احادیث عددی 5

بيان احادیث اخلاقی از معصومین علیهم السلام در قالب ‏ها و شيوه‏ هاى مختلف مى ‏تواند جاذبه بيشترى براى مخاطبان به ويژه قشر جوان ايجاد كند شيوه عددی شیوه ديگرى است براى بيان احادیث اخلاقی ، در اين شيوه احادیث اخلاقی در قالب عدد و شماره بصورت کوتاه ارائه شده

1- پنج صفت سبب نجات

قال الباقرعلیه السلام:پنج صفت سبب نجات و دوستی خدا و رسولش می شود:

1 ) غیرت بر خانواده و همسر و محارم؛ 2 ) گشاده دستی؛ 3 ) خوش خلق؛ 4 ) راستگویی؛        5) شجاعت[1].

2- پنج صفت بد سبب جمع مال

حضرت امام رضا علیه السلام فرمود: سرمایه جمع نمی شود، مگر کسی که دارای پنج خصلت مذموم باشد:

1 ) بخل زیاد؛ 2 ) آرزوی دراز؛  3 ) حرص ( آزمندی )؛ 4 ) بریدن از خویشان ( قطع رحم )؛           5 ) برتری دادن دنیا بر آخرت[2].

3- پنج خصلت لازم زندگی

قال الصادق علیه السلام:پنج خصلت هست که هر کدام از آنها نباشد زندگی انسان ناقص، عقلش زائل و قلب او مشغول خواهد بود:

1 ) سلامتی بدن؛ 2 ) امنیت؛ 3 ) وسعت رزق؛4 ) مونس موافق ( همسر؛ فرزند و هم نشین صالح و نیک )؛ 5)پنجمین خصلت که جامع همه این صفات است، سهل گیری ( بی تکلیف بودن و ساده زیستی و ترک تشریفات و چشم هم چشمی ) می باشد[3].

4- با پنج دسته رفاقت ممنوع

دوست می تواند بسیار تأثیر گذار باشد، چه جنبه مثبت و چه منفی، پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلّم) فرمود: «المَرءُ عَلی دِینِ خَلِیلِهِ وَ قَرِینِه »آدمی بر آیین دوست و همنشینان و نزدیکان خود است؛ و لذا با کسانی که این پنج صفت را دارند، نباید دوست؛ هم سفره و همنشین شد جدّاً باید از آنها اجتناب کرد، چنان که در روایت دیگر آمده است: « صاحِبُ السُوءِ قِطعَهُ مِنَ النّار» دوست بد پاره ای از آتش است. که آن صفات عبارتند از:

1 ) کذّاب؛ 2 ) گناهکار و لاابالی؛ 3 ) بخیل؛ 4 ) احمق؛ 5 ) قاطع رحم[4].

امام سجاد علیه السلام فرمود: فرزندم با پنج کس همنشینی و رفاقت مکن:

1 ) از همنشینی با دروغگو پرهیز کن؛ زیرا او همه چیز را بر خلاف واقع نشان می دهد، دور را نزدیک و نزدیک را به تو دور می نمایاند.

2 ) از همنشینی با گناهکار و لاابالی بپرهیز، زیرا او تو را به بهای یک لقمه یا کمتر از آن می فروشد.

3 ) از همنشینی با بخیل برحذر باش، که او از کمک مالی به تو آنگاه که بسیار به آن نیازمندی، مضایقه می کند.

4 ) از همنشینی با احمق ( کم عقل ) اجنتاب کن، زیرا او می خواهد  به تو سودی رساند؛ ولی به زیان تو می انجامد.

5 ) از همنشینی با « قاطع رحم » ( کسی که با خویشاوندان قطع رابطه نموده است ) بپرهیز، که او در سه جای قران لعن و نفرین شده است. حتّی کسانی که دارای اراده قوی هم باشند به نصّ روایت ناخودآگاه از رفیق بد تأثیر می پذیرند، چه رسد به کودکان و نوجوانان که به طریق اولی باید آنان را از مصاحبت با افراد منحرف و فاسد منع کرد[5].

5- شرایط دوست واقعی

امام جعفر صادق علیه السلام فرمود: کسی که تمام شرایط را داشته باشد رفیق کامل است و الا به همان اندازه درجه دوستی او کم می شود، و اگر هیچ یک از آنها را نداشته باشد اساساً نام دوست نمی توان بر او گذاشت.

1 ) ظاهر و باطنش یکسان باشد ( آنچه نسبت به تو ابراز می دارد در دل نیز همان باشد )؛

2 ) خوبی تو را خوبی خودش بداند و بدی تو را بدی خود، ( آبروی تو را آبروی خود بداند )؛

3 ) اگر در وضع مالی او بهبودی حاصل شد و به ثروتی دست یافت یا به مقامی رسید، با تو تغییر روش ندهد؛

4 ) به اندازه توانایی و قدرتش از مساعدت و همراهی با تو مضایقه نکند؛

5 ) تو را در روز گرفتاری و بدبختی به دست فراموشی نسپارد و تنهایت نگذارد[6].

6- پنج چیز را غنمیت شمردن

از وصایای پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلّم) به ابوذر این است که پنج چیز را پیش از آمدن پنج چیز غنیمت

شمار: 1 ) جوانی پیش از پیری؛ 2 ) سلامتی قبل از مریضی؛ 3 ) دارایی پیش از فقر؛ 4 ) فراغت قبل از اشتغال؛ 5) زندگی پیش از مرگ[7].

7- پنج علامت دیوانه

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلّم) از جایی عبور می کرد، چشمش به جمعیتی افتاد که دور شخصی را گرفتند، حضرت نزد آنها رفت و پرسید: برای چه در اینجا جمع شده اید؟!

عرض کردند: دیوانه ای در اینجا هست ( حرکات او ما را به اینجا کشانده است ).

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلّم) فرمود: دیوانه حقیقی این شخص نیست؛ بلکه این شخص بینوا گرفتار و (بیمار) است. آیا می خواهید شما را به ویژگی های دیوانه حقیقی، آگاه کنم؟!

عرض کردند: آری ای رسول خدا. فرمود: دیوانه حقیقی دارای این نشانه ها است:

1 ) با کِبر و نَخوَت راه می رود. ( خود بزرگ بین و متکبر است )؛

2 ) به دو طرف خود ( مکرر ) نگاه می کند. ( خود بین و معجب است )؛

3 ) شانه های خود را بالا و پایین می آورد. ( خود نماست و عقده حقارت دارد )؛

5 ) از درگاه خدا آرزوی بهشت می کند با اینکه به گناه خود ادامه می دهد؛

6 ) جامعه، نه از شر او در امانند و نه به خیر او امیدوارند[8].

8- پنج صفت از زشت ترین صفات

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلّم) رو به اصحاب کرد فرمود: آیا می خواهید شما را به تنبل ترین و دزدترین و بخیل ترین و جفاکارترین و عاجزترین انسان ها آگاه سازم؟!

عرض کردند: آری، ای رسول خدا! حضرت فرمود:

1 ) تنبل ترین انسان، بنده سالم و بیکاری است که در عین حال با زبان و لب، ذکر خدا نمی گوید؛

2 ) دزدترین انسان، کسی است که از نمازش بدزدد، نمازش مثل کهنۀ کثیف به صورتش زده می شود؛

3 ) بخیل ترین انسان، کسی است که از نزد مسلمانی عبور کند و به او سلام نکند؛

4 ) جفاکارترین و بی مهرترین انسان کسی است که در نزد او یادی از من بشود ولی صلوات نفرستد؛

5 ) و عاجزترین انسان کسی است که از ( دعا کردن ) عاجز باشد[9].

9-پنج علامت مؤمن

حضرت امام سجاد علیه السلام فرمود: مومن دارای پنج علامت است:

1 ) ورع در خلوت؛ 2 ) صدقه با کمی درآمد؛ 3 ) صبر در مصیبت؛ 4 ) بردباری در هنگام غضب؛ 5 ) راستگویی هنگام خوف[10].

10- پنج صفت برای بهترین بندگان

حضرت امام رضا علیه السلام در پاسخ سائلی که گفت: بهترین بندگان چه کسانی هستند؟ فرمود: بهترین بندگان خدا دارای پنج صفت می باشند.

1 ) وقتی کار خیری را انجام داد، خوشحال شود؛

2 ) زمانی که کار بدی انجام داد، استغفار کند؛

3 )  موقعی که نعمتی به دست آورد، شاکر باشد؛

 4 ) هنگامی که مبتلا ( به مصیبت ) شد، صبر کند؛

5 ) اگر از کسی بدی ببیند ببخشد[11].

11- پنج نفر از حیله شیطان در امانند

از حضرت امام صادق علیه السلام نقل شده که فرمود: شیطان گفت: به جز پنج نفر سایر مردم از حیله و نیرنگم مصون و محفوظ نمی باشند، آنان عبارتند از:

1 ) کسی که به خدا متوسل شود و در جمیع امور بر او توکل نماید؛

2 ) کسی که بسیار ذکر و تسبیح خداوند در هر شب و روز کند؛

3 ) کسی که آنچه برای خود می پسندد برای برادر مؤمن خود نیز بخواهد؛

4 ) کسی که هرگاه مصیبتی به او می رسد جزع نکند؛

5 ) کسی که به تقسیم رزق خداوند راضی باشد و از برای روزی غم نخورد[12].

 12- پنج چیز فراموش شده

از پیامبر اعظم (صلی الله علیه وآله وسلّم) نقل شده است، که فرمود: زمانی بر امت من فرا رسد که به پنج چیز علاقمند شوند و پنج چیز را فراموش نمایند اینها از من بیزارند و من هم از آنها بیزارم، آنها عبارتند از:

1 ) به دنیا دل ببندند و آخرت را فراموش کنند؛

2 ) به مال علاقه مند شوند و حساب را از یاد ببرند؛

3 ) به زنان محبّت پیدا کنند و حورالعین را فراموش کنند؛

4 ) قصرها را دوست بدارند و قبرها را از یاد ببرند؛

5 ) خود را دوست دارند ولی خدا را فراموش کنند.[13]

13- پنج موعظه جبرئیل به پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلّم)

در حدیثی از امام صادق علیه السلام نقل شده است که فرمود: حضرت رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلّم) به جبرئیل فرمود: مرا موعظه کن. گفت:

1 ) ای محمد  (صلی الله علیه وآله وسلّم) زندگی کن هر چه خواهی سرانجام تو می میری؛

2 ) دوست داشته باش هر چه را که خواهی ( بعد از مدتی ) از آن جدا خواهی شد؛

3 ) عمل کن آنچه خواهی ( روزی ) آن را ملاقات خواهی کرد؛

4 ) شرف مؤمن بپا خواستن نماز اوست در شب؛

5 ) عزّت مؤمن نگهداری خویش از آبروی مردم است[14].

14- از پنج نوع مستی بپرهیزید

از امیر مؤمنان علی علیه السلام نقل شده است که فرمود: برای انسان عاقل و خردمند سزاوار است که از پنج چیز دوری نماید:

1 ) از مستی ثروت؛ 2 ) از مستی قدرت؛ 3 ) از مستی علم و دانش؛ 4 ) از مستی ستایش دیگران؛  5 ) از مستی جوانی، که از هر کدام آنها باد خبیثی می وزد که عقل را می گیرد و وقار شخص را کم مقدار می کند چنان که انسان مست شراب از هیچ قبایح و زشتی باک ندارد و نمی داند چه می کند، مگر وقتی که به هوش آید[15].

15- پنج مشکل و گرفتاری همیشگی مؤمن

پیامبر اکرم (صلی الله علیه وآله وسلّم) فرمود: مؤمن همواره دچار پنج مشکل است و با آن دست و پنجه نرم می کند، آنها عبارتند از:

1 ) مؤمنی که به او رشک و حسد می ورزد؛

2 ) منافقی که کینه او را در دل دارد؛

3 ) کافری که با او در ستیز و جنگ است؛

4 ) نفس سرکشی که با او در نزاع و مجادله است ( مبارزه با او جهاد اکبر است )؛

5 ) دیو و شیطانی که در صدد گمراهی اوست و لذا همواره در کمین او می باشد[16].

16- پنج پایه اسلام

قال الباقر علیه السلام: اساس اسلام بر پنج پایه استوار است:

1 ) بر پا داشتن نماز؛ 2 ) زکات دادن؛  3 ) به جا آوردن اعمال حج؛ 4 ) روزه گرفتن؛ 5 ) ولایت و دوستی اهل بیت: در همه حال[17].

پی نوشتها:

————————————

[1] خصال، ج 1، ص 282
[2] وسائل الشیعه، ج 17، ص 34
[3] بحارالانوار، ج 71، ص 186
[4] اصول کافی، ج 2، ص 376
[5] مجموعه ورام، ج 2، ص 15
[6] وسائل الشیعه، ج 12، ص 146
[7] مستدرک الوسائل، ج 12، ص 140
[8] الخصال، ج 1، ص 332
[9] مجموعه ورام، ج2، ص 237
[10] خصال، ج 1، ص 269
[11] بحاالانوار، ج 75، ص 206
[12] خصال، ج 1، ص 285
[13] مواعظ العددیّه، ص256
[14] من لا یحضر الفقیه، ج 1، ص 471
[15] غرر الحکم، ص 66
[16] مجموعه ورام، ج1، ص 96
[17] اصول کافی، ج2، ص 18
 
 منبع: پایگاه اطلاع رسانی بلاغ