مکارم اخلاق امام حسین علیه السلام
شجاعت

دلاوری و بی باکی برای مقابله با دشمن و هراسیدن از خطرها و اقدام های دشوار یکی از مهم ترین ملکات اخلاقی است که در حسین بن علی علیه السلام و یاران شهیدش و آزادگان اهل بیت علیهم السلام جلوه گر بود. روح حماسی در میدان های نبرد در خصلت های فردی و زمینه های تربیتی آن امام ریشه داشت. قیام کربلا از نخستین مراحل تا پایان آن، تجلی گاه شجاعت امام بود. صلابت و قاطعیت امام حسین علیه السلام در مخالفت کردن با یزید و خودداری ورزیدن از بیعت با وی، تصمیم گرفتن برای حرکت به سوی کوفه و مبارزه با یزیدیان، متزلزل نشدن روحیه از شنیدن اخبار داخل کوفه، اعلام آمادگی برای نثار خون در راه احیای دین، نهراسیدن از انبوهیِ سپاه گرد آمده در کربلا، رزم آوری های سلحشورانه و بی نظیر امام حسین علیه السلام و سربازان و خاندانش، جنگ نمایان عباس، علی اکبر و قاسم و… و صدها صحنه حماسی دیگر، همه جلوه هایی از شجاعت حسین بن علی علیه السلام و یارانش و بخشی از الفبای «فرهنگ عاشورا» است.

«خاندان پیامبر در شجاعت و قوت قلب و دلیری، نمونه بودند و آنچه در دلشان نبود، هراس از دشمن بود».

شخصيت شناسي امام حسين عليه السلام

حوزه

پس از شهادت امیرالمؤمنین علی علیه السلام : دوره غربت اهل بیت علیهم السلام

امام حسین علیه السلام پس از شهادت امام علی علیه السلام در کنار برادرش، امام حسن علیه السلام ، رهبر و پیشوای وقت بود و هنگام حرکت نیروهای امام مجتبی علیه السلام به سمت شام، همراه آن حضرت در صحنه نظامی و پیشروی به سوی سپاه شام حضور داشت. هنگامی که معاویه، به امام حسن علیه السلام پیشنهاد صلح کرد، امام حسن علیه السلام ، او و عبداللّه بن جعفر را فراخواند و درباره این پیشنهاد با آن دو به گفت وگو پرداخت و بالاخره پس از متارکه جنگ و انعقاد پیمان صلح، همراه برادرش به شهر مدینه بازگشت و همان جا اقامت گزید.

امام حسین علیه السلام در زمان معاویه و آن شرایط خفقان بار که کسی جرئت اعتراض نداشت، در برابر مظالم معاویه به مبارزه و مخالفت برخاست. نامه های متعددی بین او و معاویه رد و بدل شد که نشانه موضع گیری سخت و انقلابی امام حسین علیه السلام در برابر معاویه است.

معاویه به دنبال فعالیت های دامنه دار خود به منظور تثبیت ولی عهدی یزید، به مدینه سفر کرد تا از مردم به ویژه شخصیت های بزرگ این شهر که در رأس آنان امام حسین علیه السلام قرار داشت، بیعت بگیرد، ولی امام پاسخ کوبنده ای به او داد که همین پاسخ، سرآغاز مخالفت امام با یزید شد.

شخصيت شناسي امام حسين عليه السلام

حوزه

دوران کودکی امام حسین علیه السلام

مراحل زندگانی امام حسین علیه السلام پیش از واقعه عاشورا

امام حسین علیه السلام ، ثمره پیوند حضرت علی علیه السلام و حضرت فاطمه علیهاالسلام ، دختر پیامبراعظم صلی الله علیه و آله بود. وی شش سال از دوران کودکی خود را در زمان جد بزرگوارش رسول اللّه صلی الله علیه و آله سپری کرد و در مکتب جدش تربیت یافت. او بسیار فروتن، خاشع، بخشنده، با گذشت، مهربان و شجاع بود.

پیامبر زمانی که امام حسین و امام حسن علیهماالسلام ، هفت سال بیشتر نداشتند، فرمود: «اینها سرور جوانان بهشتند».

دوره 25 ساله پس از رحلت پیامبر تا حکومت امیرالمؤمنین علی علیه السلام

در این دوره، روح لطیف او رحلت پیامبر بعد از آن، شهادت جان گداز مادر و خانه نشینی پدر و غصب فدک و… را دیده بود. در این دوران، امام حسین علیه السلام همیشه در کنار پدر بود و در جنگ ها شرکت می کرد.

در واقعه حکمیت جنگ نهروان و [دیگر] جریان های پس از جنگ صفین نیز همه جا در رکاب پدر بود و آن همه بی وفایی ها و سست عنصری های مردم را نسبت به پدر بزرگوار خود از نزدیک می دید، با مرارت و تلخ کامی آن مصایب را تحمل می کرد.

همه او را به عظمت و بزرگی می شناختند. شجاعت او زبانزد عام و خاص بود. همه برای او احترام قائل بودند و در مقابل او تعظیم و تجلیل می کردند».

شخصيت شناسي امام حسين عليه السلام

حوزه

راضي بودن به رضاي الهي

پيام عاشوراي حسيني ( عليه السلام )

راضي بودن به رضاي الهي يكي از كمالات عارفان است. اينكه انسان از خدا راضي باشد، تسليم رضايت حضرت احديت بوده باشد. يكي از ويژگي‌هاي بارز اهلبيت معصومين(ع) دارا بودن به صفت رضايت است و به اين مهم اهميت فوق العاده اي قائلند، چنانچه امام حسين(ع) در آخرين لحظات حيات خويش كه بر زمين افتاده بود، با خدا چنين مناجات مي كرد: “صبرا علي قضائك يا رب، لا اله سواك"(1) و به يقين كسب رضايت اهلبيت(ع) رضايت خداوند متعال را نيز در پي خواهد داشت، همانطوري كه امام حسين(ع) در خطبه مي فرمايند: “رضي الله رضانا اهل البيت"(2)

(1) - مقتل الحسين(ع)، مقرم، ص357.

(2) - اعيان الشيعه، ج1، ص593.

حمايت از حقوق مردم

پيام عاشوراي حسيني ( عليه السلام )

يكي از مواردي كه كاملا در سيره معصومين(ع) مشهود است و اهميت ويژه اي به آن مي دهند، رعايت حقوق مردم است. هرچند كه صحنه كربلا صحنه جنگ و نبرد بود، ولي در همانجا هم مراعات حقوق مالي مردم از سوي امام حسين(ع) انجام مي‌شد. آن حضرت زمين كربلا را از مالكين آن منطقه خريداري و وقف كرد، منطقه اي به وسعت چهار ميل در چهار ميل. (1) و همچنين در روايات آمده است كه حضرت در روز عاشورا فرمود كه اعلام كنند هركس بدهكار و مديون ديگران است با من نباشد."ناد ان لايقاتلن معي رجل عليه دين"(2)

(1) - مجمع البحرين، واژه حرم.

(2) - موسوعه كلمات الامام الحسين(ع)، ص417.