موردی که لعن و نفرین جایز است!

لعن بر كافران : خداوند متعالى در قرآن كریم مى فرماید: «همانا كسانى كه كافر شدند و با عقیده كفر مردند، خداوند و فرشتگان و مردم بر آن ها لعنت مى فرستند.لعن و نفرین کلا امر پسندیده ای نیست مگر در موارد خاص لعن در مواردى جائز دانسته شده است.

1 - لعن بر كافران : خداوند متعالى در قرآن كریم مى فرماید: «همانا كسانى كه كافر شدند و با عقیده كفر مردند، خداوند و فرشتگان و مردم بر آن ها لعنت مى فرستند.» 
2 - لعن بر مشركان : در قرآن كریم آمده است «و (خدا) مردان و زنان منافق و مردان و زنان مشرک را كه به خدا گمان بد مى برند، كیفر مى دهد. حوادث سویى (كه براى مۆمنان انتظار مى كشند) بر خودشان نازل شود و خداوند بر آن ها خشم گرفته و آنان را از رحمت خود دور ساخته و دوزخ را برایشان آماده كرده است ، و چه بدسرانجامى است.» 

3 - لعن بر مرتدان : آن ها كه اسلام را پذیرفته ، سپس از آن بازگردند، مورد لعن پروردگار قرار مى گیرند:«چگونه خداوند گروهى را هدایت كند كه پس از ایمان آوردن و گواهى دادن به حقانیت رسول ، و در حالى كه نشانه هاى روشن براى آن ها آمد، كافر شدند؟ و خدا گروه ستمكاران را هدایت نخواهد كرد. كیفر آن ها این است كه نفرین خداوند و فرشتگان و مردم همگى براى آن ها است . »
4 - لعن بر منافقان : خداوند سبحان در چند آیه از قرآن كریم ، منافقان را لعن كرده است ؛ از جمله مى فرماید:«خداوند به مردان و زنان منافق و كافران وعده آتش دوزخ داده است . جاودانه در آن خواهند ماند. همان براى آن ها بس است و خدا آن ها را از رحمتش دور ساخته ، عذاب پایدارى براى آنان است .» 
5 - لعن بر ستمگران : در قرآن مجید آمده است :«الا لعنه الله على الضالمین» ؛هان لعنت خدا بر ستمكاران باد!
6 - لعن بر فسادكنندگان در زمین : خداوند بزرگ در برخى از آیات نورانى خود، فساد كنندگان را لعنت كرده است ؛ همانند این آیه كه مى فرماید:«و آن ها كه عهد الهى را پس از محكم كردن مى شكنند و پیوندهایى را كه خدا دستور برقرارى آن را داده ، مى گسلند و در روى زمین فساد مى كنند، لعنت خدا و بدى او (و مجازات ) سراى آخرت از آن ایشان است .» هر كس مخاصمه از سوى ستمگرى را به عهده گیرد یا بر آن مخاصمه او را یارى رساند، سپس فرشته مرگ بر او فرود آید، به او مى گوید: به تو لعنت خدا و آتش دوزخ و سرانجامى بد را بشارت مى دهم
7 - لعن بر شیطان : شیطان به سبب سركشى در برابر فرمان حق و كبر ورزیدن ، از درگاه رحمت خدا رانده و لعنت شد. خداوند در بسیارى از آیات كتاب كریمش او را لعن كرده است :و ان علیك لعنتى الى یوم الدین ؛ و همانا لعنت من تا روز قیامت بر تو خواهد بود.و ان علیك اللعنه الى یوم الدین ؛ و همانا تا روز قیامت بر تو لعنت خواهد بود.
8 - لعن بر آزار دهندگان خدا و پیامبر: آزار دهندگان خدا و پیامبر او، لعنت شده اند؛ آن جا كه خداوند مى فرماید:ان الذین یودون الله و رسوله لعنهم الله فى الدنیا و الاخره و اعدلهم عذابا مهینا آن ها كه خدا و پیامبرش را آزار مى دهند، خداوند ایشان را از رحمت خود در دنیا و آخرت دور ساخته و براى آنان عذاب خوار كننده اى آماده كرده است .
9 - لعن بر دروغگویان : دروغگویان نیز در برخى از آیات و روایات از افرادى شمرده شده اند كه خداوند آنان را لعنت میكند. خداوند بزرگ به پیامبرش دستور مى دهد كه گروهى از اهل كتاب را به مباهله بخواند و لعنت خدا را بر دروغگویان قرار دهد:
ثم نبتهل فنجعل لعنت الله على الكاذبین پیامبر اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود:فلعنه الله على الكاذب و ان كان مازحا خداوند دروغگو را لعنت كند؛ اگر چه شوخى كرده باشد.
10 - لعن بر بهتان زنندگان به زنان پاكدامن : خداوند بزرگ مى فرماید:
«ان الذین یرمون المحصنات الغافلات المومنات لعنوا فى الدنیا و الاخره و لهم عذاب عظیم» ؛ همانا كسانى كه به زنان شوهردار ناآگاه مۆمن بهتان مى زنند، در دنیا و آخرت لعنت مى شوند و براى ایشان عذابى بزرگ است . 
11 - لعن بر قاتل مۆ من : و من یقتل مۆ منا متعمدا فجزاوه جهنم خالدا فیها و غضب الله علیه و لعنه و اعد له عذابا عظیما
و هر كس فرد مؤمنى را از روى عمد به قتل برساند، جزاى او دوزخ است . در آن جاودان مى ماند و خدا بر او خشمگین مى شود و او را لعن كرده ، برایش عذابى بزرگ فراهم مى سازد.
12 - لعن بر تحریف كنندگان كتاب خدا: رسول اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود:انى لعنت سبعا لعنهم الله و كل نبى مجاب ، قیل و من هم یا رسول الله ؟ قال (صلى الله علیه و آله و سلم ) : الزائد فى كتاب الله …
همانا من هفت كس را لعنت مى كنم كه خداوند و هر پیامبر اجابت شده اى آن ها را لعنت كرده اند. عرض شد: اى پیامبر خدا! آن ها چه كسانى اند؟ پیامبر (صلى الله علیه و آله و سلم ) فرمود: كسى كه بر كتاب خدا چیزى بیفزاید…
13 - لعن بر منكران قضا و قدر الهى : پیامبر اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) در ادامه شمارش افراد ملعون مى فرماید:… والمكذب بقدر الله ؛ و كسى كه قدر الاهى را تكذیب كند.
14 - لعن بر مخالفان سنت رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) :رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در ادامه شمارش افراد ملعون فرمود:والمخالف لسنتى و مخالف با سنت من
15 - لعن بر حلال كنندگان حرام خدا: رسول اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) در ادامه شمارش افراد ملعون فرمود: «… والمستحل من عترتى ما حرم الله» . ؛ و آن كس از خاندانم كه آن چه را خداى عزوجل حرام كرده است ، حلال كند.
نام بردن از شخص خاص و لعنت كردن او، فقط زمانى صحیح است كه آن شخص صفت كفر یا ظلم یا… را داشته باشد و گرنه لعن او حتى به صورت نامعین هم ، چه به صورت اخبار و چه به صورت انشا، جایز نیست ؛ اما از آن جا ممكن است شخص داراى یكى از این صفات تا زمان مرگش توبه كند و به راه خدا باز گردد، بهتر است نام اشخاص در لعن برده نشود و فقط به صورت كلى و نامعین لعن شوند
16 -لعن بر زورگوى سلطه گر: حضرت رسول خدا (صلى الله علیه و آله و سلم ) در ادامه فرمود:
«…والمسلط بالجبروت لیعز من اذل الله و یذل من اعزالله و كسى كه به زور چیره شده تا آن كه را خدا ذلیل كرده ، عزیز كند و آن كه را خدا عزیز كرده ، ذلیل كند.
17 - لعن بر تاراج كننده بیت المال : رسول گرامى اسلام (صلى الله علیه و آله و سلم ) در ادامه فرمود:
والمستاثر على المسلمین بفیئهم منتحلاله 
18 -لعن بر حرام كنندگان حلال خدا: پیامبر مكرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) در پایان شمارش افراد ملعون فرمود:والمحرم ما احل الله عزوجل و كسى كه آن چه را خداى عزوجل حلال كرده است ، حرام كند.
19 -لعن بر یارى كنندگان ستمگر: امام صادق (علیه السلام ) به نقل از رسول اكرم (صلى الله علیه و آله و سلم ) مى فرماید:هر كس مخاصمه از سوى ستمگرى را به عهده گیرد یا بر آن مخاصمه او را یارى رساند، سپس فرشته مرگ بر او فرود آید، به او مى گوید: به تو لعنت خدا و آتش دوزخ و سرانجامى بد را بشارت مى دهم .
حال پرسش این است كه آیا مى توان افراد متصف به صفاتى چون كفر، شرك ، نفاق و ظلم به صورت معین و مشخص لعنت كرد یا حكم جواز لعن فقط به كافران ، مشركان ، منافقان ، ظالمان و… به صورت كلى و نامعین مربوط مى شود؟
نام بردن از شخص خاص و لعنت كردن او، فقط زمانى صحیح است كه آن شخص صفت كفر یا ظلم یا… را داشته باشد و گرنه لعن او حتى به صورت نامعین هم ، چه به صورت اخبار و چه به صورت انشا، جایز نیست ؛ اما از آن جا ممكن است شخص داراى یكى از این صفات تا زمان مرگش توبه كند و به راه خدا باز گردد، بهتر است نام اشخاص در لعن برده نشود و فقط به صورت كلى و نامعین لعن شوند.


منبع : اخلاق الهى ، جلد چهارم ، آفات زبان ،استاد آیت الله مجتبى تهرانى (ره)