اسرار پزشکی نماز شب
آرامش عضلانی و جلوگیری از کوفتگی بدن با نماز شب
دانش پزشکی، امروزه اثبات کرده که اگر شخصی در ساعت حدود 10 شب بخوابد و نیم ساعت قبل از اذان صبح بیدار شود (یعنی حدودا 7 ساعت خوابیدن) در ساعت حدود یک بامداد در بدن او برخی مواد شیمیایی شبیه «مورفین» ترشح می شود و به عنوان گروهی «اندروفین ها» و «آنگفالین ها» نامگذاری شده اند و اثر مستقیمی بر قسمتهای مختلف بدن، از جمله عضلات اسکلتی، دارند و در طول روز پس از آن، منجر به آرامش و راحتی عضلانی برای فرد می شوند.
ولی اگر هر چه خواب انسان بیشتر ادامه پیدا کند - یعنی حدود ساعت 10 صبح بیدار شود - احساس خستگی و کوفتگی عضلانی او بیشتر می شود؛ زیرا برخلاف حالت گذشته، «اندروفین ها و آنگفالین ها» ترشح کافی پیدا نمی کنند. نماز پر فضیلت شب با اثر درخشان و بی نظیری که در ایجاد بهداشت خواب و تنظیم آن دارد، در این مورد نقش به سزایی دارد و انسان را به سوی آرامش عضلانی ناشی از ترشح این مواد شیمیایی درون زا سوق می دهد.
ایجاد نشاط و شادی با نماز شب
شادابی و افسردگی انسان پیش از آنکه تحت کنترل و اراده او باشد، تحت فرمان تغییرات مواد شیمیایی در سلسله اعصاب مرکزی انسان است. به طور مثال: افزایش یک ماده شیمیایی به نام «دوپامین» در بدن سبب می شود، انسان بدون آنکه خود بخواهد، دچار افسردگی شود و کاهش این ماده نیز سبب شاد شدن غیر ارادی انسان می شود.
از جمله مواد شیمیایی که سبب شادی انسان می شود «کورتیزول» می باشد. مقدار این ماده در داخل بدن انسان در ساعات سحرگاهی به شدّت افزایش می یابد.
در صورت بیداری انسان در این ساعات، لذت و شعف سرمست کننده ای نصیب او می شود که در تمام طول روز، بر زندگی او تأثیر می گذارد.
افزایش «کورتیزول» در ساعات سحر و ارتباطش با سرخوشی صبحگاهی - که از مسلّمات پزشکی - است در واقع توجیه قابل توجهی است برای همه مضامین عرفانی ای که پیرامون «اسرار سحر و فواید نماز شب» گفته می شود.
و به این ترتیب واضح است، نماز شب و شب زنده داری برای انسان شادی و شعف به ارمغان می آورد و افسردگی و دل مردگی را از روح و جان او می زداید.
خواب راحت با نماز شب
خواب انسان به هورمون «ملاتونین» بستگی دارد. ملاتونین یکی از هورمون های بدن است که هورمون های دیگر را در بدن تنظیم می کند.
رشد و تنظیم سوخت و ساز بدن، تنظیم قند خون، واکنش در برابر ترس و… فعالیت هایی از بدن هستند که هورمون ها آنها را تنظیم می کنند.
جالب توجه آن است که هورمون ملاتونین در پاسخ به تاریکی و فقط شب ها ترشح می شود و مقدار و درصد آن، هنگام شب ده برابر روز می باشد و به طور میانگین از حدود ساعت 9 شب شروع به ترشح نموده و تا نیمه شب ادامه می یابد.
وظیفه دیگر هورمون ملاتونین، کاهش دمای بدن است و کاهش حرارت بدن هنگام شب، به انسان این فرصت را می دهد تا راحت تر به خواب برود. یعنی هر چه ترشح ملاتونین بیشتر باشد، انسان خواب راحت تری دارد.
لازم به ذکر است که ترشح هورمون ملاتونین - مانند هورمون های دیگر - با بالا رفتن سنّ افراد کاهش می یابد؛ یعنی در سن بالا انسان آرامش و خواب کمتری دارد.
و اما دلایلی که باعث ترشح بیشتر هورمون ملاتونین می شود: در مصر دکتر «مدحت الشامی» می گوید: «ترشح هورمون ملاتونین در بدن انسان نیاز به استفاده از هیچ گونه دارویی ندارد، بلکه استفاده از شیوه صحیح زندگی، خصوصا انجام عبادات و دوری از کردارهای زشت و عادات ناپسند، می تواند با فراهم سازی آرامش روحی و روانی، بر افزایش ترشح این هورمون تأثیر شگرفی داشته باشد».
شکی نیست که بهترین مظهر عبادتْ نماز است و یکی از پرفضیلت ترین نمازها، نماز شب؛ بنابراین، چه عبادتی همچون نماز شب می تواند آرامش روحی و روانی برای انسان به ارمغان بیاورد؟
در نتیجه، با توجه به ویژگیهای نماز شب و آرامش روحی حاصل از آن، می توان آن را بهترین عامل برای افزایش ترشح هورمون ملاتونین قلمداد نمود.
تقویت دستگاه ایمنی بدن با نماز شب
تقویت دستگاه ایمنی بدن با نماز شبهمان گونه که در صفحات قبل بیان کردیم نماز شب باعث ترشح هورمون ملاتونین می باشد.
«کارایی ملاتونین دو برابر ویتامین E و 5 برابر گلوتاثیون و 500 برابر ماده صنعتی DMSOمی باشد. ملاتونین، اولین عنصر مکانیسم دفاعی بدن در برابر خطرها و بیماریهاست و در مقابل کلسترول (که سبب تنگی رگها می شود) و بسیار مضّر است، مقاومت کرده و با آن مبارزه می کند».
هورمون ملاتونین بر قدرت و توانایی «مونوسیت های بالغ»، که یک نوع گلبول سفید بوده و در مکانیسم دفاعی بدن نقش مهمی دارد، می افزاید.
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید:
«علیکم بصلاة اللیل فإنّها سنّة نبیکم و دأب الصالحین قبلکم و مطردة الداء عن اجسادکم»؛ بر شما باد به اقامه نماز شب، که سنّت پیامبر شماست و شیوه صالحان پیش از شما و دور کننده درد و بیماری از جسمهایتان.