8
تیر

عید قربان در احادیث

رسول الله صلى الله عليه و آله : مَن أحيَا اللَّيالِيَ الأَربَعَ وَجَبَت لَهُ الجَنَّةُ : لَيلَةَ التَّروِيَةِ ، ولَيلَةَ عَرَفَةَ ، ولَيلَةَ النَّحرِ ، ولَيلَةَ الفِطرِ
پيامبر خدا صلى الله عليه و آله :
 هر كس اين چهار شب را شب زنده دارى كند، بهشت براى او واجب است: شبِ ترويه، شب عرفه، شب عيد قربان و شب عيدفطر.

کتاب «حج و عمره در قرآن و حديث» صفحه 343

 

 

الإمام الباقر عليه السلام : لَمّا أقبَلَ رَسولُ اللّه ِ صلى الله عليه و آله مِن مُزدَلِفَةَ مَرَّ عَلى جَمرَةِ العَقَبَةِ يَومَ النَّحرِ ، فَرَماها بِسَبعِ حَصَياتٍ ، ثُمَّ أتى إلى مِنى ، وذلِكَ مِنَ السُّنَّةِ
امام باقر عليه السلام: رسول خدا صلى الله عليه و آله چون از مزدلفه آمد ، روز عيد قربان بر جمره عقبه گذشت وهفت سنگ بر آن زد، سپس به منى آمد واين از سنّت است.

کتاب«حج و عمره در قرآن و حديث» صفحه 355

 

 

ادامه »


free b2evolution skin
8
تیر

فضیلت نماز عید قربان در قرآن

در قرآن و متون روایی مأثور، آیات و احادیثی پیرامون فضیلت برپای داشتن فریضه نماز عیدین، وجود دارد.

 

 

 

 


علی ـ علیه السّلام ـ فرمود: روز عید فطر روزی است که به نیکان ثواب داده می‌شوند و بدان زیانکار می‌شوند، آن روز شبیه‌ترین روز به روز قیامت شما است پس هنگام خروج از منزل به سوی مصلی به یاد آن لحظه باشید که از قبرها به سوی پروردگار خروج می‌کنید…

فضیلت نماز عید قربان در قرآن

در قرآن و متون روایی مأثور، آیات و احادیثی پیرامون فضیلت برپای داشتن فریضه نماز عیدین، وجود دارد که در ذیل به اختصار اشاره خواهد شد:

الف) آیات قرآن:

1.«قد افلح من تزکی و ذکر اسم ربه فصلی»[1]

به یقین کسی که پاکی جست (وخود را تزکیه کرد) رستگار شد و (آنکه) نام پروردگارش را یاد کرد سپس نماز خواند در روایت چنین تفسیر شده است «و ذکر اسم ربه فصلی»؛

«قال صلوة الفطر و الاضحی» که مراد از صلوة نماز عید قربان و عید فطر است.[2]

2. فصل لربک وانحر:[3] پس برای پروردگارت نماز بخوان و قربانی کن. در این آیه امر شده‌است به نماز عید و امر هم دلالت بر وجوب دارد. مراد از صلوه هم طبق گفته مفسران و روایت پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ نماز عید قربان است.[4]

 

 

 

آیات مذکور در عین حال که لزوم نماز عیدین را می رساند متضمن فضائل آنها نیزرمی باشد چرا که آیه اول می‌گوید رستگاری از ان کسی است که خود را پاکیزه کرد (یا قربانی نمود) و نماز عید برگزار نمود و در آیه دوم با توجه به اینکه مراد از کوثر فاطمه زهراء ـ سلام الله علیه ـ می‌باشد، به شکرانه این نعمت عظیم بهترین تشکر از خدا این است که نماز عید و قربانی انجام شود. (و یا نماز گذارد و هنگام نماز برای تکبیر دستها را بالا بیاورد.)[5]

ب) روایات: روایات این بخش در دو قسمت بیان می شود.

 

 

 

بخش اول: ضرورت و لزوم نماز عیدین

1. نماز عید فرض و واجب است. امام صادق ـ علیه السّلام ـ فرمود:

«صلوة العیدین فریضه»[6]

2. علی ـ علیه السّلام ـ فرمود:

«لا تجسوا النساء عن الخروج فی العیدین فهو علیهن واجب»[7] زنها را از رفتن در نماز عیدین منع نکنید چرا که نماز عید بر آنها لازم (و ثابت) است.

منتهی روایات بسیاری آورده شده است که لزوم نماز عیدین را مشروط به وجود امام معصوم ـ علیه السّلام ـ نموده است از جمله امام باقر ـ علیه السّلام ـ فرمود:

«لا صلوة یوم الفطر و الضحی الا مع امام»[8]  نماز عید فطر وعید قربان بدون وجود امام (معصوم) لازم نیست.

بخش دوم: فضیلت نماز و روز عیدین

1. روز گرفتن جائزه

پیامبر اکرم ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود:

«اغدوا الی جوائزکم… ثم قال هو یوم الجوائز»

ای مؤمنان صبح عید بدنبال گرفتن جوائز خود باشید، ای جابر جوائز الهی مانند جوائز شاهان نیست، آنگاه فرمود روز عید روز گرفتن جائزه است.[9] در روایت دیگر فرمود:

«الیوم الذی یثاب فیه المحسنون» روزی که خوبان در آن روز پاداش و ثواب دریافت می‌کنند.[10]

2. روز اجتماع مسلمین:

امام هشتم ـ علیه السّلام ـ فرمود: روز عید فطر عید قرار داده شده تا مردم در آن روز گرد هم آمده، نعمتهای خدا را ستایش گویند، آن روز، روز عید، دادن زکات، روز تضرع و زاری و روزی است که خوردن و نوشیدن حلال است.[11]

3. همچون روز قیامت:

علی ـ علیه السّلام ـ فرمود: روز عید فطر روزی است که به نیکان ثواب داده می‌شوند و بدان زیانکار می‌شوند، آن روز شبیه‌ترین روز به روزقیامت شما است پس هنگام خروج از منزل به سوی مصلی به یاد آن لحظه باشید که از قبرها به سوی پروردگار خروج می‌کنید و در لحظه ایستادن به نماز در مصلی به یاد آن وقتی باشید که در پیشگاه الهی قرار می‌گیرید و در لحظه برگشت بسوی خانه‌ها به یاد برگشتن بسوی بهشت یا جهنم باشید.[12]

 

 

 

 

4. بخشیدن گناهان:

پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود:«هنگامی که به سوی نماز عید خارج شدید، خداوند براین مسئله اگاهی دارد و می‌فرماید:

(عبادی لی صمتم و لی صلیتم عودوا مغفورا لکم)»[13]

5. روز عطای فراوان و بخشش بزرگ:

پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ در این رابطه فرمود:

«ان الملائکة یقومون یوم العید علی افواه السکه و یقولون اغدوا الی رب کریم یعطی الجزیل و یغفر العظیم.»[14]

فرمود: ملائکه روز عید بر لبان انسانهای ساکت قرار گرفته و یا در مسیر مردم ایستاده می‌گویند بر پروردگار کریم صبحگاه وارد شوید که عطای فراوان و بخشش زیاد دارد.

پی نوشتها:

[1] . اعلی/ 15 - 16

[2] . بحار الانوار، پیشین، ج 87، ص 348.

[3] . کوثر/ 2.

[4] . بحار الانوار، پیشین، ج 78، ص 349.

[5] . تفسیر صافی، پیشین، ج 5، ص 383.

[6] . وسائل الشیعه، پیشین، ص 94، روایت 1 و 4.

[7] . بحار الانوار، پیشین، ج 87.

[8] . وسائل الشیعه، پیشین، ج 5، ص 96، روایت 1 و 2 و 3 و 4.

[9] . وسائل الشیعه، پیشین، ج 5، ص 140.

[10] . همان، ص 140، روایت3.

[11] . همان، ص 141، روایت 4.

[12] . همان، ص 141، روایت 1.

[13] . مستدرک الوسائل، پیشین، ج 6، ص 121.

[14] . همان، ج 6، ص 154.

منبع:
اندیشه برتر


free b2evolution skin
8
تیر

چرا روزه گرفتن در عيد قربان و فطر حرام است؟

روز عيد بايد روز خوردن و آشاميدن باشد و مقدس مأبي نبايستي چنان بر آدمها مسلط گردد كه عيد بودن عيد را نيز فراموش كنند.

 چرا روزه گرفتن در عيد قربان و فطر حرام است در صورتي كه در ساير اعياد اين گونه نيست؟

پاسخ:

آنچه در پرسش مطرح گرديده است به قلمرو فلسفه احكام يا علل ‌الشرايع مربوط مي‌گردد كه بايد گفت قلمرويي است دور از دسترس عقل آدمي، مگر مقداري كه توسط وحي (قرآن) يا مفسّران وحي (سنّت معصومين ـ عليهم السّلام ـ ) به ما ابلاغ گرديده است. تا آنجا كه نويسندة اين سطور تتبع كرده است. در خصوص مورد سؤال فوق چيزي در منابع وحياني و سنّت موجود نمي‌باشد. به همين جهت نمي‌توان به صورت قاطع اظهار نظر نمود. اما احتمالاً دو مورد ذيل مي‌تواند از فلسفه‌هاي تحريم روزه در اين دو عيد بزرگ اسلامي باشد:
 الف) حفظ تعادل در جامعه اسلامي، اسلام آييني است كه به تعبير قرآن «امّت»(1) وسط و دين اعتدال مي‌باشد. يكي از مصاديق اين اعتدال برقراري نوعي موازنه ميان دنيا و آخرت مي‌باشد. نه مانند ملحدين كاملاً آخرت‌گرايي را نفي مي‌كند و نه مانند مسيحيت دنيا را به يكباره كناره مي‌گذارد.صراط مستقيم الهي، در اين مورد، راه رفتن در خط اعتدال ميان دنيا و آخرت مي‌باشد. خداوند از زبان قوم بني‌اسرائيل خطاب به قارون مي‌فرمايد: بهره‌ات از دنيا را فراموش نكن، اما در عين حال احسان و نيكويي را نيز مراعات نما.(2)

 

 

 

اگر اين ويژگي دين اسلام را در كنار آن خصوصيت انسانها قرار دهيم كه همواره تمايل به افراط و تفريط و خروج از حدّ اعتدال دارند، مي‌توان ربط ميان اين سخن و فلسفة تحريم روزه در اين دو عيد را درك نمود. روز عيد بايد روز خوردن و آشاميدن باشد و مقدس مأبي نبايستي چنان بر آدمها مسلط گردد كه عيد بودن عيد را نيز فراموش كنند. به ديگر سخن، عظمت و بزرگي اين دو عيد به اندازه‌اي است كه عيد بودن آنها به هيچ عنوان نبايد تحت‌الشعاع مسائل ديگر قرار گيرد. روزه گرفتن در اين دو روز بدون شك اين دو عيد بزرگ را كم‌رنگ مي‌سازد. و شارع چون به اين كم‌رنگ شدن راضي نيست دستور به تحريم داده است. در حديثي از امام صادق ـ عليه السلام ـ اشاره‌اي است به همين مضمون. ايشان مي‌فرمايد: در روز عيد فطر و عيد اضحي روزه نبايد گرفت. چون رسول خدا ـ صلي الله عليه و آله ـ فرمود كه اين روزها روزهاي خوردن و آشاميدن و شادي كردن است.(3) البته ممكن است اين شبهه مطرح گردد كه اگر فلسفة روزه نگرفتن رعايت اعتدال و گرايش نيافتن افراطي به سوي زهد منفي است، چرا در اعياد ديگر نيز اين فلسفه رعايت نگرديده و روزه تحريم نگرديده است.؟!

 

 

 

در پاسخ مي‌توان گفت كه اولاً اعياد رسمي ديني كه ريشة قرآني دارد و مستقيماًُ از طرف خداوند براي مسلمين عيد قرار داده شده است. همين دو عيد مي‌باشد اما بقيه اعياد نظير نيمه شعبان، عيد مبعث، عيد نوروز و… اعيادي هستند كه بعدها توسط مسلمين به خاطر تعظيم و تكريم معصومين ـ عليهم السّلام ـ ترويج گرديده‌اند. البته اين اعياد نيز ريشة روايي دارند،‌ اما تكليف نماز عيد مخصوص اين دو عيد است.
ثانياً: روزهاي عيد فطر و عيد اضحي در اصل اعياد عبادي هستند. مثلاًُ عيد فطر به دنبالة ماه مبارك رمضان است و عيد اضحي دنبالة ايام حج مي‌باشد. حالت سابقه آنها عبادت است و آن هم عبادت همراه زهد و گريز از دنيا، ما در ماه رمضان يك ماه تمرين زهد و دنياگريزي مي‌كنيم و در ايام حج نيز همين گونه است، بنابراين مناسب است كه جهت رعايت اعتدال يك روز نيز زهد را كنار بگذاريم. اما در اعياد ديگر چنين نيست.

 

 

 

ب) فلسفة ديگري هم كه ممكن است براي تحريم بيان گردد اين است كه مردم به تعبير روايات در اين دو روز مهمان خدايند و خداوند نمي‌پسندد كه مهمانانش روزه‌دار و گرسنه باشند. البته اين فلسفه‌اي است كه در بعضي روايات آمده است.(4) در بعضي تعابير هم آمده است كه اين دو روز و نيز ايام ديگري كه روزه در آنها حرام است، مانند ايام تشريق و نيز در نفي روزه در سفر، هديه‌ها و يا صدقات خداوند است بر بندگانش. و سزاوار نيست كه صدقه و هديه را ردّ نماييم.(5)
باز هم تأكيد مي‌كنيم كه اينها فقط احتمال است و فهم فلسفة واقعي احكام را هيچ فقيه صاحب علمي مدّعي نيست.

پ ن:

1. بقره: 143.
2. قصص: 77.
3. نوري طبرسي، حاج ميرزا حسين، مستدرك الوسايل، قم، مؤسسه آل‌ البيت لاحياء التراث، چاپ اول، 407 هـ . ق، ج 7، ص 551.
4. ن. ک: حر عاملي، وسايل‌الشيعه، بيروت، داراحياء التراث العربي، چاپ پنجم، 1403 هـ . ج 4، ص 368. و صدوق، علل الشرايع،‌ ج 2، ص 251.
5. علل الشرايع،‌ ج 2، ص 239.

منبع:

نرم افزار پاسخ - مرکز مطالعات و پاسخ گویی به شبهات


free b2evolution skin
8
تیر

قربان، مسلخ عشق ابراهیمی

قربان عبارت از، اسباب و وسیله نزدیکی و مشتمل بر کارهای نیکی است که انسان بوسیله آن بخواهد به خود را به رحمت خداوند نزدیک کند مانند فرمایش رسول اکرم(ص) که فرمود: نماز موجب تقرب و نزدیکی هر پرهیزکار به رحمت پروردگار است و اعمال و مناسک حج نیز جون وسیله تقرب عبد به معبود است حسن ختام این فریضه عظیم را عید قربان نامیده اند و دل کندن از دنیا و مافیها و قربانی کردن هواهای نفسانی در برابر خواست پروردگار را با ذبح حیوانی بعنوان قربانی اظهار می کنند.

 

 


 
  
قربان عید بندگی و دلدادگی و گذشتن از خوشتن خویش است، روز شادی مسلمانان و قبولی در جشن بندگی خداوند، برآمدن انسانی نو از خاکستر شرارهای نفس اماره.

قربان عید طلوع روزی نو و انسانی نو و یک زندگی با رنگ و بوی خدائی و رسیدن به قرب الهی است، عیدی که پس از وقوف در عرفات (مرحله شناخت) و مشعر (محل آگاهی و شعور) و منی (سرزمین آرزوها، رسیدن به عشق) فرا می رسد، نماد رهایی از تعلقات است. رهایی از هر آنچه غیر خدایی است. عیدی که انسان می خواهد و دوست دارد که بهترین و محبوبترین و شیرین ترین هستی خود را به محضر پروردگار جهان تقدیم کند و بگوید ای محبوبترین محبوبها من با همه وجود با همه سجود با همه عشق و اخلاص در محضرت قربانی می کنم آنچه را که در توان دارم، هرچند که می دانم که در برابر عظمت تو هیچ است و او با همه احسان و عطوفتی که دارد آن را می پذیرد و می فرماید: که ای بنده خطا کار ای توبه کننده ای بنده سر کش، می پذیرم آنچه را که آورده ای.

 

 

 

 

در روایتی از امیر المومنین علی علیه السلام آمده است که: هر روزی که انسان در آن به زشتی آلوده نگردد آنروز عید است. روز دهم ماه قمری ذی الحجه، مصادف با عید قربان یا همان عید الاضحی از گرامیترین و یکی از دو عید بزرگ مسلمانان است که به یاد ماجرای حضرت ابراهیم و فرزندش، در بسیاری از بلاد اسلامی جشن گرفته می شود. در این روز مسلمانان خصوصا آنان که سعادت حضور در جوار حریم امن الهی و انجام مناسک عظیم حج و تشریف به عرفات و مشعر نصیبشان شده است که به یاد کشاندن اسماعیل به قربانگاه توسط پدرش و با هدف اظهار عبودیت محض به ذبح قربانی می پردازند در این روز حج گزار، اسماعیل وجودش را یعنی هرآنچه بدان دلبستگی دنیوی پیدا کرده، قربانی می کند تا سبک بال شود. و پس از ذبح قربانی آنچه بر او در حال احرام، حرام شده بود، مانند نگاه کردن در آینه، گرفتن ناخن و شانه زدن مو، حلال می گردد و با توجه به اینکه حج یکی از عبادتهای بسیار مهم واجبات دینی بوده که توانایی به انجام رساندن آن نیز برای هر مسلمانی بسیار شادی آور است در نتیجه روزی که پس از اتمام احرام و انجام وظایف سنگین حج در عرفات، پیش می آید را به عنوان جایزه الهی و عید می دانند.

 

ادامه »


free b2evolution skin