مهر

توصيه هاى تربيتى و كاربردى امام على (عليه السلام )

امام على (عليه السلام ) در نامه سى و يكم نهج البلاغه ، الگوى تربيت و خط مشى پرورش يافته انسان را ترسيم كرده اند تا اوليا، مربيان و نسل جوان در طول تاريخ از آن الهام گرفته و براساس آن زندگى خود را پايه گذارى كنند. به عنوان حسن ختام فرازهايى از اين نامه نورانى را انتخاب و تقديم مى كنيم تا در مسير رشد، تعالى و كمال ، سرمايه سعادتمان باشد و آموزه هاى آن را در كلاس زندگى به كار بنديم .

1. فرزندم ! تو را به پاسدارى از مرزهاى الهى و خدمت و اطاعت او، سفارش مى كنم و بدان كه نيرو و دستاويزى بالاتر و برتر از دستاويز الهى نيست . در همه حال به آستان مقدسش پناهنده شوكه پناهگاهى امن است .
2. دلت را با روح اندرز، زندگى بخش و انگيزه هاى ناروا و هوا و هوس را از سرزمين وجودت با نيروى زهد و تقوا بيرون كن و بدان كه اقامتگاه اصلى و دايمى ات آخرت است ، پس هرگز آخرتت را به دنيا مفروش .
3. از آنچه نمى دانى و تكليف ندارى ، سخن مگوى و در راهى كه در آن بيم گمراهى است وارد مشو!زيرا باز ايستادن به گاه سرگشتگى بهتر از راندن بر مركب خطرها است .
4. مردم را به نيكى فراخوان و با زشتى ها و بدى ها با دست و زبان ستيزه كن !در راه خدا و احياى ارزش هاى الهى به پا خيز و در اين راه از ملامت هيچ سرزنشگرى مهراس .
5. جان خويش را به زيور صبر بياراى و بدان كه تحمل صبر، در راه حق ، بسيار دلنشين و زيبا است .
6. بدان كه دل نوجوان ، مانند زمينى آماده ، پذيراى هر بذرى است ، پس ‍ بكوش تا بذر عشق و ايمان در آن بكارى و گرنه سرزمين وجودش ، در محاصره نااهلان قرار مى گيرد.
7. كردار و رفتار پيشينيان را به دقت زير نظر گير و در سرگذشت آنان تاءمل كن با اين كار زندگى ات تا امتداد تاريخ ادامه مى يابد. امور دنيا و زيست بر محور تكرار تاريخ است ، پس گذشته را چراغ راه آينده قرار بده .
8. دست توسل و نيازت را به آستان بى نياز برآور و از هر گمانى كه تو را به شبهه در اندازد و يا به دست گمراهى ات سپارد، واگذار و با تاريكى و كژى دمساز مشو!
9. هيچ گاه بر خود غره مشو و همواره به آفريدگار روزى بخش روى آور و بر دامنش چنگ بزن و بندگى و خاكسارى ت را به اثبات برسان ؛ زيرا مادر درياى عظمت حضرت حق ، پر كاهى بيش نيستيم .
10. اگر در تفكر دينى ، به مشكلى برخوردى ، بدان كه تو به آن دست نيافته اى نه اين كه راهى براى دست يابى به آن وجود ندارد.
11. آنان كه به زندگى دنيوى واقع بينانه نگريستند و از ظواهر فريباى آن گذشتند، چون مسافرانى هستند كه از سرزمين سخت و قحطى زده ، آهنگ سفر به سرزمينى پرمنفعت و حاصل خيز كرده و رهسپار منطقه اى پر آب و گياه گرديدند.
12. فرزندم !در روابط اجتماعى و حقوق متقابل ، خويشتن خويش را معيار سنجش قرار ده و باديگران چنان باش كه انتظار دارى با تو باشند و هر آنچه براى خود مى پسندى ، براى ديگران نيز بپسند نيكى كن همان گونه كه دوست دارى به تو نيكى كنند!
13. از دست رنجت به ديگران ببخش و گنجور و مالدار ديگران مباش . بدان كه راهى دراز در پيش روى دارى و از دو چيز بى نياز نيستى : نخست جستجوى بهترين و نزديك ترين راه و ديگر ره توشه اى سبك سار كه زمين گيرت نسازد.
14. برگ عيشى از پيش فرست تا بهترين اقامتگاه را برايت مهيا كند. اين پيشرو همان خشنودى الهى است كه اگر در اين دنيا فراهم نسازى ، ديگر مجال و فرصتى نخواهد بود، پس پيشاپيش توشه خود برگير و بار خود ببند و قبل از سفر، همسفرت را پيدا كن و پيش از تهيه خانه ، همسايه ات را بشناس !
15. خداوند دل بركندن از گناه را عمل نيك شمرد و به گناه حساب ، گناهت را يك و عمل نيكت را ده
نوشته است . هرگاه از سوز دل فرياد كنى ، بى هيچ كاستى مى شنود و درهاى رحمتش به سوى همگان باز است . پس به هوش باش و بترس از اين كه مرگ در حال گناه و زشتى در رسد و تو خود فريبانه ، وعده توبه را زمزمه كنى .
16. ديده بگشا و بپرهيز كه مثل دنيا پرستان ، بر سر تصاحب مال فريفته شوى و به فكر پستى بيفتى !دنيا پرستان جز هياهو و جراحت به روح لطيفت طرفى نمى بندند. آنان در برهوت آشفتگى سرگشته اند و پرخورى و شهوت پرستى ، آن ها را از فرداى حساب غافل ساخته است .
17. بدان كه هرگز بر قله بلند، آرزوهايت دست نخواهى يافت و از اجل محتوم گريزى نيست . پس هيچ گاه خود را به آب و آتش مزن و در كار و زندگى ، لطف و مدارا را پيشه ساز!از تكيه بر آرزوها بپرهيز كه دستمايه احمقان است !
18. شخصيت خود را از هر پستى و پليدى پاس دار؛ چه بهاى شخصيت مال و مقام نيست . بنده ديگران مباش كه خدا آزاده ات آفريده است .
19. تنها ولى نعمتت خدا است ، پس درگرفتن نعمت ، ميانجى مطلب ، كه در هرحال ، بهره ات را در يافت خواهى كرد و از هجوم لشكرله از بترس كه تو را به سختى بر زمين مى كوبد.
20. نگهدارى آنچه در اختيار دارى ، محبوب تر است از خواهش آنچه در دست ديگران مى بينى . پس به آنچه دارى قانع باش !آنچه دفتر تقدير بر تو رقم زده است ، به زودى دريافت خواهى كرد.
21. فرزندم !بدان هر كه پرگويد، بيهوده گويد و آن كس كه به تفكر نشيند، صاحب بصيرت و بينش خواهد شد.
22. همواره با خوبان و خيرانديشان هم نشين شو تا از آنان شوى و از بدان و بدكاران بپرهيز تا از شمار آنان نباشى .
23. فوران خشمت را به يك باره فرو بر كه شيرين تر و نيكفرجام تر از آن نيافتم .
24. به هنگام سخت گيرى دوستان ، مدارا كن و پذيراى پوزششان باش ؛ اما در همه جا چنين مباش و در برابر نااهلان كرنش مكن .
25. اگر خواستى با برادرت قطع رابطه كنى ، راهى براى آشتى بگذار تا اگر روزى خواست از آن راه بازگردد، امكان بازگشت باشد.
26. بردشمنت جوانمردى و كرامت كن ، كه شيرين ترين پيروزى است .
27. با كسى كه درشتى مى كند نرمخويى كن ، باشد كه از سركشى فرود آيد و آرام شود.
28. بدان كه پاداش كسى كه تو را شاد مى كند، آن نيست كه ناشادش كنى .
29. زنانتان را در صدف حجاب بپوشانيد تا از چشم زخم بوالهوسان در امان باشند، پرسه زدن زن در كوچه و بازار، بسان فراخوانى نااهلان به حريم امن زندگى است .
30. دودمان خويش را بزرگ دار كه آنان بال پرواز، دژ پناه بخش و دست كام بخش تو هستند.
دين و دنياى تو را به خدا مى سپارم واز او خواستارم كه بهترين سرنوشت را براى امروز و فردا و دنيا و آخرتت رقم زند.