24
مرداد

مشكات الانوار31

سوالاتی در مورد مقام عصمت فاطمه معصومه (عليهالسلام)


طبق نص صریح علمای رجال در میان فرزندان امام کاظم (عليه السلام) بعد از امام رضا (عليه السلام) کسی در شرافت و فضیلت همسنگ و همتای فاطمه معصومه (عليهالسلام) نمی باشد. در شان و جلالت و فضیلت او همین بس که وقتی نزد امام صادق (عليه السلام) بحث قم و شرافت آن پیش آمد، امام صادق (عليه السلام) فرمود: «الا وان قم الکوفه الغیره، الا ان الجنه ثمانیه ابواب، ثلاثه منها الی قم، نقبض فیها امراه هی من ولدی و اسمها فاطمه بنت موسی، و تدخل بشفاعتها الجنه باجمعهم».

صفحات: 1· 2


free b2evolution skin
24
مرداد

مشكات الانوار30

کسی که اولین گنبد را بر فراز قبر فاطمه ثانی بنا کرد

فاطمه ثانی، دخت گرامی امام موسی بن جعفر (عليه السلام)، حضرت معصومه (عليهالسلام) که تحت عنوان «کریمه اهل بیت (عليهالسلام)» در میان شیعیان مشهور است.

در میان فرزندان امام کاظم (عليه السلام) بعد از امام رضا (عليه السلام) کسی در شرافت و فضیلت همسنگ و همتای فاطمه معصومه (عليهالسلام) نمی باشد. در شان و جلالت و فضیلت او همین بس که امام صادق (عليه السلام) درباره این بانوی بزرگوار فرمود: ” … بانویی از فرزندان من در آن جا دفن خواهد شد که فاطمه دختر موسی نام دارد و با شفاعت وی همه شیعیان وارد بهشت می شوند.”
فاطمه ثانی چه کسی است؟
فاطمه ثانی، دخت گرامی امام موسی بن جعفر (عليه السلام)، حضرت معصومه (عليهالسلام) که تحت عنوان «کریمه اهل بیت (عليهالسلام)» در میان شیعیان مشهور است، دارای القاب شریفی چون؛ طاهره، حمیده، بره، رشیده، تقیه، نقیه، مرضیه، سیده، رضیه، اخت الرضا، صدیقه، شفیعه روز محشر است که نام مادر گرامی اش نجمه و در اول ذیقعده سال 173 هجری در مدینه به دنیا آمد.
حضرت فاطمه معصومه(عليهالسلام) 10 ساله بود که پدر گرامی اش حضرت موسی ابن جعفر(عليه السلام) به شهادت رسید و از آن پس به وصیت پدر، سرپرستی این بانوی بزرگوار و دیگر فرزندان امام هفتم بر عهده امام رضا(عليه السلام) قرار گرفت.
با آنکه امام موسی بن جعفر (عليه السلام) غیر از فاطمه معصومه (عليهالسلام)، دختران دیگری نیز داشت. در میان همه آنان، تنها اوست که دارا امتیازات والایی بوده است. زیرا او همچون جده اش حضرت زهرا (عليهالسلام) در علم و عمل و شرافت و قداست و کمالات، گوی سبقت را از دیگران ربود و به راستی حضرت معصومه، فاطمه ثانی و تجلی دوباره ام الائمه و آینه دار وجود حضرت صدیقه طاهره و جلوه گاه جمال و اوصاف برجسته مادر گرامیش فاطمه زهرا (عليهالسلام) بوده است. به ویژه آنکه هر دو با رنج زیستند، هر دو چون گل محمدی عمری کوتاه داشتند و هر دو فاطمه بودند.
پیامبر گرامی اسلام (صلي الله عليه وآله وسلم) در مقام تجلیل و قدردانی از دخترش حضرت زهرا (عليهالسلام) و مقامات او، بارها درباره اش، در حضور و در غیابش این جمله را بر زبان آورده بود که: فداک ابوک، «فداها ابوها» (پدرش به قربانش) امام کاظم (عليه السلام)، پدر بزرگوار حضرت معصومه (عليهالسلام) نیز به مناسبتی درباره وی چنین جمله ای فرمود! آنجا که جمعی از شیعیان برای دریافت پاسخ به پرسش های خود، وارد مدینه شدند تا به محضر امام کاظم (عليه السلام) برسند، آن حضرت در مسافرت بود.
آنها ناگزیر بودند، از آن سفر مراجعت کنند. از این روی سؤالات خود را نوشتند و به افراد خانواده امام کاظم (عليه السلام) تحویل دادند تا در سفر بعد، جواب آن را دریافت نمایند. هنگام خداحافظی، دیدند حضرت معصومه (عليهالسلام) که حدود 6 سال داشت، پاسخ سوالات آنها را نوشته و آماده نموده است! بسیار شادمان شدند و آن نامه را تحویل گرفتند.هنگام مراجعت، در بین راه با امام کاظم (عليه السلام) که از سفر باز می گشت، ملاقات کردند و ماجرا را به عرض امام رساندند، امام (عليه السلام) آن نوشته را از آنها طلبید و مطالعه فرمود و پاسخهای دخترش فاطمه(س) را درست یافت، آنگاه ضمن تمجید و تجلیل از دختر گرامی اش و تصدیق پاسخهای او، سه بار فرمود: «فداها ابوها» (پدرش فدایش باد). این حادثه شگفت، مبین آن است که حضرت معصومه (عليهالسلام) همچون حضرت صدیقه طاهره، فاطمه زهرا (عليهالسلام) «عالمه غیرمعلمه» است و در خردسالی از رشد، شناخت، علم و کمال بالایی برخوردار بوده است.


free b2evolution skin
24
مرداد

مشكات الانوار29

بررسی سندیت زیارت‌ نامه حضرت معصومه(سلام الله علیها)

هنگامی که موطن حوزه علمیه، از کنار مزار امام علی(علیه السلام)، ابوالائمه در نجف به کنار حرم حضرت معصومه(سلام الله علیها) آمد و این ام‌القرای شیعه به دلیل شأن این بانو به قم منتقل شد، ضربان نبض حیات شیعه در جوار حرم مطهر این بانو قرار گرفت.

صفحات: 1· 2


free b2evolution skin
24
مرداد

مشكات الانوار28

علت هجرت حضرت معصومه (سلام الله علیها) به قم‌


حضرت معصومه(س) با گروهي از همراهان (علويان)، به ظاهر براي زيارت امام رضا(ع) مدينه را به سوي خراسان ترك مي كنند. يك سال از آخرين ملاقات با برادرشان گذشته و اينك پس از يك سال تحمّلِ رنجِ فراق برادر و جلب امام رضا(ع) به خراسان، قصد هجرت كرده اند.
اما روي ديگر سكه آن است كه اين زيارت، يك ملاقات عادي نبوده است؛ بلكه يك حركت است. تحول عظيمي است كه آغاز آن با حضرت امام رضا(ع) بوده است و ادامه آن با حضرت معصومه(س). (گرچه ديدار حضرت معصومه با امام رضا انجام نشد و در اثناي سفر و در ساوه، جنگ سختي درگرفت و كريمه اهل بيت 23 تن از عزيزان خود را در اين ستيز از دست داد و خود نيز پس از هفده روز در قم وفات يافت).
اين حركت، مانند حركت حضرت ابي عبدالله است كه آغاز حركت، با سيدالشهدا و ادامه آن با حضرت زينب(س) بود. اينكه هجرت امام رضا(ع) از مسير بصره ـ‌اهواز ـ فارس به مرو صورت گرفت و هجرت حضرت معصومه يك سال بعد، از مسير ديگري انجام شد، مي تواند علت مهم تري داشته باشد و آن اين است كه معصومين (عليهم السلام) مي خواستند پايگاهي بسيار قوي در سرزمين ايران ايجاد كنند كه قم را بهترين و مناسب ترين مكان يافتند؛ لذا نخستين جرقه از لسانِ مبارك امام صادق(ع) بود كه خبر دفن يكي از اولادشان در قم را بيان فرمودند. حضرت معصومه(س) قم را انتخاب كردند تا با آمدن به اين شهر، سخن امامان خود را به تحقق برسانند كه تا آن زمان هيچ‌يك از اولاد معصومين(عليهم‌السلام) در قم دفن نشده بودند؛ بلكه حتي به اين شهر قدم نيز نگذاشته بودند.
چهار فاطمه در خانه امام
مطابق نوشته مورّخان، حضرت موسي بن جعفر(ع) چهار دختر به نام «فاطمه»‌به شرح زير داشته اند (كه به فواطم اربعه معروفند):
1. فاطمه كبري، ملقب به «حضرت معصومه»(س) كه در قم مدفون است.
2. فاطمه صغري، ملقب به «بي بي هيبت» كه در مدخل شهر باكو در جمهوري آذربايجان مدفون است.
3. فاطمه وسطي، ملقب به «ستّي فاطمه»‌كه در اصفهان مدفون است.
4. فاطمه اُخري، مشهور به «خواهر امام» كه در رشت مدفون است.
نكته:‌ فقط حضرت معصومه(س) از نجمه خاتون (مادر امام رضا(ع)) تولد يافته است.
ـ ‌محدّث گران‌قدر، حاج شيخ عباس قمي(ره) به هنگام بحث از دختران حضرت موسي بن جعفر(ع) مي-نويسد:‌«برحسب آنچه به ما رسيده، افضل آنها سيده جليله معظّمه، فاطمه بنت امام موسي(ع)، معروف به حضرت معصومه است».
ـ‌اين خاتون دوسرا و شفيعه روز جزا، القاب فراواني دارد كه برخي از آنها عبارتند از:
معصومه، كريمه اهل‌بيت، اُختُ الرضا،‌نقيه، سيده، طاهره و حميده.
عالمه آل عبا
پيرمردهاي عالم اسلام، سؤال هايشان را جمع كرده، نوشته و آورده بودند خدمتِ‌امام‌كاظم(ع). چون امام(ع) نبودند، سؤال ها را دادند به دختر او (حضرت معصومه(س)) تا مطمئن شوند كه سؤال ها به دست پدر خواهد رسيد. وقتي فردا آمدند، هنوز امام كاظم(ع) نيامده بودند. سؤال ها را گرفتند و رفتند. دختر امام، سؤال ها را كامل جواب داده بود. ميان راه به امام كاظم(ع) برخوردند و جواب ها را به او نشان دادند. حضرت(ع) همه جواب ها را تأييد كردند و فرمودند:‌ «فِداها اَبُوها؛ پدرش به فدايش»!
بيت النور
بيت النور حجره اي است كه حضرت معصومه(س) در مدت اقامت هفده روزه اش در منزل موسي بن خزرج، در آنجا مشغول عبادت بودند كه هم اكنون نيز اين حجره در محله ميدان مير قم وجود دارد و مورد توجه دوست داران اهل‌بيت است. عبادت و شب زنده داري هفده روزه اين بانوي مكرمه در واپسين روزهاي عمر شريفش، گوشه‌اي از يك عمر عبوديت و خضوع و خشوع او در برابر ذات پاك الهي است. بر سرْدرِ آن مكان مقدس اين دو بيت به چشم مي خورد:
شده بنياد اين كاخ منوّر
به پاس دختر موسي بن جعفر
عبادتگاه معصومه است اين‌جا
كز اينجا قم شرافت يافت ديگر
اشارات :: آبان 1387، شماره 114
محمدكاظم بدرالدين


free b2evolution skin
24
مرداد

علت هجرت حضرت معصومه (سلام الله علیها) به قم‌


حضرت معصومه(س) با گروهي از همراهان (علويان)، به ظاهر براي زيارت امام رضا(ع) مدينه را به سوي خراسان ترك مي كنند. يك سال از آخرين ملاقات با برادرشان گذشته و اينك پس از يك سال تحمّلِ رنجِ فراق برادر و جلب امام رضا(ع) به خراسان، قصد هجرت كرده اند.
اما روي ديگر سكه آن است كه اين زيارت، يك ملاقات عادي نبوده است؛ بلكه يك حركت است. تحول عظيمي است كه آغاز آن با حضرت امام رضا(ع) بوده است و ادامه آن با حضرت معصومه(س). (گرچه ديدار حضرت معصومه با امام رضا انجام نشد و در اثناي سفر و در ساوه، جنگ سختي درگرفت و كريمه اهل بيت 23 تن از عزيزان خود را در اين ستيز از دست داد و خود نيز پس از هفده روز در قم وفات يافت).
اين حركت، مانند حركت حضرت ابي عبدالله است كه آغاز حركت، با سيدالشهدا و ادامه آن با حضرت زينب(س) بود. اينكه هجرت امام رضا(ع) از مسير بصره ـ‌اهواز ـ فارس به مرو صورت گرفت و هجرت حضرت معصومه يك سال بعد، از مسير ديگري انجام شد، مي تواند علت مهم تري داشته باشد و آن اين است كه معصومين (عليهم السلام) مي خواستند پايگاهي بسيار قوي در سرزمين ايران ايجاد كنند كه قم را بهترين و مناسب ترين مكان يافتند؛ لذا نخستين جرقه از لسانِ مبارك امام صادق(ع) بود كه خبر دفن يكي از اولادشان در قم را بيان فرمودند. حضرت معصومه(س) قم را انتخاب كردند تا با آمدن به اين شهر، سخن امامان خود را به تحقق برسانند كه تا آن زمان هيچ‌يك از اولاد معصومين(عليهم‌السلام) در قم دفن نشده بودند؛ بلكه حتي به اين شهر قدم نيز نگذاشته بودند.
چهار فاطمه در خانه امام
مطابق نوشته مورّخان، حضرت موسي بن جعفر(ع) چهار دختر به نام «فاطمه»‌به شرح زير داشته اند (كه به فواطم اربعه معروفند):
1. فاطمه كبري، ملقب به «حضرت معصومه»(س) كه در قم مدفون است.
2. فاطمه صغري، ملقب به «بي بي هيبت» كه در مدخل شهر باكو در جمهوري آذربايجان مدفون است.
3. فاطمه وسطي، ملقب به «ستّي فاطمه»‌كه در اصفهان مدفون است.
4. فاطمه اُخري، مشهور به «خواهر امام» كه در رشت مدفون است.
نكته:‌ فقط حضرت معصومه(س) از نجمه خاتون (مادر امام رضا(ع)) تولد يافته است.
ـ ‌محدّث گران‌قدر، حاج شيخ عباس قمي(ره) به هنگام بحث از دختران حضرت موسي بن جعفر(ع) مي-نويسد:‌«برحسب آنچه به ما رسيده، افضل آنها سيده جليله معظّمه، فاطمه بنت امام موسي(ع)، معروف به حضرت معصومه است».
ـ‌اين خاتون دوسرا و شفيعه روز جزا، القاب فراواني دارد كه برخي از آنها عبارتند از:
معصومه، كريمه اهل‌بيت، اُختُ الرضا،‌نقيه، سيده، طاهره و حميده.
عالمه آل عبا
پيرمردهاي عالم اسلام، سؤال هايشان را جمع كرده، نوشته و آورده بودند خدمتِ‌امام‌كاظم(ع). چون امام(ع) نبودند، سؤال ها را دادند به دختر او (حضرت معصومه(س)) تا مطمئن شوند كه سؤال ها به دست پدر خواهد رسيد. وقتي فردا آمدند، هنوز امام كاظم(ع) نيامده بودند. سؤال ها را گرفتند و رفتند. دختر امام، سؤال ها را كامل جواب داده بود. ميان راه به امام كاظم(ع) برخوردند و جواب ها را به او نشان دادند. حضرت(ع) همه جواب ها را تأييد كردند و فرمودند:‌ «فِداها اَبُوها؛ پدرش به فدايش»!
بيت النور
بيت النور حجره اي است كه حضرت معصومه(س) در مدت اقامت هفده روزه اش در منزل موسي بن خزرج، در آنجا مشغول عبادت بودند كه هم اكنون نيز اين حجره در محله ميدان مير قم وجود دارد و مورد توجه دوست داران اهل‌بيت است. عبادت و شب زنده داري هفده روزه اين بانوي مكرمه در واپسين روزهاي عمر شريفش، گوشه‌اي از يك عمر عبوديت و خضوع و خشوع او در برابر ذات پاك الهي است. بر سرْدرِ آن مكان مقدس اين دو بيت به چشم مي خورد:
شده بنياد اين كاخ منوّر
به پاس دختر موسي بن جعفر
عبادتگاه معصومه است اين‌جا
كز اينجا قم شرافت يافت ديگر
اشارات :: آبان 1387، شماره 114
محمدكاظم بدرالدين


free b2evolution skin