تحلیل جامع از «زندگی به سبک اسلامی»| قسمت چهارم

«زندگی در سایه حکمرانی به سبک اسلامی»

از آنجایی که فلسفه تشکیل حکومت اسلامی و نیز وظایف حاکم اسلامی از منظر امام علی علیه السلام بازگرداندن نشانه های حق و دین به جایگاه اصلی خویش، انجام اصلاحات، تأمین امنیت، رفاه آسایش برای مردم واجرای قوانین الهی است، رسیدن به چنین هدف متعالی و به وجود آوردن چنین سبک از زندگی برای جامعه مشخصه هایی دارد، از همین رو در این فصل سوم به شرح و تفسیر مشخصه های حکمرانان به سبک اسلامی خواهیم پرداخت.

*******

 1-«خدمتگذار بودن حکمرانان» 
نخستین مشخصه حکمرانی در نظام اسلامی که حکومت اسلامی را با همه نظام سیاسی جدا و متمایز می کند، انگیزه حکمرانان در حاکمیت است، چرا که رهبری که در هرم قدرت قراردارد و کارگزارانی که منصوب اوهستند قصد وانگیزه انان از پذیرفتن چنین مسؤلیت خطیر آقائی و سیادت و حکمراندن بر مردم نیست بلکه «خدمتگذاری و خادم بودن» برای افراد جامعه است، از همین رو امام‌ علیه السلام درخطبه 3 نهج‌البلاغه به هنگام پذیرفتن رهبری جامعه اسلامی می فرمایند:

«أَمَا وَ الَّذِي فَلَقَ الْحَبَّةَ وَ بَرَأَ النَّسَمَةَ لَوْ لَا حُضُورُ الْحَاضِرِ وَ قِيَامُ الْحُجَّةِ بِوُجُودِ النَّاصِرِ وَ مَا أَخَذَ اللَّهُ عَلَى الْعُلَمَاءِ أَلَّا يُقَارُّوا عَلَى كِظَّةِ ظَالِمٍ وَ لَا سَغَبِ مَظْلُومٍ لَأَلْقَيْتُ حَبْلَهَا عَلَى غَارِبِهَا وَ لَسَقَيْتُ آخِرَهَا بِكَأْسِ أَوَّلِهَا وَ لَأَلْفَيْتُمْ دُنْيَاكُمْ هَذِهِ أَزْهَدَ عِنْدِي مِنْ عَفْطَةِ عَنْ: سوگند به خدایی که دانه را شکافت و جان را آفرید، اگر حضور فراوان بیعت کنندگان نبود و یاران حجت را بر من تمام نمی کردند و اگر خداوند از علما عهد و پیمان نگرفته بود که برابر شکم بارگی ستمگران و گرسنگی مظلومان سکوت نکنند، مهار شتر خلافت را بر کوهان آن انداخته، رهایش می ساختم و آخر خلافت را به کاسه اول آن سیراب می کردم، آن گاه می دیدید که دنیای شما نزد من از آب بینی بزغاله ای بی ارزش تر است.»

و همچنین امام علی علیه السلام حکومت را وسیله ای برای اقامه حق و دفع باطل می داند و درخطبه( 33) می فرماید :
«قالَ عَبْدُ اللّهِ بْنُ الْعَبّاسِ: دَخَلْتُ عَلى اَميرِالْمُؤْمِنِينَ عَلَيْهِ السَّلامُ بِذى قار وَ هُوَيَخْصِفُ نَعْلَهُ. فَقالَ لى: «ما قيمَةُ هذَا النَّعْلِ؟» فَقُلْتُ: لا قيمَةَ لَها. فَقالَ عَلَيْهِ السَّلامُ:وَاللّهِ لَهِىَ اَحَبُّ اِلَىَّ مِنْ اِمْرَتِكُمْ، اِلاّ اَنْ اُقيمَ حَقّاً، اَوْ اَدْفَعَ باطِلاً: عبداللّه بن عباس گفت: در ذی‌ قار بر« امیرالمؤمنین علیه السّلام وارد شدم در حالی‌ که کفش خود را وصله می‌ زد، از من پرسید: ارزش این کفش چند است؟ گفتم: هیچ. گفت: به خدا سوگند این کفش پاره در نظر من از حکومت بر شما محبوبتر است، مگر اینکه بتوانم حقّی‌ را اقامه و باطلی‌ را دفع کنم.»

بنابراین زندگی درحکمر انی به سبک اسلامی از این جهت ارزش دارد مردم در زیر سایه حاکمانی زندگی می کنند که حاکم خود را خادم و دوست و همدم مردم می داند و رسیدن به قدرت و حکومت را طعمه و فرصتی مغتنم برای ثروت اندوزی تلقّی نمی کند. 
از همین رو امام خمینی(ره) هدف نهضت خویش را خدمتگزاری اعلام کرده اند و خود را خادم ملت معرفی می کنند: «من آمده‏ام تا پيوند خدمتگزارى خودم را به شما عزيزان عرضه كنم كه تا حيات دارم خدمتگزار همه هستم؛ خدمتگزار ملت‌هاى اسلامى؛ خدمتگزار ملت بزرگ ايران؛ خدمتگزار دانشگاهيان و روحانيان؛ خدمتگزار همه قشرهاى كشور و همه قشرهاى كشورهاى اسلامى و همه مستضعفين جهان.»«صحیفه ج10، 413».

از منظر رهبر معظم انقلاب اسلامی حضرت آیه الله خامنه ای نیز حکمرانی جز خدمتگذار بودن معنای دیگری ندارد.
از همین رو می فرمایند: «حکمرانی در منطق اسلام از بن و بنیاد با حکمرانی‌های رایج جهان متفاوت است؛ نه شبیه سلطنت است، نه شبیه ریاست‌جمهوری‌های امروز دنیا است، نه شبیه فرماندهی‌ها است، نه شبیه رؤسای کودتاگر است؛ شبیه هیچ کدام از اینها نیست؛ یک چیز خاصّی است متّکی به مبانی معنوی. سبک حکمرانی اسلامی این است: مردمی ‌بودن، دینی‌ بودن، اعتقادی بودن، اَشرافی نبودن، مسرف نبودن، ظالم نبودن؛ نه ظالم [و نه مظلوم]: لا اُظلَمَنَّ وَ اَنتَ مُطیقٌ لِلدَّفعِ عَنّی وَ لا اَظلِمَنَّ وَ اَنتَ‌ القادِرُ عَلَى‌ القَبضِ‌ مِنّی (صجیفه سجادیه، دعای مکارم الاخلاق، ص98) در این دعاهای صحیفه‌ی سجّادیّه [هست]؛ اینها هر کلمه‌کلمه‌اش مبانی مهمّ معرفتی است؛ اینها چیزهایی است که سلاحهای جدید ما است، باید از اینها استفاده کرد.۱۴۰۰/۱۲/۱۹بیانات در دیدار اعضای مجلس خبرگان رهبری»

منبع:تحلیل جامع از «زندگی به سبک اسلامی»/ سید محمدتقی قادری»