یکی دیگر از مشکلاتی که در زندگی همۀ ما وجود دارد، «عدم برنامه ریزی و نظم» است؛ ماه رمضان، دو ورود و خروج منظّم دارد که همه، آن را رعایت می کنند. ورود به ماه و خروج از ماه.

در ایام سحرهای این ماه، مشغول خوردن غذا می شوی، یک دفعه کنار می گذاری، می گویی اذان شد، و یا از تشنگی به خودت می پیچی؛ اما آب نمی خوری و می گویی باید افطار شود.

بیاییم توی این ماه برنامه ویژه داشته باشیم، حضرت امام (ره)، توجه ویژه ای نسبت به ماه رمضان داشته و بدین جهت، ملاقات هایشان را در ماه رمضان تعطیل می کردند و به دعا و تلاوت قرآن و… می پرداختند. »از جمله برنامه های ویژه حضرت امام (ره)، در ماه مبارک رمضان، عبادت و تهجد بود. یکی از محافظان بیت می گوید در یکی از شب های ماه مبارک رمضان، نیمه شب، برای انجام کاری مجبور شدم از جلوی اتاق امام گذر کنم. حین عبور، متوجه شدم که امام، زار زار گریه می گردند! هق هق گریه امام که در فضا پیچیده بود، واقعا مرا تحت تاثیر قرار داد که چگونه امام، در آن موقع. از شب، با خدای خویش راز و نیاز می کند.

┈••✾• 🌿🌺🌿 •✾••┈

در این وادی ار رفته باشی دمی

┈••✾• 🌿🌺🌿 •✾••┈

و ز این باده گر خورده باشی کمی

┈••✾• 🌿🌺🌿 •✾••┈

بدانی که منظور و مقصود چیست

┈••✾• 🌿🌺🌿 •✾••┈

عبادت چه و قرب معبود چیست

┈••✾• 🌿🌺🌿 •✾••┈

به گفته ساکنان بیت حضرت امام خمینی (ره)، آخرین ماه رمضان دوران زندگی امام، از ماه مبارک رمضان های دیگر متفاوت بود! به این صورت که امام، همیشه، برای خشک کردن اشک چشم شان دستمالی را همراه داشتند، ولی در آن ماه مبارک رمضان، حوله ای را نیز همراه بر می داشتند تا به هنگام نمازهای نیمه شب شان، از آن استفاده کنند!امام خمینی (ره)، توجه خاصی به قرآن داشتند، به طوری که روزی، هفت بار قرآن می خواندند! و در ماه رمضان یکی از همراهان امام در نجف، اظهار می کرد که امام خمینی، در ماه مبارک رمضان، هر روز، ده جزء قرآن می خواندند؛ یعنی، در هر سه روز، یک بار قرآن را ختم می کند.

┈••✾• 🌿🌺🌿 •✾••┈

چه خوب است که زندگی ما نیز همین گونه باشد؛ سحرخیزی ما سر وقت انجام شود؛ نماز اول وقتمان روی نظم باشد. برنامۀ خانوادگی ما هم روی نظم باشد. در رمضان با این فرصت طلایی می توان برنامه ریزی و نظم را در زندگی گسترش داد.

منبع حیات طیبه

«اللّهمَّ اجْعَلْنی فیهِ مِنَ الْمُتَوَکِّلینَ عَلَیْکَ»،«بار خدایا در این روز مرا از توکل کنندگان بر خود قرار ده».

توکل به دنبال کار رفتن با تکیه بر خداوند متعال است. توکل لازمه ی توحید افعالی است و ذکر آن «لا حول و لا قوة الا باللّه» است و طبق برخی روایات کلید در بهشت است.توکل در سه چیز حاصل می شود: توکل در بینش، توکل در پویش و توکل در کوشش. خداوند متعال فرماید: «انّه لیس له سلطان علی الذین آمنوا وعلی ربهم یتوکلون»، «برای شیطان بر ایمان باورانی که به خدا گرویده و بر پروردگارشان توکل کنند راهی نیست».

┄┅═══✼ 🍃💐🍃 ✼═══┅┄

خواجه عبداللّه انصاری در کتاب منازل السائرین می­نویسد:

خدای عزوجل می فرماید: «وَعَلَی اللّه فَتَوَکَّلُوا إِنْ کُنْتُمْ مُؤْمِنینَ» (مائده:23)، «بر خدا توکل کنید اگر ایمان دارید».

توکل سپردن همه کارهاست به دارنده ی آن و دل آرام داشتن است بر وکالت وی و این از دشوارترین کارهاست نزد عوام و از ابتدایی ترین کارهاست نزد خواص. چرا که خدای متعال همه ی امور را خود به دست گرفته و چیزی از آن را به مردم واگذار نکرده است.

┄┅═══✼ 🍃💐🍃 ✼═══┅┄

توکل بر سه وجه است:

در درجه ی نخست در پی کار رفتن و از اسباب استفاده کردن است؛ با نیتی که انسان را به کار مشغول سازد، خلق را بهره دهد و درخواست های نابه جا را واگذارد.

درجه ی دوم توکل، کنار گذاردن طلب، چشم پوشی از سبب، و فارغ ساختن اوقات خود برای انجام واجبات است.

درجه سوم، درک حقیقت توکل است که انسان را از علت توکل رها سازد و آن این که بداند مالکیت حق تعالی بر اشیاء مالکیت عزت است؛ هیچ چیز را در مالکیت وی انبازی نیست تا وی را شریک خود سازد و کارهایش را به وی واگذارد. هر چه هست از اوست، به اوست و برای اوست».

┄┅═══✼ 🍃💐🍃 ✼═══┅┄

 دعای روز دهم ماه رمضان: «اللّهمَّ اجْعَلْنی فیهِ مِنَ الْمُتَوَکِّلینَ عَلَیْکَ وَاجْعَلْنی فیهِ مِنَ الْفاَّئِزینَ لَدَیْکَ وَاجْعَلْنی فیهِ مِنَ الْمُقَرَّبینَ اِلَیْکَ بِاِحْسانِکَ یا غایَةَ الطّالِبینَ»

[ذکر این روز «لاحول ولاقوة الا باللّه» است.]

┄┅═══✼ 🍃💐🍃 ✼═══┅┄

منبع سی گام خودسازی: بر پایه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان/ محمود صلواتی.

یکی از مشکلاتی که در جامعه امروز وجود دارد، «ضعف اراده و تصمیم گیری» است؛ گاهی برخی افراد می گویند: «من می دانم بد اخلاق هستم؛ اما نمی توانم بر بد خُلقی ام غلبه کنم، من نباید اعتیاد داشته باشم، نباید ناسزا بگویم، نمی توانم و نمی شود.» گاهی افراد برای گرفتاری های مختلف اظهار ضعف اراده می کنند.

ماه رمضان، ماه تقویت اراده است؛ یکی از نیازهای کاملا طبیعی و اولیه انسان یعنی غذا و آب هست. ما به این ها بسیار نیازمندیم؛ اما در این ماه، تمرین نخوردن و نیاشامیدن می کنیم؛ حتی یک نوجوان یا بچه های کم سن وسال خصوصاً در این هوای گرم نزدیک به 14 یا 15 ساعت تحمّل می کنند. کسی که سیگار را با سیگار روشن می کرده، اکنون 14 تا 15 ساعت خودش را کنترل می کند، این تقویت اراده است و این فرصت طلایی است که در اختیار انسان ها است.

امام صادق (علیه السلام) در تفسیر آیه شریفه: «وَ اسْتَعِینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»، فرمودند: صبر، همان روزه است.»آن حضرت در روایت دیگری فرمودند: «اَلصَّومُ جُنَّةٌ مِن آفاتِ الدُّنیا وَ حِجابٌ مِن عَذابِ الآخِرَةِ؛ روزه سپری است از آفت های دنیا و پرده ای است از عذاب آخرت.»

روزی پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله وسلم) به همراه اصحابش از بیابانی عبور می کردند، آن حضرت به اصحاب فرمودند: «توقّف کنید»، توقّف کردند. سپس ایشان فرمودند: «الان یک کسی به ما می رسد، از کنار ما عبور می کند، که سه روز است شیطان بر او نفوذ نکرده و بر او راه نیافته است.» تمام چشم ها به بیابان دوخته شد. یک وقت دیدند، یک عرب لاغر اندام، چشم ها به گودی افتاده، دارد با یک شترنحیفی می آید، هنگامی که نزدیک اصحاب رسید، پرسید: پیغمبر کیست؟ گفتند: ایشان. و حضرت را به او معرفی کردند. عرض کرد: یا رسول الله! سه روز است تصمیم گرفته ام بیایم مسلمان شوم، سه روز است تصمیم گرفته ام، شرک و بت پرستی را کنار بگذارم، لذا در به در دنبال شما می گردم تا بیایم مدینه، حالا شما را توی این بیابان ها یافتم. شهادتین گفت و عرض کرد: آقا جان! چه کنم؟ فرمود: نمازت را بخوان، ماه رمضان روزه بگیر، حج بیت الله را یکبار در عمرت اگر مستطیع شدی به جای آور، زکات اموالت را بده، مالت را پاک نگهدار. این ها وظایفی است که به گردن تو است.

عرض کرد: یا رسول الله (صلی الله علیه و آله وسلم)! همین ها من را بس است. سپس خداحافظی کرد و رفت. حضرت هم به راهشان ادامه دادند. بعد از مدتی که راه رفتند، پیامبر ایستادند و فرمودند: «بر گردید، این شخص از دنیا رفت.» اصحاب علّت آن را پرسیدند، حضرت فرمود: «شترش توی یک چاله و گودالی گیرد کرد و او از روی شتر سقوط کرد، به سنگ بزرگی برخورد کرد و در دم جان داد.نبی مکرم اصحاب را آوردند، کنار بدن این شخص خیمه زدند و فرمودند: «کسی وارد نشود.» بدن را داخل خیمه بردند، غسل دادند و کفن کردند. یکی از یاران می گوید: وقتی پیامبر آمد بیرون، دیدیم از تمام پیشانی اش عرق می ریزد.سؤال کردیم یا رسول الله (صلی الله علیه و آله)! چه شده است؟ فرمود: «آنقدر فرشته آمده بود تا با او سلام و درود بدهد و با یک دنیا سلام و تحیت وارد بهشت شد.» 

این تصمیم و ارادۀ واقعی است که در این ماه رمضان تقویت می شود.

منبع حیات طیبه

«وَخُذْ بِنَاصِیَتِی إِلَی مَرْضَاتِکَ الْجَامِعَه»،«بار خدایا در این روز مرا به کارهایی که از هر سو مورد خرسندی توست وادار».

به رضای الهی رضایت دادن، به خرسندی او خرسند بودن و کارها را به وی سپردن، از عالی ترین مراتب پرهیزگاری است. خداوند متعال در قرآن کریم به نقل از همسر فرعون می فرماید: «وَأُفَوِّضُ أَمْری إِلَی اللّه إِنَّ اللّه بَصیرٌ بِالْعِبادِ»، «کارهایم را به خدا می سپارم که خداوند همواره به کار بندگان بیناست». (غافر:44)

خواجه عبداللّه در بیان معنی تفویض فرماید:«تفویض را اشارتی است لطیف تر از توکل و معنایی است وسیع تر از آن، چرا که توکل پس از وقوع سبب است و تفویض پیش از وقوع سبب و پس از آن، و آن عین تسلیم به پیشگاه خدای متعال است و توکل شعبه ای از آن است.

تفویض دارای سه درجه است:

درجه نخست، آن که بدانی بنده در برابر عمل خویش توانایی ندارد، پس از مکر در امان نباشد و از دستیاری ناامید نشود و از نیت دل خوش نگردد.

درجه دوم آن که نیازمندی خود را همواره در برابر دیدگانت بنگری.پس عملی را نجات بخش خود ندانی و گناهی را تباه کننده خود مشماری و سببی را به انجام رساننده ی کارهای خود مپنداری.

درجه ی سوم آن که در هر کار خدا را به تنهایی بینی. که حرکت و سکون به فرمان اوست و پراکندگی و ناپراکندگی تنها در اختیار اوست».

دعای روز نهم ماه رمضان: «اللّهمَّ اجْعَلْ لِی فِیهِ نَصِیباً مِنْ رَحْمَتِکَ الْوَاسِعَةِ وَاهْدِنِی فِیهِ لِبَرَاهِینِکَ السَّاطِعَةِ وَخُذْ بِنَاصِیَتِی إِلَی مَرْضَاتِکَ الْجَامِعَةِ بِمَحَبَّتِکَ یَا أَمَلَ الْمُشْتَاقِینَ».

[ذکر این روز «افوض امری الی اللّه» است.]

منبع سی گام خودسازی: بر پایه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان/ محمود صلواتی.

«اللّهمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَةَ الْأَیْتَامِ وَإِطْعَامَ الطَّعَامِ»،«بار خدایا در این روز مهرورزی به یتیمان و خوراک دادن به دیگران را روزیم فرما».

گام دیگر از پلّه های صعود در مراتب خودسازی، فراتر رفتن از منافع شخص خود و خیر رساندن به دیگران است و پایین ترین مرتبه آن این است که دیگران از دست و زبان انسان در امان باشند؛ «المسلم من سلم المسلمون من یده ولسانه»، «مسلمان کسی است که دیگر مسلمانان از دست و زبان وی در امان باشند» و این که وظایف خود را خود انجام دهد و بار زندگی خویش را بر دیگری نیندازد؛ «مَلْعُونٌ مَنْ أَلْقَی کَلَّهُ عَلَی النَّاس»، «مطرود خداوند است کسی که بار خود را بر دیگران تحمیل کند.» مراتب بالاتر تعهد، خیر رساندن به دیگران و مهرورزی به این و آن است تا عالی ترین مراتب آن که ایثار و فداکاری با جان و مال برای رفاه و آسایش و سربلندی و سعادتمندی جامعه است که شهیدان و صالحان از این جمله اند.

در روایتی از پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله وسلم) آمده است که فرمود:«خیر بیوتکم بیت فیه یتیم یحسن إلیه وشرّ بیوتکم بیت فیه یتیم یساء إلیه»، «بهترین خانه های شما خانه ای است که در آن یتیمی مورد احسان و مهربانی قرار گیرد و بدترین خانه های شما خانه ای است که در آن با یتیمی بدرفتاری شود».در قرآن نیز آیاتی در این مورد آمده است: «فامّا الیتیم فلا تقهر و اما السائل فلا تنهر و اما بنعمة ربک فحدث» (ضحی:11)، «پس یتیم را میازارش و سائل را مران از خویش و از نعمت پروردگارت فراوان گوی.» در جای دیگر فرماید «وفی اموالهم حق معلوم للسائل والمحروم» (معارج:25)، «در اموالشان حقی است معلوم برای افراد نیازمند و محروم». اما مرتبه ی والای ایثار آن جاست که در شأن اهل بیت فرمود: «وَیُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی حُبِّهِ مِسْکیناً وَیَتیماً وَأَسیراً، إِنَّما نُطْعِمُکُمْ لِوَجْهِ اللّه لا نُریدُ مِنْکُمْ جَزاءً وَلا شُکُوراً» (انسان:8)، «و طعام را، با آن که دوستش دارند، به بینوا و یتیم و اسیر خورانند و گویند ما شما را برای خدا اطعام کرده ایم و از شما سپاس گزاری و پاداشی نمی خواهیم».

خواجه عبداللّه مسؤلیت پذیری را شاخه ای از جوانمردی می داند و گوید:خداوند کرامت بی نهایت بر اصحاب کهف نهاد، که آنان را جوانمرد خواند، همان گونه که ابراهیم خلیل و یوسف صدیق را جوانمرد خواند.الهی!

نصیب من بیچاره از این کار، همه درد است،مبارک باد که این درد مرا سخت درد است!بیچاره آن کس که از این درد فرد است،هر که بدین درد ننازد، حقأ که ناجوانمرد است!

در دعای روز هشتم به دو مورد از این موارد به عنوان نمونه اشاره شده است: مهرورزی به یتیمان و خوراک خوراندن به دیگران.

دعای روز هشتم ماه رمضان: ««اللّهمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَةَ الْأَیْتَامِ وَإِطْعَامَ الطَّعَامِ وَإِفْشَاءَ السَّلَامِ وَمُجَانَبَةَ اللِّئَامِ وَصُحْبَةَ الْکِرَامِ بِطَوْلِکَ یَا مَلْجَأَ الْآمِلِینَ».

[ذکر این روز « اللّهمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ رَحْمَةَ الْأَیْتَامِ » است.]

منبع سی گام خودسازی: بر پایه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان/ محمود صلواتی.