پاي درس استاد19

* «حيا» پشتوانه عمل به همه احكام اسلامي است

من در تعبيراتم عرض كردم: حيا “انكسار النفس ” است، انفعال در ربط با عمل قبيح است. عمل حرام، نزد عقل قبيح است، ترك واجب نزد عقل قبيح است. يعني غريزه حيا است كه موجب مي‎شود انسان به واجب عمل كند، همان غريزه حيا است كه موجب مي‎شود حرام را ترك كند. البته اين مطلب درجه‎بندي دارد.
كسي حيائش خيلي بيشتر است اين هم به واجب عمل مي‎كند و هم به مستحب، يكي حيائش كمتر است فقط به واجب بسنده مي‎كند. منظور اين است كه به فرد بستگي دارد كه آيا شخص بخيلي است يا اين‎كه واقعاً مي‎خواهد كادوها و نيكي‎هاي طرف مقابل را جبران كند. در باب حرام و مكروه هم همين است. پشتوانه عمل به احكام حيا است.
از خدا حيا كن!
حالا من در بُعد معرفتي وارد نشدم. آنجا بحث از “حيا من الله تعالي ” است. گاهي هم در زبان‎ ما است كه مي‎گوييم: از خدا حيا كن! از خدا خجالت بكش! اين تعبيري است كه ما خودمان مي‎كنيم. لذا پشتوانه تمام احكام شرعيه ما، بايدها و نبايدها عبارت از همين حيا است. حالا من آخر بحثم به سراغش مي‎روم. من اينهايي را كه مي‎گويم مي‎خواهم بر حسب آنچه كه در معارف ما است بحث كرده باشم.

آقا مجتبي تهراني