روز داروسازي
تاریخ وقوع: 5 شهریور
روز داروسازي به پاسداشت مقام علم و دانش و گراميداشت فرزانگان ايران زمين، پنجم شهريور سالروز ولادت ابوبكر محمد بن زكرياي رازي از مشاهير بزرگ جهان اسلام و علم طب و داروسازي، در جمهوري اسلامي ايران به عنوان روز داروسازي نام‏گذاري شده است.

ولادت «غلامرضا تختی» (1309 ش)
تاریخ وقوع: 5 شهریور
جهان پهلوان غلامرضا تختي در شهريور 1309 ش در يکي از محلات جنوبي تهران و در خانواده‏اي متوسط به دنيا آمد. وي از کودکي به ورزش روي آورد و ورزش را فقط براي سلامتي و تندرستي بدن مي‏خواست. او در عين حال به نجاري مشغول بود تا اين که در بيست سالگي در اولين مسابقات قهرماني کشتي کشوري شرکت کرد. از آن پس شهره عام و خاص گرديد و در ميدان‏هاي جهاني مدال‏آور شد. تختي سرشار از پاکي و صداقت بود و دلي بي‏باک و جسور داشت. او داراي قلبي رئوف و مالامال از عشق مردم بود و در زندگي خود، بيش از قهرماني به انسان زيستن و از خودگذشتگي مي‏انديشيد. تختي با وجود قهرماني در ميادين بين‏المللي کشتي، هيچ گاه فروتني و تواضع خود را در برابر مردم از دست نداد. وي در دوران قهرماني خود، 9 مدال طلا و نقره جهاني و بازي‏هاي المپيک را کسب کرد و از جمله ورزشکاران ايراني است که بيشترين مدال‏هاي طلا و نقره را در بازي‏هاي مهم بين‏ المللي، به ارمغان آورده‏اند. جهان پهلوان تختي از مريدان آية‏اللَّه سيدمحمود طالقاني به شمار مي‏رفت و در ملي شدن صنعت نفت حضوري فعال داشت. وي هم‏چنين در جمع‏آوري کمک‏هاي مردمي به زلزله‏زدگان بويين‏زهرا در شهريور 1341، نقش مهمي ايفا کرد به طوري که حساسيت رژيم را دربرداشت. رژيم که کمابيش از فعاليت‏هاي سياسي تختي آگاهي پيدا کرده بود، براي به سلطه کشيدن او، رياست فدراسيون کشتي کشور را به او پيشنهاد نمود؛ ولي او اين پيشنهاد و حتي پيشنهاد براي به دست گرفتن شهرداري تهران يا نمايندگي مجلس را نيز رد کرد. در نهايت، رژيم سفاک پهلوي چون هيچ راهي براي نفوذ به تختي نيافته بود و هم‏چنين محبوبيت روزافزون تختي در ميان مردم و مخالفت وي با رژيم وابسته شاه، طاغوتيان را خشمگين کرده بود، سرانجام باعث شد تا عوامل رژيم پهلوي در توطئه‏اي مشکوک، وي را در هفدهم دي ماه 1346 در 37 سالگي به قتل برسانند. هرچند که در آن زمان، مرگ تختي را، خودکشي عنوان کردند، ولي اين توطئه رژيم با آگاهي يافتن مردم از اصل ماجرا، نقش بر آب گرديد. پيکر جهان پهلوان تختي با حضور خيل دوستداران و مشتاقان، در شهر ري به خاک سپرده شد.
منبع

زندگینامه

ولادت «زكرياي رازي» (244 ش)
تاریخ وقوع: 5 شهریور
روز بزرگداشت و تولد “محمد بن زكرياي رازي” دانشمند نامدار جهان اسلام (244ش)روز بزرگداشت و تولد «محمد بن زكرياي رازي» دانشمند نامدار جهان اسلام (244ش)
محمد بن زكرياي رازي در سال 251 هجري قمري در شهر ري متولد شد. در اوان جواني به فراگيري علم كيميا و شيمي پرداخت و در اثر بخار و دود ناشي از زرگري، چشم‏هايش وَرَم كرد و براي معالجه، نزد طبيبي رفت. آن طبيب پانصد اشرفي طلا به عنوان حق معالجه از او گرفت و به رازي گفت: كيميا همين است نه عمليات تو. محمد بن زكريا، از آن پس ترك كيمياگري كرد و در سن چهل‏ سالگي به تحصيل طب پرداخت تا آن‏كه مرجع تمامي اطباي زمان خود شد. شهرت او در ميان همگان به حدي رسيد كه عَرَب‏ها او را طبيب المسلمين و به مناسبت اين‏كه كتاب‏هاي او به زبان عربي است، جالينوس العَرَب، خوانده ‏اند. رازي بعدها به سرپرستي بيمارستان‏هاي معروف عصر خود از قبيل بيمارستان بغداد و ري برگزيده شد. همچنين كشف الكل از جمله نتايج تحقيقات او در كيميا بوده است. براي محمد بن زكرياي رازي، 56 كتاب در طب، 33 كتاب در علوم طبيعي، 17 كتاب در فلسفه، 14 كتاب در الهيات، 22 كتاب در كيميا و ده‏ها اثر ديگر در علوم مختلف ذكر كرده ‏اند كه تا 184 عنوان بر شمرده شده است. سرانجام اين دانشمند بزرگ مسلمان در 60 سالگي جان به جان آفرين تسليم كرد و در ري مدفون گشت. سالروز تولد اين پزشك شهير مسلمان و ايراني، برابر با پنجم شهريور، در جمهوري اسلامي ايران به عنوان روز بزرگداشت اين شخصيت برجسته علمي نامگذاري شده است.

4 شهريور - شهادت حاج مهدي عراقي (1358ش)

محمد مهدي حاج ابراهيم عراقي در سال 1309 در تهران به دنيا آمد. وي از مسلمانان مبارز بود كه در دهه 1320 به جمع ياران شهيد نواب صفوي و فداييان اسلام پيوست و در همان سال‏ها به زندان افتاد و دو بار تبعيد شد.
وي در جريان نهضت ملي شدن نفت به رهبري آيت‏اللَّه كاشاني نيز حضوري فعال داشت. وي در سال 1344 به اتفاق جمعي از نيروهاي انقلابي در طرح اعدام انقلابي حسنعلي منصور نخست وزير پهلوي، شركت جست و محكوم به حبس ابد گرديد. عراقي، در ماه‏هاي قبل از پيروزي انقلاب اسلامي، پس از 13 سال حبس از زندان آزاد شد. وي سپس راهي فرانسه گرديد و پس از ديدار با امام، همراه آن حضرت، به تهران آمد. از آن پس به رياست زندان قصر منصوب شد.
سرانجام او كه همچون سربازي فداكار در خدمت امام بود از كينه منافقان در امان نماند و در 49 سالگي به همراه فرزندش حسام، هدف اقدام تروريستي گروهك فرقان قرار گرفت و به شهادت رسيد. پيكر اين دو شهيد را در جوار حضرت معصومه مدفون كردند. امام خميني(ره) در پيامي به مناسبت شهادت ايشان فرمودند: “عراقي بايد شهيد مي‏شد، مرگ در رختخواب براي او كوچك بود".

يازده ذيقعدة - ميلاد مسعود امام علي بن موسي الرضا(ع) - سال 148 هجري قمري

نام مباركش: علي بن موسي الرضا(ع) و نسب پدري اش عبارت است از: امام موسي كاظم(ع)، بن امام جعفر صادق(ع)، بن امام محمد باقر(ع)، بن امام زين العابدين(ع)، بن امام حسين(ع)، بن امام علي بن ابي طالب(ع)، كه همگي از امامان معصوم بودند. شايان ذكر است كه از ميان امامان معصوم (عليهم السلام)، چهار تن از آنان به واژه زيباي “علي” ناميده شده اند و آنان عبارتند از امام اول (علي بن ابي طالب(ع))، امام چهارم (علي بن الحسين(ع))، امام هشتم (علي بن موسي الرضا(ع)) و امام دهم (علي النقي بن محمد تقي(ع)). كنيه آن حضرت، ابوالحسن است و چون كنيه امام موسي بن جعفر(ع) نيز ابوالحسن بود، كنيه امام رضا(ع) را ابوالحسن ثاني مي گويند. لقب هاي شريفش عبارتند از: رضا، صابر، رضي، وفي، فاضل و صديق. اما لقب “رضا” شهرت بيشتري دارد و آن حضرت را از اين جهت “رضا” ناميدند، كه پسنديده خدا در آسمان و مورد خرسندي رسول خدا(ص) و ائمه اطهار(ع) در زمين بود و دوستان و دشمنان، به اتفاق از وي خشنود و راضي بودند. نام مادرش “نجمه” و از بانوان فاضله، پرهيزكار و خردمند عصر خود بود.(1) از حميده مصفاة، مادر امام موسي كاظم(ع) روايت شد: هنگامي كه “نجمه” را از بازار بردگان خريدم و به خانه آوردم، شبي پيامبر اكرم(ص) را در خواب ديدم، كه به من فرمود: اي حميده! نجمه را به فرزندت موسي كاظم(ع) ببخش و به عقدش درآورد، زيرا به زودي از او فرزندي ديده به جهان گشايد، كه بهترين انسان روي زمين خواهد بود. پس من نيز او را به فرزندم موسي كاظم(ع) واگذار كرده و به عقدش درآوردم و پس از مدتي، علي بن موسي الرضا(ع) از وي ديده به جهان گشود و از آن زمان، حضرت امام موسي بن جعفر(ع)، نجمه را “طاهره” ناميد.(2) گفتني است كه براي اين بانوي شريف، نام هاي ديگري چون: أروي، سكن، تكتم، ام البنين، شقراء، خيزران، سمانه و صقر، نيز ذكر شده است. ولي معروفترين آن ها، همان “نجمه” مي باشد.(4) تولد بابركت امام رضا(ع) را برخي از معصومان پيش از وي، پيش گويي كرده و به آن بشارت داده بودند. از امام صادق(ع) در اين باره احاديث چندي وارد شده است. از جمله عبدالله بن فضل هاشمي روايت كرد: مردي از اهالي طوس در محضر امام جعفر صادق(ع) نشسته بود و آن حضرت به وي فرمود: به زودي از صلب فرزندم موسي، مردي به دنيا مي آيد كه مورد خشنودي خداوند سبحان درآسمان و خرسندي بندگانش در زمين خواهد بود. در سرزمين شما از روي ستم و دشمني مسموم و كشته مي گردد و در همان جا غريبانه به خاك سپرده مي شود. آگاه باش! هر كسي وي را در غربتش زيارت كند و بداند كه او امام و پيشواي شيعيان پس از پدرش بوده و از جانب خداوند متعال، مفترض الطاعه مي باشد، همانند كسي است كه رسول خدا(ص) را زيارت كرده باشد.(4) به هر روي، امام رضا(ع) در يازدهم ذي قعده سال 148 قمري در مدينه منوره ديده به جهان گشود و عالم هستي را با انوار الهي و ذاتي خويش، منور ساخت.(5) گرچه برخي از مورخان و سيره نگاران تاريخ تولد آن حضرت را در يازدهم ذي حجه سال 153 و برخي ديگر يازدهم ذي قعده سال 151 و يا سال 153 قمري ذكر كرده اند، وليكن معروف و مشهور ميان علماي ما، همان ذي قعده سال 148 قمري، چند هفته پس از شهادت جدش امام جعفر صادق(ع) مي باشد. نجمه خاتون، مادر امام رضا(ع) در حديثي گفت: هنگامي فرزندم رضا را به دنيا آوردم، پدرش امام موسي كاظم(ع) به من فرمود: او را بگير [و خوب نگه دار] زيرا او بقيه الله در زمين است.(6) امام رضا(ع) در 35 سالگي، پس از شهادت پدرش امام موسي كاظم(ع) به مقام امامت شيعيان نايل آمد و در 55 سالگي، در خلافت مأمون عباسي و با توطئه وي، در خراسان مسموم و در صفر سال 203 قمري به شهادت رسيد. 1- زندگاني چهارده معصوم (ترجمه اعلام الوري)، ص 423 2- همان و اثبات الهداة (شيخ حر عاملي)، ج3، ص 233 3- كشف الغمه (علي بن عيسي اربلي)، ج3، ص 71؛ اثبات الهداة، ج3، ص 233 4- اثبات الهداة، ج3، ص 233 5- زندگاني چهارده معصوم، ص 423؛ الارشاد (شيخ مفيد)، ص 591؛ منتهي الآمال (شيخ عباس قمي)، ج2، ص 256 6- اثبات الهداة، ج3، ص 233؛ وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص 90