ماهیت حیا

ماهیت حیا

از دیدگاه اسلام ، حیا در نظام تربیتی انسان از جایگاه والایی برخوردار است در بحث انسان شناسی ، اخلاق در درجه نخست اهمّیت قرار دارد که در بردارنده عناصر بسیاری است در میان این مجموعه عناصر ، برخی از عوامل ، امتیاز و برتری ویژه ای نسبت به دیگر عوامل دارند که اصطلاحا «مکارم اخلاق» نامیده می شوند ۱ در این مجموعه مکارم (شایستگی ها) ، عنصر یا عامل «حیا» در رأس همه قرار دارد ۲ رسول گرامی اسلام ، خُلق و خوی اسلام را حیا معرّفی کرده ۳ و فرموده است : {H } حیا ، همه دین است ۴ {/ H} در روایات متعدّدی آمده است که اگر حیا نباشد ، همه چیز جایز می شود ۵ این موارد و موارد متعدّد دیگری از این دست ، نشان دهنده جایگاه ممتاز این صفت در ساختار روانی انسان ، و حکایتگر اهمّیت فوق العاده آن در موفّقیت انسان است این جایگاه ممتاز ، به جهت ماهیت ویژه ای است که حیا دارد ۱) ر ک : میزان الحکمة ، ج ۴ ، ص ۱۵۲۸ ـ ۱۵۳۲ (ابواب ۱۱۰۸ ـ ۱۱۱۲) .

۲) ر ک : الکافی ، ج ۲ ، ص ۵۵ ، ح ۱ .

۳) رسول خدا صلی الله علیه و آله می فرماید : «إنّ لکلّ دین خُلقا وإن خُلق الإسلام الحیاء» (سنن ابن ماجة ، ج ۲ ، ص ۱۳۹۹) .

۴) کنز العمّال ، ح ۵۷۶۱ .

۵) ر ک : بخش چهارم ، فصل چهارم .