَالَ نَاوِلُونِي عَلِيّاً ابْنِيَ الطِّفْلَ حَتَّى أُوَدِّعَهُ» .

حضرت تمام بانوان و اطفال را ساكت كرد مگر على اصغر علیه السلام را كه از تشنگى و گرسنگى آرام نداشت.

امام علیه السلام فرمود: طفل صغيرم را بياوريد تا با او وداع كنم.

حضرت على اصغر علیه السلام را به دست حضرت دادند به نوشته ي روضة الشّهداء چون آن طفل را به دست حضرت دادند و آن جناب حالت طفل خود را از تشنگى به آن منوال ديد اشك از رخسار حضرت ريخت، ساير مخدرات نيز از گريه حضرت به گريه افتادند، عرضه داشتند: يا اباعبدالله دو روز است كه از بى آبى و بى غذائى شير در سینه مادر على اصغر خشكيده و اين طفل گرسنه و تشنه مانده.

حضرت از حالت آن طفل سخت متأثّر شد ملاحظه نمود ديد از تشنگى مى سوزد و اشك مى ريزد حضرت از باب اتمام حجّت بر آن قوم ستمكار آن طفل معصوم را در پيش زين نهاد، آمد تا به نزديك صفوف اعداء رسيد. سپس با هر دو دست آن شيرخوار را بلند نمود و با صداى بلند فرمود:

« يَا قَوْم اِنْ اَكُنْ اَنَا آثِمٌ عَلى زَعْمِكُمْ» اگر من به اعتقاد شما تقصيركارم، امّا اين طفل تقصيرى ندارد، چشم بگشائيد و ببينيد كه چقدر تشنه است الآن از تشنگى مى ميرد، اى لشكر قدرى آب بياوريد تا من به اين طفل بچشانم و وى را از اين تشنگى و حرقت دل و جگر برهانم، اگر به من آب نمى دهيد پس اين طفل را بگيريد و ببريد كنار نهر و آبى به لب عطشانش برسانيد و بياوريدش تا من وى را به مادرش برسانم.

گفتند: اى حسين قطره اى از آب بدون اذن امير نه به تو و نه به اولاد و ذرّيات تو نخواهيم چشانيد، در همين موقع « فَاسْتَهْدَفَ حَلْقَ الرَّضيع وَ عَبَرْتَ النَّشَابَة مِن حَلْقِهِ اِلى عَضُدِ الْحُسَيْن علیه السلام» تير حرمله از حلقوم على اصغر گذشت و به بازوى امام علیه السلام رسيد، حضرت امام حسين علیه السلام خون گلوى آن مظلوم را گرفت و به آسمان پاشيد، پس طفل را با چشم اشكبار نزديك خيام آورد و مادرش شهربانو را طلبيد و فرمود: بگير طفل شهيد خود را كه جدّش ساقى كوثر او را سيراب كرد. شهربانو طفل خود را گرفت .

منبع ستاره هاي خونين  حضرت علي اصغر عليه السلام

 محمّدحسين رفوگران

در مقاتل می نویسند روباه صفتی شمشیری به فرق مبارک قاسم زد و حضرت قاسم دیگر نتوانست بجنگد، حتی نتوانست روی اسب بنشیند و از بالای اسب بر زمین افتاد و گفت عمو جان من هم رفتم، خداحافظ.

زمانی که آقا امام حسین جلو آمدند، زمانی بود که قاتل قاسم بر روی سینه اش نشسته بود و می خواست سرش را از تن جدا کند. پس جنگ مغلوبه شد و معلوم است که در این میان پیکر حضرت قاسم زیر سم اسبان قرار گرفت.

لذا بعضی از مقاتل جمله ای از حضرت قاسم نقل می کنند که گفت: عمو جان به خدا استخوانهای سینه ام در هم شکست و زیر سم ستوران له شدم. امام حسین علیه السلام پس از اینکه توانست لشکر را متفرق کند، بالای سر قاسم نشست. جمله ای را گفت که بالای سر علی اکبرش نیز بیان نداشت.

فرمود: قاسم جان برایم بسیار سخت و مشکل است وقتی آمدم که نمی توانم به فریادت برسم، وقتی آمدم که فرق شکافته و بدن پاره پاره ات را می بینم، وقتی آمدم که بدنت پر از زخم سم ستوران است و من چاره ای ندارم جز اینکه بالای سر تو گریه کنم. بسوی حق، ص: 92؛ مظاهری، حسین)

قاسم نوجوانی غیر بالغ بود. چون نگاه امام علیه السّلام به او افتاد او را در آغوش کشید و با هم چنان گریستند که بی تاب شدند. قاسم علیه السّلام اذن میدان خواست و امام علیه السّلام نپذیرفت. این نوجوان دست و پای امام علیه السّلام را بوسه می زد و اذن می طلبید تا سرانجام اجازه گرفت. او در حالی که اشک می ریخت به نبرد آمد و این رجز می خواند:

إن تنکرونی فأنا ابن الحسن 

سبط النبی المصطفى و المؤتمن 

 هذا حسین کالأسیر المرتهن

بین أناس لا سقوا صوب المزن

اگر مرا نمی شناسید (بدانید) منم فرزند حسن علیه السّلام و نوادۀ پیامبر برگزیده و امین خدا.

این حسین علیه السّلام است که در میان مردم همچون اسیران در گروه است. خدا این مردم را از باران رحمت خود سیراب نکناد.

او که همچون پارۀ ماه از افق میدان می درخشید دلیرانه بر دشمنان یورش برد تا با آن خردسالی سی و پنج نفر را کشت.منبع (فرهنگ جامع سخنان امام حسین علیه السلام، علی مویدی)