نظرات نیشابوری،ابوالفتوح رازی،ملا فتح الله کاشانی (سوره کوثر)

نیشابوری، صاحب تفسیر «غرائب القرآن» می‌نویسد: «گفته‌اند که کوثر به فرزندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم اطلاق می‌شود، زیرا که این سوره علی‌رغم کسانی نازل شد که گفته‌اند پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم ابتر است و معنی کوثر، آن است که با به دنیا آمدن فاطمه علیهاالسلام نسل آن حضرت تا دنیا باقی است، برقرار و جاویدان است و با آن همه کشتار که در خاندان نبوت رخ داد، جهان از فرزندانش پر شده از بنی امیه هیچ کس در دنیا باقی نماند.» [1] .
ابوالفتوح رازی در تفسیر خود می‌نویسد: «کوثر بر وزن فوعل بر کثرت و فراوانی دلالت می‌کند و این گفته مطابق شأن نزول سوره است. یعنی ای پیغمبر! دلتنگ مباش از آنکه تو را ابتر خوانند که ما تو را کثرتی دهیم (در عقب و نسل و فرزندان) که بر زمین هیچ بقعه و خطه(ای) نماند، مگر آنکه جماعتی از فرزندان تو آنجا باشند. خواهی دید که روزی در کربلا آن جماعت، اهل‌بیت را بکشند و از فرزندان امام حسین علیه‌السلام کسی جز زین‌العابدین نماند. خدای تعالی از نسل او، به تنهایی، عالم را پر کند. اکنون، تو شکر کن خدای را و نماز کن و روز عید، شتر بکش که دشمنان و عیّابان تو ابتر و دنباله بریده خواهند بود. از آنانکه این گفتند در جهان، اثر نماند ایشان را و اعقاب ایشان را بر این قول. سوره از اول تا آخر، یک حدیث باشد.» [2] .
ملا فتح الله کاشانی در تفسیر «منهج الصادقین» می‌نویسد: «ابن‌عباس و ابن‌جبیر و مجاهد، تفسیر کرده‌اند آن را به خیر بسیار. یعنی به درستی که ما عطا کردیم تو را خیر بسیار که آن اولاد و اعقاب بی‌شمار و کثرت نسل و ذریّه اطهار از فاطمه زهرا علیهاالسلام است. یعنی ای محمد صلی الله علیه و آله و سلم! خاطر شریف را اندوهگین مگردان که تو را کثرتی دهیم در عقب نسل که در زمین، هیچ بقعه‌ای و خطّه‌ای نماند که از فرزندان تو در آن جا نباشد و این مشهور و معروف است که بعد از شهادت امام مظلوم معصوم، اباعبدالله الحسین علیه‌السلام، به غیر از حضرت امام زین‌العابدین علیه‌السلام مذکر از اهل‌بیت او کسی نمانده بود. حق- سبحانه و تعالی- انجاز وعده‌ی خود فرموده، از نسل او عالم را پر گردانید.» [3] .
در «مجمع البحرین» آمده است: «گویند: کوثر، کثرت نسل و ذریّه است و نمودار آن، نسل پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم از اولاد فاطمه علیهاالسلام است که تعدادشان بی‌شمار و تا آخر روزگار، برقرار است.» [4] .

منبع:

[1] تفسیر غرائب القرآن، ج 3، جزء سی‌ام.

[2] تفسیر ابوالفتوح، ج 10، ص 371- 372.

[3] تفسیر منهج الصادقین، ج 10، ص 340.

[4] مجمع‌البحرین، ص 315.