پنج فرصتِ ویژه در ماه رمضان

امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)در روایتی فرموده اند: «اِنْتَهِزُوا فُرَصَ الْخَيْرِ فَاِنَّها تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ .»(فرصت هاى نيک را دريابيد كه همچون ابر مى گذرند.)

1. فرصت اُنس با خدا: از این فرصت می توان در قالبِ اهتمام به نماز شب یا نماز جماعتِ اول وقت یا ارتباط با خداوند از طریق دعا و مناجات استفاده کرد. بیست دقیقه، نیم ساعت قبل از اذان صبح برای مناجات شبانه با خدای متعال وقت بگذارید و خودتان را در فهرست نمازِشب خوان ها قرار دهید. در مفاتیح الجنان برای روزها و شب های ماه مبارک و وقت افطار و سحر، دعاهای فراوانی آمده است. یکی از آن ها «دعای ابوحمزۀ ثمالی»است که هدیۀ امام سجاد(علیه السلام) به ابوحمزه است. آن پیرمرد و غلام اهل بیت(علیهم السلام) و پدر شهید، نزد امام زین العابدین(علیه السلام)جایگاهی ویژه دارد. [ابوحمزه] این دعا را که سرمایه ای است گران بها، یاد گرفته و به شیعیان و شاگردانش یاد داده تا به دست من و شما رسیده است.

2. فرصت انس با قرآن و اهل بیت(علیهم السلام): ما پیرو رسول اکرم(صلی الله علیه و اله) هستیم. ایشان فرموده اند: «اِنِّی تارِکٌ فِيكُمُ الثَّقَلَيْنِ كِتابَ اللهِ عَزَّ وَ جَلَّ وَ عِتْرَتِی اَهْلَ بَيْتِی اَلا وَ هُمَا الْخَلِيفَتانِ مِنْ بَعْدِی وَ لَنْ يَفْتَرِقا حَتّى يَرِدا عَلَیَّ الْحَوْضِ .»

(من در میان شما دو وزنۀ گران بها به یادگار می گذارم: کتاب خدای عزّوجلّ و عترتم که اهل بیت من هستند. آگاه باشید که این دو، جانشینان پس از من هستند و هیچ گاه از هم جدا نمی شوند تا در کنار حوض [کوثر] بر من وارد شوند.)

ماه رمضان بهار قرآن است؛پس بیایید در محضر قرآن زانو بزنیم؛ اما حتماً آن را با ذکر توسل به ساحت مقدس اولیای الهی کامل کنیم و حتی همین قرآن را که می خوانیم، ثوابش را به چهارده معصوم(علیهم السلام)هدیه کنیم. در مجالسی که ذکر روضه یا فضائل ائمۀ اطهار(علیهم السلام) است، شرکت کنیم و برای این کار، وقت بگذاریم. این گونه وقت گذاشتن هاست که آیندۀ زندگی من و شما را بابرکت می کند.

راننده ای که مسیری طولانی در پیش دارد، هیچ گاه احساس نمی کند وقتی چنددقیقه در پمپِ بنزین می ایستد تا بنزین بزند، وقتش تلف شده است؛ بلکه با خود می گوید: «[دیر نمی شود؛ به جایش] باک ماشین را پر کرده ام تا به راحتی و با آرامشِ خاطر به مقصد برسم.» هرچه پای مجالس قرآن و اهل بیت(علیهم السلام) وقت بگذارید، مثل همین سوخت گیری است: سوخت گیری معنوی برای زندگی است که [باعث می شود بهتر و راحت تر] در مسیر بندگی حضرت حق باشید.

3. فرصت مهرورزی به خلق خدا: همۀ شما این روایتِ [پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم)] را شنیده اید که اگر [حتی به اندازۀ] یک خرما افطاری دهید، ثوابش مانند آزادکردن بنده ای است.در ادامه می فرمایند: «در ماه مبارک رمضان، صلۀ رحم را تقویت کنید.»بنابراین، مهروَرزی را تمرین کنید. در ماه مبارک رمضان اگر کسی برای شما کاری انجام می دهد، کار را برای او آسان بگیرید و سخت گیری نکنید. در ماه رمضان، برای زن و بچۀ خود، میدان را به گونه ای فراهم کنید که روزه را یک عمل مهم بدانند.

4. فرصت کسب سلامت روح و روان و جسم و جان: روزه گرفتن مایۀ سلامتی جسم و زمینه ساز سلامتی روح است. پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله و سلم) فرموده اند: «صُومُوا تَصِحُّوا.»[این روایت را] به دو شکل ترجمه کرده اند: «روزه بگیرید تا سالم بمانید» و «روزه بگیرید تا سالم شوید.»

5. فرصت برنامه ریزی برای بندگی خدا بر اساس نظم حاکم بر فقه: شما ساعت ها روزه می گیرید، اما اگر آن را یک ساعت کم یا زیاد کنید، دچار مشکل می شوید. [فرض کنید] آقایی به مسافرت می رود و قبل از اذان ظهر به حدّ ترخص شهرش می رسد. اگر او از صبح چیزی نخورده باشد، روزه اش درست است؛ اما اگر همین فرد، [قبل از اذان ظهر به حدّ ترخص] نرسد و حتی به اندازۀ یک دقیقه تأخیر کند، روزه اش باطل است، یا اگر حتی چند ثانیه بعد از اذان صبح، چای یا لقمۀ نانی را که در دهانش است، بخورد، روزه اش باطل است؛ تازه اگر این کار را عمداً انجام دهد، کفّاره هم دارد. از این نظم باید بفهمیم که چقدر [فراگیری احکام روزه] مهم است. شهید این ماه، امیرالمؤمنین علی(علیه السلام)هم در وصیتشان فرموده اند: «اُوصِيكُما… بِتَقْوَى اللهِ وَ نَظْمِ اَمْرِكُمْ .»(شما را… به تقوای الهی و نظم در کارهايتان توصيه می کنم.) پس منظم باشید.

یکی از مصادیق این نظم را می توانیم توضیح احکام فقهی ماه مبارک رمضان معنا کنیم؛ یعنی در مسیر بندگی برنامه داشته باشید و هر روز، به طرف کمال حرکت کنید.

منبع:بهار طاعت