پیامبر:جانشینم علی است!

پرسش مردم از جانشینی پیامبر

در حالی که مراسم حج کم کم به پایان خود نزدیک می شد،سوره نصر بر پیامبر صلی الله علیه و آله نازل شد.به محض نزول این سوره،پیامبر به طور رسمی نزدیکی مرگ خویش را خبر داد و فرمود:

“نفسم به من خبر می دهد که در این سال قبض روح خواهم شد."[1]

طبیعتا اولین مسئله ای که پس از نزول این سوره و شنیدن این خبر به ذهن همه خطور کرد،جانشینی حضرت بود.اصحاب پیامبر سراغ سلمان فارسی رفتند و از او خواستند تا

از حضرت درباره ی جانشینی و این که محبوب ترین افراد نزد وی کیست سوال کند.در پاسخ این سوال حضرت تعللی نموده و تا سه بار آن را به تاخیر انداخت و گویا مردم

را نسبت به مسئله حساس تر کرد.سپس فرمود:

“برادرم و وزیرم و جانشینم در اهل بیتم و بهترین کسی که بعد از خود باقی می گذارم،که او دِین مرا ادا می کند و به وعده های من وفا می نماید، علی بن ابیطالب است."[2]

گفتار صریح پیامبر درباره ی جانشینی علی بن ابیطالب

دومین پیامد نزول سوره نصر آن بود که پیامبر،امیرالمومنین را فرا خوانده و به او فرمود:

“یا علی! آنچه بدان وعده داده شده بودم آمد.فتح آمد و مردم گروه گروه در دین خدا داخل شدند.هیچ کس از تو سزاوار تر به قرار گرفتن در مقام من نیست.به خاطر پیش تر

بودن تو در اسلام و نزدیکی تو با من و دامادی تو نسبت به من و این که سیّده زنان جهان همسر توست، و قبل از آن حمایت هایی که پدرت ابوطالب درباره ی من داشت و

گرفتاری هایی که هنگام نزول قرآن به خاطرش متحمّل شد…” [3]

سومین واکنش پیامبر به نزول سوره،آن بود که در فرصت باقیمانده از آخرین روز مراسم حج ،مردم را در کنار مسجد"خیف” جمع کرد و سخنرانی مفصّلی برای آنان ایراد

کرد که در بخش بعد خواهد آمد.

——————————–

[1]امتال الاسماع.ج2ص447+عدةالداعی:ص279+بحار+اقبال

[2]تفسیر فرات ص613+شرح الاخبار

[3]شرح نهج البلاغه ابن ابی الحدید:ج9ص174+بحار+ینابیع المودّة

*با تصرف و تلخیص از کتاب گزارش حجةالوداع محمد باقر انصاری

تمام لذت عمرم در اين است
كه مولايم اميرالمومنين است

عيد کمال دين .سالروز اتمام نعمت وهنگامه اعلان وصايت و ولايت، امير المومنين (عليه السلام ) بر شماخجسته باد.

السلام عليك يا ابا صالح المهدي (عجل الله تعالي فرجه الشريف)

على راهنما و قرآن ناطق است!

قطب الّدين شافعى شيرازى كه از اكابر علماى اهل تسنّن است در كتاب «كشف الغيوب» مى‌نويسد:

اين امر مسلّم است كه راه را بى‌راهنما نتوان پيمود، و تعجّب مى‌نمايم از كلام  عمر كه گفته، «چون قرآن در بين ما هست، به راهنما احتياجى نيست!»

اين كلام مانند كلام آن كس ماند كه گويد: چون كتب طب در دست هست، احتياجى به طبيب نمى‌باشد!

بديهى است كه اين حرف غير قابل قبول و خطاى محض است؛ چه آن كس كه از كتب طب نمى‌تواند سر درآورد، قطعا بايد به طبيبى رجوع نمايد كه عالم به آن علم است. همين قسم است، قرآن كريم كه هركس نمى‌تواند به فكر خود از آن بهره‌بردارى

كند؛ ناچار بايد رجوع نمايد به آن كسانى كه عالم به علم قرآن‌اند. چنان‌كه خداى تعالى در قرآن مى‌فرمايد:

«وَ لَوْ رَدُّوهُ إِلَى اَلرَّسُولِ وَ إِلىٰ أُولِي اَلْأَمْرِ مِنْهُمْ لَعَلِمَهُ اَلَّذِينَ يَسْتَنْبِطُونَهُ مِنْهُمْ.» 1 (و اگر به رسول و صاحبان امر (پيشوايان دين) رجوع مى‌كردند، همانا تدبير كار را آنان كه اهل بصيرت‌اند مى‌دانستند) .

كتاب حقيقى، سينۀ اهل علم است، چنان‌كه خداوند در آيه 48 سورۀ عنكبوت مى‌فرمايد:

«بَلْ هُوَ آيٰاتٌ بَيِّنٰاتٌ فِي صُدُورِ اَلَّذِينَ أُوتُوا اَلْعِلْمَ»

-بلكه اين قرآن آيات روشن الهى است در سينۀ آنان كه از خداوند، نور علم و دانش يافتند- به همين جهت على عليه السّلام كرم اللّه وجهه فرمود: انا كتاب اللّه الناطق و هذا هو الصّامت.

-من كتاب ناطق خدا هستم و اين قرآن كتاب صامت است- 2

1) . سوره نساء، آيۀ 83.
2) . غنچۀ غدير غريب، ص 125(كمپانى، فضل اللّه، على كيست؟ ص 72(نقل از شب‌هاى پيشاور)) .

پيامبران و ولايت على عليه السّلام

در كتاب «سليم بن قيس» آمده است: سليم گويد: از مقداد پرسيدم و گفتم: خداوند تو را رحمت كند! بهترين مطلبى كه دربارۀ علىّ بن ابى طالب از پيامبر خدا شنيده‌اى، براى من نقل كن.

مقداد گفت: از پيامبر خدا شنيدم كه مى‌فرمود:

خداوند متعال در پادشاهى خود يگانه است، پس حق تعالى خود را به انوارش شناسانيد، سپس امر خود را به آنان واگذار كرد و بهشتش را بر آنان ارزانى داشت.

هركس را-از جنّ و انس-خدا بخواهد قلبش را پاك گرداند ولايت على بن ابى طالب را به او مى‌شناساند، و هركس كه خدا بخواهد بر قلبش پرده‌اى بكشد او را از شناخت على بن ابى طالب باز مى‌دارد.

سوگند به خدايى كه جانم به دست اوست! آدم سزاوار آن نشد كه خداوند او را بيافريند و از روحش بر او بدمد و توبۀ او بپذيرد و او را به بهشتش بازگرداند مگر به خاطر نبوّت من و اقرار او به ولايت على پس از من.

سوگند به خدايى كه جانم به دست اوست! ملكوت آسمان و زمين به ابراهيم نشان داده نشد و خداوند او را دوست خود قرار نداد مگر به خاطر نبوّت من و اقرار او به ولايت على پس از من.

سوگند به خدايى كه جانم به دست اوست! خداوند با موسى سخن نگفت و عيسى را نشانه و آيت بر جهانيان نشناسانيد مگر به خاطر نبوّت من و شناسايى على پس از من.

سوگند به خدايى كه جانم به دست اوست! هيچ پيامبرى، به پيامبرى نرسيد مگر به خاطر شناخت و اقرار بر ولايت ما، و هيچ آفريده‌اى از جانب خداوند اهليّت پيدا نكرد كه خداوند بر او نظر نمايد مگر با بندگى در برابر خدا و اقرار به على پس از من.

آن‌گاه مقداد سكوت كرد.

گفتم: خدا رحمتت كند! مطلب ديگرى هم هست؟

گفت: آرى، از پيامبر خدا شنيدم كه مى‌فرمود:

على، حاكم و مدبّر اين امّت و گواه بر آن‌ها و متصدّى حساب آن‌هاست.

او صاحب مقام والا است، او همان راه حقّ روشن است، او صراط مستقيم خداوند است.

مردم پس از من به وسيلۀ او از گمراهى هدايت مى‌شوند، و از كوردلى بصيرت و بينش پيدا مى‌كنند، و به وسيلۀ او نجات يافتگان، نجات مى‌يابند، و به وسيلۀ او از مرگ پناه برده مى‌شوند و از ترس امان مى‌يابند و به وسيلۀ او گناهان محو و ظلم و ستم دفع و رحمت (الهى) نازل مى‌گردد.

و هو عين اللّه الناظرة، و اذنه السامعة، و لسانه الناطق في خلقه، و يده المبسوطة على عباده بالرحمة، و وجهه في السماوات و الأرض، و جنبه الظاهر اليمين، و حبله القوىّ المتين، و عروته الوثقى الّتي لا انفصام لها، و بابه الّذى يؤتى منه، و بيته الّذي من دخله كان آمنا، و علمه على الصراط في بعثه، من عرفه نجا إلى الجنّة، و من أنكره هوى إلى النار.

او چشم بيناى خداوند و گوش شنواى اوست، او زبان گوياى خداوند در خلقش و دست باز او به رحمت، بر بندگانش است، او وجه خدا در آسمان‌ها و زمين است، او جنب راست و آشكار اوست.

او ريسمان قوى و محكم خداوند و دستگيرۀ محكم اوست كه هرگز از هم گسيختگى ندارد، او باب خداوند است كه بايستى از آن وارد شد، و خانۀ خداست كه هركس واردش شود در امان خواهد بود.

او علم و پرچم خداوند بر روى صراط در روز برانگيختن مردم خواهد بود، هركس او را بشناسد به سوى بهشت، نجات خواهد يافت و هركس او را انكار كند به سوى دوزخ سقوط خواهد كرد. 1

1) . قطره‌اى از درياى فضايل اهل بيت عليهم السّلام، ج 2، ص 290-292.