احكام غسلهاى مخصوص زنان‏
احكام مربوط به حيض و استحاضه و نفاس زنان را در، كتابهاى فقهى به صورت بسيار مفصّل ذكر شده است، وليكن ما مختصرى از آن را به صورت زيبا ذكر مى‏كنيم، تا اين كتاب از اشاره‏ى به آن خالى نباشد:
1 - خونى كه شرع مقدّس به حيض بودن آن حُكم مى‏كند، عبارت است از خونى كه زن بعد از بالغ شدن ببيند، و با خون زخم و جراحت و خون غايط و غير آنها مشتبه نگردد، و كمترين مدّت آن سه روز، و بيشترش ده روز مى‏باشد.
2 - اگر با خون زخم و جراحت درونِ عورت زن اشتباه شد، زن پنبه‏اى در داخل عورت خود مى‏گذارد، اگر خون از سمت چپ بر آن خارج شود خون حيض است، و اگر از غير سمت چپ خارج شود خون حيض نيست.
3 - اگر با خونى كه همراه با غايط است اشتباه شد، پنبه را در داخل عورت خود مى‏گذارد، اگر خون دَوْرِ پنبه را گرفته باشد، خون با غايط بيرون آمده است، وگرنه خون حيض است.
5 - اگر زن حائض باشد، نماز خواندن و روزه گرفتن و داخل شدن در مساجد و قرائت سوره‏هاى عزائم و مسّ قرآن بر او حرام است. و نيز بر شوهرش حرام است كه در حال حيض با او نزديكى نمايد؛ و بنابر وجهى، حرام است كه در حال حيض طلاقش دهد.
6 - اگر زن از حيض پاك شد و غسل بجا آورد و وقت نماز واجب شد، همانند پيش از حيض، نماز خواندن بر او واجب مى‏گردد، و بجا آوردن قضاى نمازهايى كه در ايّام حيض فوت شده بر او واجب نيست؛ ولى قضاى روزه‏هايى كه در ايّام حيض (اگر فرضاً حايض نبود) بر او واجب بوده، واجب است.
7 - نفساء زنى را مى‏گويند كه هنگام ولادت خون ببيند، و براى مدّت كمِ آن اندازه‏ى مشخّصى نيست، ولى بيشترين مدّت آن ده روز است، و احكام زن حايض را دارد.
8 - مستحاضه زنى را گويند كه خون ببيند و آن خون نه حيض باشد، و نه خون نفاس (به همان صورتى كه هر دو را توصيف نموديم.)
9 - خون استحاضه سه گونه است:
الف - اگر خون كم باشد، با پنبه آزمايش مى‏شود، هرگاه خون به سمت بالاى آن برسد، بايد پنبه را عوض كرده و هنگام خواندن هر نماز، طهارت صغرى‏89 را تجديد كند، و نمازش صحيح است.
ب - اگر خون در سمت بالاى پنبه نمايان گردد و از پنبه به بيرون نريزد، بايد علاوه بر تجديد پنبه و گرفتن وضو به همان صورتى كه ذكر كرديم، يك غسل مانند غسل جنابت - به نيّت غسل استحاضه - براى خصوص نماز صبح بكند، و بقيّه نمازها را به همان صورتى كه شرح داديم با وضو بخواند.
ج - اگر خون استحاضه از سمت بالاى پنبه به بيرون بريزد، علاوه بر آنچه ذكر نموديم، يك غسل براى نماز ظهر و عصر نموده و آن دو نماز را پشت سرهم انجام دهد، و غسل ديگرى براى نماز مغرب و عشا نموده و آن دو نماز را پشت سرهم انجام دهد.
10 - زن مستحاضه در تمام آنچه توضيح داديم حكم زن طاهر را دارد.90

ادب حضور از فلاح السائل

عبرت‏هاى نتراشيدن صورت
شايسته است بنده مراقب، از اين حكم، عنايت خدا را در حق بندگانش دريابد؛ زيرا او راضى نشده كه بندگان به صورت دشمنانش در آيند و اين نهايت اعتناى مولا به بنده است. از سوى ديگر بايد خطر مخالفت با چنين مولاى مهربانى را ادراك كرد كه چگونه در صورت مخالفت آدمى با خدا، مقام تكريم و تشريف و مهربانى را به ذلت و خوارى و دشمنى تبديل مى‏كند، به گونه‏اى كه همسان شدن با مجرم، حتى در صورت نيز حرام است.
در حديث قدسى آمده است:
خداى سبحان به يكى از پيامبران خود فرمود: به مؤمنان بگو لباس دشمنان مرا نپوشيد و غذاى آنان رانخوريد و راهى كه آنان مى‏روند نرويد، كه شما نيز همانند آنان دشمنان من خواهيد بود.
پس اى مسكين! بنگر كه سيد و ملايت تو را ويژه خود ساخته و براى خود برگزيده و از دشمنانش ممتاز و جدا ساخته و تو را از همسانى با آنان حتى در صورت و هيأت ظاهرى منزه ساخته، آنگاه تواگر با اين حكم وى مخالفت كنى و از پذيرش اين عنايت سرباز زنى و به لباس دشمنانش درآيى و تشبه به آنان را برگزينى، عقل تو در زشتى و جسارت اين مخالفت چگونه حكم مى‏كن؟ آيا چنين كارى جز اظهار عناد و دشمنى با آفريدگار چيزى هست؟

آداب مقدمات نماز
آيه الله ملكى تبريزى قدس سره

عبرت‏هاى ناخن گرفتن
عبرتى كه بايد از اين دستور دينى آموخت آن است كه انسان مراقب، بداند آزار و ستم به ديگران و تشبه به درندگان مورد خشم خدا است، به گونه‏اى كه خداوند به بودن ابزار درندگى در بدن انسان خشنودنيست واز اين رو به گرفتن ناخن دستور داده است.
خداى سبحان به عيسى بن مريم (عليه السلام) فرمود:
به ستمكاران بنى اسرائيل بگو ناخن‏هاى خود ر از كسب حرام كوتاه كنيد و گوش‏هاى خود را از شنيدن زشتى‏ها برحذر داريد و با دل‏هاى خود به من رو آوريد، كه مرا با صورت‏هاى ظاهرى شما كارى نيست.
و اين سخن بدين معنا است كه مراد اصلى از اين احكام ظاهرى، اصلاح دل‏ها به صفت عدل است، تا آدمى شايستگى خلافت و جانشينى خداوند عدل حكيم را بيابد. افزون بر اينكه، عنايت ويژه خداى سبحان به امت اسلامى، از بيان اين احكام جزئى دانست مى‏شود؛ زيرا شريعت خود را كامل كرد و از بيان هيچ امرى كه عامل تقرب به خدا، يا مايه دورى از او است فروگذار نكرد؛ به گونه‏اى كه حتى ارش الخدش(44) را نيز تبيين كرد واين نشانه آن است كه شريعت خداوند همان صراط مستقيم و نزديك‏ترين راه به سوى خدا است و اين سخن سراسر حقيقت، و از هر گونه مجاز عارى است.

آداب مقدمات نماز
آيه الله ملكى تبريزى قدس سره

آداب مقدمات نماز
آيه الله ملكى تبريزى قدس سره

تحصيل طهارت
به تصريح برخى روايات، طهارت از كليدهاى نماز است… انسان خرد ورز بايد درباره حقيقت و دستاورد طهارت بينديشد و چون دريافت كه سعادت پيدا و پنهان در نظافت و پاكيزگى است،؛ رامور سه گانه زير تأمل كند:
1. در آيات قرآن كريم درباره پاكيزگى، به ويژه در آيه: ما يريد الله ليجعل عليكم من حرج ولكن يريد ليطهركم؛ خدا نمى‏خواهد بر شما تنگ بگيرد، ليكن مى‏خواهد شما را پاك كند(41)، و همچنين آيه: والله يحب المطهرين؛ و خداوند پاكى ورزان را دوست مى‏دارد(42).
2. معناى محبت ذات اقدس خداون و اين كه ره آورد محبت و دوستى، برافكندن پرده‏ها و حجاب‏ها از دل بنده است و آدمى در سايه اين خرق حجاب، به نور و سعادت دست مى‏يابد.
3. در معناى حديث شريف الطهور نصف الايمان؛ پاكيزگى نيمى از يمان است(43).
آنگاه از مجموع اين تأمل هادر مى‏يابد كهمراد از طهور[كه نيمى از ايمان تلقى شده] پاك شدن از همه عوامل ناپاكى و آلودگى درون و بيرون آدمى است و نيمه ديگر ايمان، آراستن جان به فضايل ظاهرى و باطنى است.
در مقام تمثيل مى‏توان گفت: ايمان بدن به دو چيز است: يكى تأمين پاكيزگى آن به وسيله وضو و پرهيز از گناهان و ديگرى آراستن آن به بوى خوش و كارهاى نيك.
همچنين ايمن قلب در گرو دو چيز است: يكى پاكسازى آن از اخلاق ناپسند و زشت و ديگرى آراستن آن به اخلاق خدايى.
نيز ايمان سر و نهان آدمى مرهون دو امر است: يكى فراموشى آنچه غير خدا است و ديگر آراستن آن به ياد خدا و به عبارت ديگر، به نفى موهوم و صحو معلوم و پرده بردارى از حجاب‏هاى جمال.

41) سوره مائده (5): آيه 6.
42) سوره توبه (9)، آيه 108.
43) وسائل الشيعه، باب وضو.

اعراض دادن نفس از دنيا
پس، اى طالب حق و سالك الى الله! چون طائر خيال را رام نمودى و شيطان واهمه را به زنجير كشيدى و خلع نعلين حب زن و فرزند و ديگر شئون دنيوى را نمودى و با جذوه نار عشق فطره اللهى مأنوس شدى و انى آنست ناراً(39) گفتى و خود را خالى از مانع سر ديدى و اسباب سفر را آماده كردى، از جاى برخيز و از اين بيت مظلمه طبيعت و عبورگاه تنگ و تاريك دنيا هجرت كن و زنجيرها و سلسله‏هاى زمان را بگسلانو از اين زندان، خود را نجات ده و طائر قدس را به محفل انس پرواز ده.
تو را زكنگره عرش مى‏زنند صفيرم ندانمت كه در اين دامگه چه افتادست(40)
پس، عزم خود را قوى كن واراده خويش را محكم نما كه اول شرط سلوك، عزم است و بدون آن راهى را نتوان پيمود و به كمالى نتوان رسيد. و شيخ بزرگوار، شاه آبادى - روحى فداه - آن را مغز انسانيت تعبير مى‏كردند.
بلكه توان گفت كه يكى از نكات بزرگ تقوى و پرهيز از مشتهيات نفسانيه و ترك هواهاى نفاسنيه و رياضات شرعيه و عبادات و مناسك الهيه، تقويت عزم و انقهار قواى ملكيه در تحت ملكوت نفس است، چنانچه پيش از اين ذكر شد.
و ما اكنون اين مقاله را با تحميد و تسبيح ذات مقدس كبريا جل و علا و نعت و ثناى سيد مصطفى و نبى مجتبى و آل اطهارش عليهم سلام الله ختم مى‏كنيم واز روحانيت آن ذوات مقدسه استمداد مى‏كنيم براى اين سفر روحانى و معراج ايمانى.

39) قسمتى از سخن موسى (عليه السلام) با خانواه‏اش. اذ را ناراً فقال لاهله امكثوا انى آنست ناراً… سوره طه (20): آيه 10؛ سوره نمل (27): آيه 7.
40) شعر از حافظ است.

آداب الصلوه امام خميني (ره)