اولین شب جمعه ماه پربرکت رجب را «لیلة الرّغائب» گویند. رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) در روایتی که فضیلت ماه رجب را بیان می کرد، فرمودند:«از اولین شب جمعه ماه رجب غافل نشوید که فرشتگان آن را «لیلة الرغائب» نامیدند.»

لیله به معنای شب است و کلمهٔ «رغائب» جمع «رغیبه» به معنای چیزی است که مورد رغبت و میل و نیز به معنای عطا و بخشش فراوان است. بنابراین «لیلةالرغائب» هم می تواند به معنای شبی باشد که میل و توجه به آن بسیار است و هم می تواند به معنای شبی باشد که در آن عطا و بخشش خدا بسیار است. با توجه به روایاتی که در فضیلت این شب وجود دارد هر دو معنا درست است.

فضیلت لیله الرغائب
 در این شب فرشتگان از آسمان به زمین خاکی سرازیر می شوند و ساکن زمین می شوند و پیغامبر نیت های پاک بندگان خداوند هستند. بنابراین ضمن تاکید بر اعمالی که مربوط به چنین شبی است، فرصت نیت خواسته های به حق و آرزوهای دست یافتنی را نمی توان از دست داد.

اعمال لیله الرغائب و ذکر و نماز اولین شب جمعه ماه رجب
نماز مخصوص اعمال لیله الرغائب 
رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) اعمالی را برای آن شب به این کیفیت بیان فرموده اند:« روز پنج شنبه اول ماه رجب را در صورت امکان روزه می گیری . چون شب جمعه فرا رسید، میان نماز مغرب و عشاء 12 رکعت نماز می گزاری (هر دو رکعت به یک سلام) و در هر رکعت از آن، یک مرتبه سوره «حمد» و سه مرتبه «إِنَّا أَنزَلْنَاهُ» و 12 مرتبه «قُلْ هُوَ اللَّهُ أَحَدٌ» را می خوانی. پس از اتمام نماز 70 مرتبه می گویی: أللّهُمَّ صَلِّ عَلی مُحَمَّد النَّبِیِّ الاُْمِّیِّ وَ عَلی آلِهِ آنگاه به سجده می روی و 70 بار می گویی:«سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ» سپس سر از سجده برمی داری و 70 بار می گویی:«رَبِّ اغْفِرْ وَ ارْحَمْ وَ تَجاوَزْ عَمّا تَعْلَمُ، إِنَّکَ أنْتَ العَلِیُّ الاْعْظَمُ» بار دیگر نیز به سجده می روی و 70 مرتبه می گویی:«سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّ الْمَلائِکَةِ وَ الرُّوحِ» آنگاه حاجت خود را می طلبی که ان شاءالله برآورده خواهد شد.

 رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) در فضیلت این اعمال فرمود:«کسی که چنین نمازی را بخواند، خداوند همه گناهانش را بیامرزد…و در قیامت درباره هفتصد تن از خاندانش شفاعت می کند، و چون شب اوّل قبر فرا رسد، خداوند پاداش این نماز را به نیکوترین چهره، با رویی گشاده و درخشان و زبانی فصیح و گویا، به سوی قبر او می فرستد، آن چهره نیکو به وی گوید:«ای حبیب من! بر تو بشارت باد! که از هر شدّت و سختی نجات یافتی» از آن چهره نورانی می پرسد:«تو کیستی؟ من تاکنون چهره ای از تو زیباتر ندیده ام و بویی از بویت خوشتر به مشامم نرسیده؟!»

 آن چهره نیکو پاسخ دهد:«ای حبیب من! من پاداش آن نمازی هستم که تو در فلان شهر، فلان ماه و در فلان سال به جا آورده ای؛ من امشب به نزد تو آمدم، تا حقّت را ادا کنم و مونس تنهایی تو باشم و وحشت را از تو مرتفع سازم (و همواره در کنارت بمانم) تا زمانی که همگی در روز رستاخیز برخیزند و در عرصه قیامت بر سرت سایه بیفکنم. (خلاصه هیچ زمانی پاداش این کار نیک از تو قطع نخواهد شد)».

منبع : نمناک

 لغت مباهله : در اصل از ماده بهل بروزن أهل به معناي رها كردن و قيد و بند را از چيزي برداشتن را گويند. ابتهال در دعاء بمعناي تضرع و واگذاري كار به خداست.
و گاهي بمعناي «هلاكت و لعن و دوري از خدا» گرفته‌اند نيز بخاطر اين است كه رها و واگذار كردن بنده را به حال خود، اين نتايج را به دنبال مي‌آورد اين بود معناي مباهله از نظر ريشه لغت.
و از نظر مفهوم متداول كه درآيه مباهله گرفته شده، به معني نفرين كردن دو نفر به يكديگر است به اين ترتيب افرادي كه باهم گفتگو در باره يك مسئله مهم مذهبي كه دارند در يك جا جمع شده، به درگاه خداوند تضرع كنند و از او بخواهند كه دروغگو را رسوا سازد و مجازات كند .

ارزش روائي واقعه»
 روايت مباهله از روايات مورد قبول فريقين (سني و شيعه) است تقريباً مورد اتفاق هر دو طرف مي‌باشد.
فخر رازي در تفسير خود پس از نقل دو روايت مباهله و كساء به صورتيكه زمخشري در در كشّاف نوشته است مي‌گويد:
بدانكه اين روايت ميان اهل تفسير وحديث مانند حديثهاي اتفاق يافته بر صحت آن است.
نيشابوري نيز بعداز نقل روايت مباهله وكساء بعد از آيه ويطهركم تطهيراً مي‌گويد:
اين روايت (از نظر سند) مانند رواياتي است كه بر صحت آن اتفاق داشته باشند.
قاضي نوراللّه شوشتري قدس سره در جلد سوم كتاب (احقاق الحق) طبع جديد ص 46 مي‌گويد مفسران در اين مسئله اتفاق نظر دارند كه أبنائنا در آيه مباهله اشاره به حس وحسين و نسائنا اشاره به فاطمه و أنفسنا اشاره به علي عليه السلام است.
سپس در پاورقي كتاب مزبور نام در حدود شصت نفر از بزرگان اهل سنت را آورده است كه آنها تصريح كرده‌اند آيه مباهله در باره اهل بيت نازل شد.

مشروح جریان مباهله
بعداز آنكه رسول خدا و سيّد كاينات مكّه معظّمة را فتح نمود و همه عربها مطيع ومنقاد آنحضرت شده و در زير پرچم لا إله الّااللّه قرار گرفتند؛ نامه‌هاي فراوان به رؤساء و بزرگان عالم مخصوصاً كسري ايران و قيصر روم روانه كرد و همه آنهارا به اسلام دعوت كرده و ادامه دادند در صورت عدم تسليم باذلّت و خواري جزية دهند و يا اين كه آماده جنگ شوند.
چون اين خبر به نصاراي نجران و كساني كه دراطراف آنها بودند از بني المدان و فرزندان حارث بن كعب و كساني كه با ايشان بودند با اختلاف مذاهبشان از اروسية، سالوسية، اصحاب دين الملك، مارونية، عبّاد و نسطورية، رسيد همگي با آن كثرت جمعيّت؛ به وحشت افتاده رعب و ترس بر آنهامستولي شد بطوري كه خواب راحت و آرامش زندگي را از دست دادند، در اين بيم وهراس بودند كه ناگهان فرستادگان رسول خدا بنام 1- عتبة بن غزوان 2- عبداللّه بن أبي اميّة 3- هدير بن عبداللّه تيمي 4- صهيب بن سنان نمري، بانامه آنحضرت به نجران وارد شدند.
درآن نامه مانند ديگر نامه‌ها آنها را به اسلام دعوت كرده بود اگر مسلمان شوند برادران ديني ما هستند و اگر تكبّر كرده سر پيچي نمايند، بايد باذلّت و خواري آماده پرداخت جزيه شوند در غير اين صورت جنگ را پذيرا باشند در نامه اين آية نوشته شده بود: قل يا أهل الكتاب تعالوا إلي كلمة سواء بيننا وبينكم أن لانعبد الّااللّه و لا نشرك به شيئاً ولا نتّخذ بعضنا بعضاً أرباباً من دون اللّه فان تولّوا فقولوا شهدو بأنّا مسلمون.
بگو اي اهل كتاب! بياييد به سوي سخني كه ميان ما و شما يكسان است؛ كه جز خداي يگانه را نه پرستيم و چيزي را همتاي او قرار ندهيم؛ و بعضي از ما، بعض ديگر را- غير از خداي يگانه- به خدايي نپذيرد؛ هر گاه (از اين دعوت) سرباز زنند، بگوييد: گواه باشيد كه ما مسلمانيم.
همه مي دانند پيامبر تا كسي را به اسلام دعوت نمي كرد و حجّت را بر او تمام نمي نمود، با او نمي جنگيد.
نامه به آنها تحويل گرديد با خواندن نامه نفرت شديد توأم با رعب و وحشت وجود آنان را فرا گرفت بلا فاصله در كليساي بزرگ گرد آمده، فرشهاي گرانبها انداخته و ديوارها را با حرير و ديبا زينت دادند؛ صليب بزرگ راكه از طلاي ناب ساخته شده بود و با جواهرات پر قيمت تزئين داده بودند، كه پادشاه روم به آنها هديه كرده بود، بپا داشتند.
اولاد حارث بن كعب كه از زمانهاي قديم به جنگاوري وشجاعت در ميان عرب شهرت تام داشتند، براي مشاوره و رايزني حاضر شدند تانظرهاي خود را بيان دارند؛ اين خبر كه بگوش قبايل مذحج، عكّ، حمير و أنمار و اشخاص نزديك، نسبي و سببي ايشان از قوم سبا رسيد؛ به خاطر تعصّبي كه داشتند، با دماغهاي باد كرده و متكبّرانه، در آن كليسا حضور بهمرساندن، حتّي بعضي از آنها كه قبلًا اسلام را پذيرفته بودند همگي از اسلام بر گشته، به صف أقوام خود پيوستند رأي عمومي آنها بر اين قرار گرفت كه به مدينة هجوم برده و جنگ نمايند.
يك نفر از قبيله بني بكر بن وائل بنام أبوحارثة (أبو حامد) حصين بن علقمة دانشمند بزرگ و استاد همه آنها و يكصد وبيست سال عمر كرده و از غايت پيري ابروهايش برروي ديده هايش ريخته بود، باعصابه خود ابروهايش را بالا زده برعصاي خود تكيه زد كه خطبه بخواند، كسي كه از علوم پيغمبران بهره مند و به پيغمبر اسلام، ايمان آورده بود و ايمان خود را پنهان مي كرد گفت
«أبو حارثة أسقف أعظم» آهسته! اي فرزندان عبدالمدان! عافيت و سعادت دو نعمت پنهان است كه در صلح به دست مي آيد و دوام پيدا مي‌كند نه در جنگ (و خون ريزي) با آرامش تصميم بگيريد مانند مورچگان از پي يكديگر نرويد؛ مبادا باشتاب و تندي اقدامي بكنيد كه عاقبت خوبي نه خواهد داشت؛ قسم به خدا آنچه كه نكرده ايد عاقبت مي توانيد انجام دهيد امّا كاري كه كرده ايد ديگر نمي توانيد برگردانيد نجات در تحقيق و (تفحّص) و تفكر و آرامش است، چه بسيار خود داري از حمله كردن و بسيار سكوت، از سخن گفتن بهتر است؛ (اين نصيحت هارا كرد و ساكت شد)

ادامه »

روز غدیر در تاریخ اسلام از روزهای فراموش‌نشدنی است، آیات قرآن مجید، اخبار متواتره، جوامع حدیث از سنن و مسانید، کتاب‌های تفسیر، کلام، تاریخ، سیره، رجال و حتّی لغت و ادب، همه اسناد این واقعه بزرگ و اعلام رسمی ولایت و خلافت امیرالمؤمنین علیه‌السّلام است که در کتاب‌هایی، تا ده‌ها جلد، اسناد و روایات غدیر، جمع‌آوری و ضبط شده است.
البته برای اولین مرتبه نبود که رسول اعظم اسلام صلّی‌الله علیه و آله و سلّم، علی علیه‌السّلام را به خلافت و امامت نصب فرمود، بلکه در مواقف متعدد دیگر نیز این اعلام و انتصاب الهی انجام شده بود که از جمله در اوایل بعثت و هنگام نزول آیه «وَ انْذِرْ عَشیرَتَکَ الْأَقْرَبینَ» برنامه خاص این نصب اعلام شد، ولی در غدیر خم، در آن مجمع عام که نفرات آن را تا بیش از نود و صد هزار هم گفته‌اند، به همگان این موضوع بسیار حساس و مهم اعلام شد .

پیام غدیر
پیام غدیر، پیام ولایت و پیام کمال دین و اعلام نظام جاودانی و جهانی اسلام و بیان بقا و استمرار نظام عصر رسالت است. محتوای این پیام، وجود حکومت جهانی و واحد اسلامی است که بدون انقطاع و کمترین فترت در همه ادوار و اعصار برقرار بوده است و بر هر مسلمانی در هر کجا باشد اگرچه به ظاهر در تابعیت نظام‌های غیر شرعی محسوب شود واجب است از این نظام امامت تبعیت نماید و خود را ملزم به تابعیت آن بداند.

مسلمانان راستین در طول متجاوز از چهارده قرن در عصر امثال سلاطین بنی امیه و بنی عباس و دیگران، تابعیت این نظام را داشته و دارند و اگرچه این تابعیت با قوّه قهریه و نیروی انتظامی بر آنها تحمیل نشده خودبه خود به تعهّدی که در برابر این نظام دارند و بیعتی که از امام عصر عج الله تعالی فرجه الشریف در هر زمان به گردن دارند وفا دارند و از آن تبعیت می‌نمایند و در این عصر که شمس آسمان ولایت حضرت بقیة الله ارواح العالمین لتراب مقدمه الفداء در پرده غیبت قرار گرفته است از علمای عامل و فقهای عادل که نوّاب عام آن خلیفه یزدان و رهبر دوران هستند و به ظاهر عهده‌دار شئون نظام امامت، نگهبان ثغور دین و دفع بدع مبدعان و شبهات ملحدان می‌باشند پیروی و تبعیت می‌نمایند.
وَ آخِرُ دَعْوانَا أنِ الحَمْدُللهِ رَبِّ العَالمینَ جَعَلَنا اللهُ تَعالی مِنَ المتَمَسِّکینَ بِولایَةِ أمِیرالمؤمِنینَ وَ الائِمَّةِ الطَّاهِرینَ مِنْ وُلْدِه سیَّما مَولانا وَ سَیِّدنا صَاحِب الزَّمانِ عَلَیْهِمُ السَّلامُ.

غدیر رمز پایداری و استقامت
حقیقت این است که شیعه برای غدیر و غدیر همه چیز شیعه است. شیعه با غدیر معنا پیدا می‌کند و با غدیر هویّت خود را می‌یابد و هویّت شیعه غدیری است.
غدیر رمز پایداری و استقامت آزادمردان جهان در مقابل حکومت‌های طاغوتی و مستکبرین است.
برکه جوشان غدیر است که تشنه‌گان حقیقت و عدالت را در طول تاریخ سیراب می‌کند و درخت تنومند خداپرستی، توحید، نبوّت و معاد را آبیاری می‌نماید.
آن‌که از چشمه زلال غدیر نوش‌جان گرفت حیات جاودانی یافت و زندگی برایش معنا پیدا کرد و آن‌که قطره‌ای از غدیر و برکه با برکت او نوشید به حوض کوثر نبوی اتّصال پیدا کرد که لاظمأَ بَعْدَه أبدا. غدیریان که کاسه زلال این برکه را سرکشیدند مست ولای جام علوی گشتند و هر آنچه داشتند در این راه فدا نمودند.

چیستی غدیر
سخن از غدیر، یعنی سخن از سرّ خدا و ناموس خلقت، سخن از حقیقت هستی، سخن از روح واقعی ادیان الهی و در یک کلمه، سخن از ولایت امیرالمؤمنین علیه‌أفضل صلواة المصلّین.
آیا می‌توان غدیر را آن‌چنان که هست به مردم نشان داد؟ آیا می‌توان حادثه بزرگ تاریخ بشریّت را به نمایش درآورد؟
غدیر روز سرنوشت برای انسانیّت و زیباترین حماسه تاریخ ادیان است، روزی که خداوند می‌خواهد محبوب‌ترین آفریده خود را بعد از پیامبر اکرم صلّی‌الله علیه و آله و سلّم به دنیا معرّفی کند. روزی که خداوند می‌خواهد دلبری خود را به محبوب خود نشان دهد و به دنیا اعلام کند که من علی را برگزیدم و او را بر جهانیان امیر قرار دادم. روزی که صراط مستقیم و حبل الله المتین را به مردم نشان داد.
آری! روزی که به فرموده امام صادق علیه‌السلام:
«هُوَ عِیدُ اللهِ الْأَکْبَرُ وَ مَا بَعَثَ اللهُ نَبِیّاً إِلَّا وَ تَعَیَّدَ فِی هَذَا الْیَوْمِ وَ عَرَفَ حُرْمَتَهُ وَ اسْمُهُ فِی السَّمَاءِ یَوْمُ الْعَهْدِ الْمَعْهُود»
روزی که هشتمین پیشوای شیعیان حضرت علی بن موسی الرضا علیه‌السّلام می‌فرماید:
«إِنَّ یَوْمَ الْغَدِیرِ فِی السَّمَاءِ أَشْهَرُ مِنْهُ فِی الْأَرْض»
روزی که خداوند به جبرئیل امین فرمان می‌دهد تختی را به عنوان تخت کرامت الهی در مقابل بیت المعمور نصب کند و بر آن بالا رود و ملائکه از آسمان‌ها بر گرد او جمع شوند و مدح و ثنای رسول اکرم را بگویند و بر شیعیان امیرالمؤمنین و دوستان ایشان طلب آمرزش نمایند؛ و همچنین در جای دیگر امام هشتم علیه‌السّلام درباره غدیر چنین می‌فرماید:
«هُوَ یَوْمُ التَّبَسُّمِ فِی وُجُوهِ النَّاسِ مِنْ أَهْلِ الْإِیمَان»
غدیر روز لبخند زدن در چهره مردم با ایمان است. غدیر روز جشن واقعی مسلمانان است. غدیر روز شادی و نشاط شیعیان است.

وظیفه مسلمانان نسبت به غدیر
وظیفه همه مسلمانان این است که به هر وسیله‌ای که می‌توانند این خاطره مهم را با شکوه تمام زنده نگه دارند و آن را به نسل‌های بعد از خود انتقال دهند که پیامبر اکرم صلّی‌الله علیه و آله و سلّم فرمودند:
«فَلْیُبَلِّغِ الْحَاضِرُ الْغَائِبَ وَ الْوَالِدُ الْوَلَدَ إِلَی یَوْمِ الْقِیَامَة»
باید حاضرین در روز غدیر، پیام غدیر را به غائبان و پدران به فرزندان خود تا روز قیامت برسانند.
آری! این بزرگترین وظیفه دوستداران امیرالمؤمنین علیه‌السّلام می‌باشد.
نمی‌شود کسی اظهار دوستی و تشیّع کند، اما از غدیر و پیام آن خبر نداشته باشد و در رساندن این پیام احساس مسئولیت نکند.

ولایت، شرط قبولی اعمال
اگر کسی یک دنیا عمر داشته باشد و تمام اعمال صالحه را انجام دهد و به همه پیامبران هم عشق بورزد ولی از ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السّلام محروم باشد در روز قیامت از هیچ‌یک از اعمال بهره‌ای نمی‌برد، چرا که شرط قبولی اعمال و عبادات، قبول ولایت امیرالمؤمنین و ائمه طاهرین علیهم‌السّلام است و سعادت دنیا و آخرت به واسطه اینهاست و اگر جامعه‌ای بخواهد سعادتمند باشد، راهش تمسّک به ولایت امیرالمؤمنین علیه‌السّلام است.

اعتراف همگان به فضائل علی علیه‌السّلام
تمام شیعه و سنّی و دوست و دشمن به فضائل و مناقب، عدالت‌خواهی، عبادت، زهد، تقوا و پرهیزگاری حضرت علی علیه‌السّلام اعتراف دارند.
ما که رهبر و امامی هم‌چون امیرالمؤمنین علی علیه‌السّلام  باید انتصاب به چنین شخصیّتی را افتخار بدانیم و قدر این نعمت عظیم را بدانیم. باید شیعه واقعی باشیم و در عمل نشان بدهیم که پیرو امیرالمؤمنین علیه‌السّلام هستیم

منبع:

 پیام غدیر
صافی، لطف الله

عید قربان بزرگ ترین روز حج محسوب می شود؛ چنان كه از امام صادق(علیه السلام) نقل است كه در جواب معاویه بن عمار كه از ایشان درباره «یَوْمَ الْحَجِّ اْلأَكبَرِ» پرسیدند، فرموند: «آن، روز عیدِ قربان است.» از آن جهت می توان گفت عید قربان تجلی توحید بوده و نمادی از تجلی انسجام اسلامی در ایام حج است.

قربان؛ عید همه مسلمین

عید قربان یكی از اعیاد مهم مسلمین است كه برخلاف بسیاری از اعیاد، مورد اختلاف نیست؛ چراكه همه فرق مسلمین این روز را عید محسوب می كنند؛ لذا در دعای مخصوص قنوت نماز عید می خوانیم: «اللهم انی اسألك بحق هذا الیوم الذی جعلته للمسلمین عیدا و لمحمد صلی الله علیه و آله ذخرا و شرفا و كرامة و مزیدا…؛ بارالها! به حق این روزی كه آن را برای مسلمانان عید و برای محمد(صلی الله علیه واله) ذخیره و شرافت و كرامت و فضیلت قراردادی…» و بدین گونه عید را فقط مخصوص مؤمنین ندانسته، همه مسلمین را در آن سهیم می دانیم و اعتقاد داریم این گردهمایی عظیم رهیافتی برای رسیدن به اعتصام به حبل الله است كه یكی از مهم ترین دستورات اجتماعی اسلام است.

بنا بر این با توجه به مباحث مطرح شده، مناسك حج كه در اوج عظمت آن عید قربان قرار دارد، علاوه بر رسیدن به توحید عاملی است مؤثر برای نیل به انسجام و همبستگی هر چه بیشتر مسلمانان. لذا بزرگان دینی ما به این مسأله بارها تأكید كرده اند كه بهترین عمل در این روز برائت از مشركین و شیاطین حقیقی عالم است و این مهم میسر نمی شود مگر با انسجام و همدلی تمامی مسلمین با هر فكر و عقیده و مسلكی كه باشند.

قربانی، نماد وارستگی و مساوات

حجاج در ادامه اعمال روز عید با كوله باری از عقیده و جهاد، رو به سنّت قربانی می آورند و آن را به پیشگاه پروردگار هدیه می كنند و به دستور الهی جامه عمل می پوشانند كه فرمود: «فـَمَنْ تَمَتَّعَ بِالعُمْرة اِلَی الحَجِّ فـََمَا اسْتَیْسَرَ مِنَ الْهَدْیِ.»

 آن كسی كه به قربانگاه می رود و گوسفندی را ذبح می كند، در حقیقت با حركتی نمادین عزم از میان بردن هوس ها و وابستگی هایش را می كند و آماده ایثار و فداكاری می شود. این عمل را از آن جهت كه عبادت و وسیله تقرّب به خداست، قربان گویند. چنان كه امام سجاد(علیه السلام) ضمن پرسشی از شبلی پرسیدند: «آیا به هنگام سربریدن قربانی، نیت كردی كه با تمسك به حقیقت تقوی و ورع حلقوم طمع را قطع كنی … »

بخشش و قربانی و تقسیم آن در میان مردم بویژه تنگ دستان به معنای دستگیری و تعاون است. وقتی حاجی در روز عید به شكرانه انجام مناسك حج، موظف می شود تا حیوانی سالم و كامل را بكشد و گوشت آن را به نیازمندان بدهد، این عمل خود عامل نزدیك شدن به خدا می گردد و انسان را مشمول عنایت الهی می سازد و هم بر حسب مصرف، عامل ایجاد محبّت بین انسان و افراد جامعه می شود. این گونه است كه بین مسلمانان رابطه ای صمیمی به وجود می آید كه خود یكی از عوامل و زمینه های انسجام است و بدین صورت تعاون و همبستگی اجتماعی در اعمال خیر و نیكوكاری در میان مردمان افزایش می یابد. از طرف دیگر، اگر تقسیم قربانی صحیح انجام گیرد، میلیون ها گرسنه سیر می شوند و بدینوسیله بین غنی و فقیر، ارتباط برقرار می گردد. این همان انسجام و همدلی مورد توجه شارع است.

از دیگر نمادهای قربانی «مساوات » است؛ به طوری كه تقسیم گوشت قربانی به سه قسمت و استفاده شخص حاجی از آن شاهد گویایی بر این مساوات است. و در این صورت یكی از مصادیق تفرقه (امتیازاتی كه انسان برای خود قائل شده است) از بین می رود و همه به این قول پیامبر اعظم(صلی الله علیه واله) رجوع می كنند كه درخطبه حجةالوداع فرمود: «مردم! پروردگار همه شما یكی است و پدر همه شما یكی است؛ همه از آدم هستید و آدم از خاك است؛ عرب را بر عجم فضیلتی نیست، مگر به تقوا.» این عمل در حجّ، عدالت اجتماعی اسلام را منعكس می كند و خود عاملی است بر انسجام و اتحاد بین همه مسلمین جهان.

______________

منبع:tebyan.net

واژه «قربان» در فرهنگ اسلامی به معنای هر چیزی است که سبب «قُرب» و نزدیکی انسان به خدا می‌شود تا جایی که یکی از روزهای مبارک مسلمانان به این نام اختصاص یافت.

 روز عید قربان در کنار عید فطر از اعیاد شریف مسلمانان است که در روایات به آن «یوم النحر» و «یوم الاضحی» گفته می‌شود. اهمیت این عید به قدری زیاد است که اهل‌بیت(علیهم السلام) نماز این روز را از واجبات معرفی کردند و فرمودند:«صَْلاةُ الْعِیْدِینِ فَریضَةٌ؛ نماز عید فطر و قربان واجب است.» (استبصار، ج1، ص443) اما فقها این نماز در عصر غیبت را به استناد روایت امام باقر(علیه السلام) که فرمود «لَا صَلَاةَ یَوْمَ الْفِطْرِ وَ الْأَضْحَی إِلَّا مَعَ إِمَام؛ نماز دو عید باید همراه با امام باشد»، واجب نمی‌دانند.

ذبح حیوان یکی از اعمال عید قربان
اما در فرهنگ اسلامی به هر چیزی که سبب «قُرب» و نزدیکی انسان به خدا شود واژه «قربان» بر آن اطلاق می‌شود. به عنوان نمونه در روایت می‌خوانیم: «الصَّلَاةُ قُرْبَانُ کُلِّ تَقِی‏؛ نماز نزدیک کننده متقیان به خداوند متعال است.» (کافی3/265). از این رو یکی از اعمال مهم این روز که «ذبح حیوانات حلال‌گوشت» است، بهانه‌ای برای نزدیکی به خداوند متعال است.

خداوند نیز در آیات قرآن این عمل(ذبح) را از مصادیق تقوا معرفی کرده و فرموده است: «لَنْ یَنالَ اللَّهَ لُحُومُها وَ لا دِماؤُها وَ لکِنْ یَنالُهُ التَّقْوى‏ مِنْکُمْ کَذلِکَ سَخَّرَها لَکُمْ لِتُکَبِّرُوا اللَّهَ عَلى‏ ما هَداکُمْ وَ بَشِّرِ الْمُحْسِنینَ؛ هرگز [نه‏] گوشت‌هاى آنها و نه خون‌هایشان به خدا نخواهد رسید، ولى [این‏] تقواى شماست که به او مى‌‏رسد. این گونه [خداوند] آنها را براى شما رام کرد، تا خدا را به پاس آنکه شما را هدایت نموده به بزرگى یاد کنید، و نیکوکاران را مژده ده.» (حج، 37)

از این رو اهل‌بیت(علیهم السلام) بر اساس سنت قرآنی و سنت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) به این عمل پایبند بودند؛ به عنوان نمونه معمول بود امیرالمؤمنین(علیه السلام)  روز عید فطر قبل از رفتن به مصلّى چیزى می‌خورد، ولى روز عید قربان چیزى نمی‌خورد تا وقتى که قربانى می‌کرد. همچنین حریز از زراره و او از امام محمد باقر(علیه السلام) روایت کرد آن حضرت فرمود: «روز عید فطر از خانه بیرون نرو تا اینکه چیزى بخورى، و در روز عید قربان چیزى نخور مگر از گوشت قربانى خود [چنانچه توانایى و مکنت آن را دارى‏] و اگر قدرت تمکن مالى براى قربانى کردن ندارى در این صورت معذورى‏.» (من لا یحضر، ج1، ص508)

منبع:

خبرگزاری تسنیم