25 ذی الحجه روز نزول هل أتی درشأن اهل بیت پیامبر اعظم گرامی باد
سوره انسان در مدینه نازل شده است و دارای 31 آیه می باشد.
سوره انسان
سوره انسان در مدینه نازل شده است و دارای 31 آیه می باشد.برای این سوره نامهای متعددی است که مشهورترین آنها «ا نسان» ، «دهر» و «هل اتی» است که هرکدام از آنها از یکی از کلمات ابتدای سوره گرفته شدهاست.
محتوای این سوره به پنج موضوع تقسیم می شود :
آفرینش انسان از نطفه و سپس هدایت و آزادی اراده او
سخن از پاداش ابرار و نیکان که شان نزول خاصی درمورد اهل بیت دارد
دلائل استحقاق این پاداشها
اهمیت قرآن، و طریق اجرای احکام آن
حاکمیت مشیت الهی (در عین مختار بودن انسان)
چرا سوره «انسان» در وصف اهل بیت(علیهم السلام) نازل شده است؟
- سوره انسان هفتاد و ششمین سوره قرآن کریم است که در جزء 29 قرار دارد، این سوره نامهای دیگری نیز دارد که مشهورترین آنها«دهر» و «هل اتی» است. نزول این سوره در حقیقت نمادی از شکوه انسان را به نمایش می گذارد و به اعتقاد راسخ تمامی علما و مفسران شیعه و بیشتر علما و مفسران اهل سنت سوره هل اتی ـ یا همان سوره مبارکه انسان ـ در شأن علی(علیه السلام) و اهل بیت پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم) نازل شده است. انفاق، ایثار، سخاوت و جود امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) و اهل بیت پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) زبانزد خاص و عام و حتی دشمنان آن بزرگواران است و برخی آیات قرآن کریم مانند آیه ولایت(آیه 55 سوره مائده) و نیز سوره مبارکه انسان ـ گواه انفاق، ایثار، جود و سخاوت علی بن ابیطالب (علیه السلام) و خانواده بزرگوار ایشان است.
شأن نزول این سوره ارزشمند چه بود و چرا در «هل اتی» اهل بیت عصمت و طهارت(علیه السلام) مخاطب قرار گرفتند؟
- در اقوال صریح تاریخ اسلام ذکر شده که امام حسن و امام حسین ـ علیهما السلام ـ در کودکی بیمار شدند. رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) همراه دو نفر از اصحاب خویش از آنها عیادت کردند. یکی از اصحاب به حضرت علی(علیه السلام) عرض کرد: چه خوب بود برای شفای دو فرزندت نذری برای خدا می کردید، در این شرایط مولای متقیان فرمودند:” نذر میکنم اگر خوب شدند سه روز را روزه بگیرم، حضرت فاطمه(سلام الله علیها) نیز چنین فرمودند و جالب اینکه حسنین(علیهمالسلام) نیز فرمودند: ما نیز سه روز روزه می گیریم. فضه- کنیز آنان- نیز همین نذر را کرد.” مدتی گذشت دو سید و سرور جوانان بهشت شفا یافتند و همه به نذر خود وفا کردند و روزه گرفتند، اما برای افطار چیزی در خانه نبود، لذا علی(علیه السلام) مقداری پول تهیه کردند و آرد خریدند تا همسرشان حضرت زهرای مرضیه(سلام الله علیها) نان تهیه کنند. علی (علیه السلام) نماز مغرب را با پیامبر خدا ادا کردند و به منزل آمدند. سفره را پهن کردند و هر پنج نفر سر سفره نشستند. هنگامی که امیرالمومنین علی(علیه السلام) اولین تکه را برداشت، مسکینی در خانه را زد و گفت:” السلام علیکم یا اهل بیت محمد(صلی الله علیه وآله و سلم)! من مسلمان مسکینی هستم. از آنچه میخورید به من بخورانید. خداوند از نعمتهای بهشت به شما بدهد!” همه اهل خانه هر پنج قرص نان را به مسکین دادند، شب را گرسنه خوابیدند و چیزی جز آب نخوردند.
فردای آن روز را نیز روزه گرفتند. فاطمه(سلام الله علیها) یک سوم دیگر از آرد را نان تهیه کردند و پس از نماز مغرب، همین که سر سفره نشستند، یتیمی به در خانه آمد و گفت:” السلام علیکم یا اهل بیت محمد(صلی الله علیه و آله و سلم)! من یتیمی مسلمان هستم. از آنچه میخورید به من نیز بدهید. خداوند شما را از نعمت های بهشتی اطعام کند.” همه اهل خانه، باز هم آن شب را گرسنه سپری کردند و چیزی جز آب نخوردند. فردای آن روز نیز همین اتفاق تکرار شد و این بار اسیری از مشرکان به در خانه آمد و گفت:” السلام علیکم یا اهل بیت محمد! ما را اسیر می کنید و به بند می کشید، اما به ما غذا نمیدهید؟” آن شب نیز همه نانهای خود را به اسیر دادند و با آب افطار کردند و گرسنه خوابیدند. فردای آن روز رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلم) دو نور دیده خودشان امام حسن و امام حسین(علیهمالسلام) را دیدند که از شدت گرسنگی می لرزیدند. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) با دیدن آنان فرمودند: «ای اباالحسن! حالت شما مرا سخت ناراحت میکند. نزد دخترم فاطمه برویم.» نزد فاطمه(سلام الله علیها) رفتند و دیدند ایشان در محراب خود، از گرسنگی دچار ضعف شدیدی شده و چشمانش گود افتاده است. پیامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) دخترشان را در آغوش گرفتند و فرمودند: «به خدا پناه میبرم. شما سه روز است که گرسنهاید!» در این هنگام جبرئیل نازل شد و گفت: «ای محمد! آنچه را خداوند برای تو در باره اهل بیت مهیا ساخته است، بگیر. پیامبر (صلی الله علیه و آله و سلم)فرمود: چیست؟ : «هل اتی علی الانسان حینٌ من الدّهر» تا آنجا که می فرماید: «لا نرید منکم جزاءً و لا شکوراً».
سوره «انسان» ما را برای رسیدن به راه رستگاری به چه نکاتی رهنمون میکند؟
-این سوره به پنج نکته ارزشمند برای رسیدن انسان به تعالی روحی و رستگاری ابدی اشاره دارد، آفرینش انسان، خلقت او از نطفه و سپس هدایت و آزادی اراده او، جایی هم سخن از پاداش ابرار و نیکان در دنیا و آخرت به میان آورده که شأن نزول آن درمورد اهل بیت(علیهم السلام) است. در ادامه به دلایل استحقاق این پاداشها و حاکمیت مشیت الهی در عین دارای اختیار بودن انسان تاکید دارد. بنابراین توجه ویژه به این نکات ارزشمند ما را به سرمنزل حقیقی الهی شدن رهنمون میسازد، همان مسیری که خانواده مطهر مولای متقیان(علیه السلام) با سخاوت و انفاق عاشقانه در راه خدا طی کردند و امروز به عنوان الگو برای ما به یادگار مانده است.
برای تبیین ارزشهای فکری، اعتقادی و سیره زندگی حضرت علی(علیه السلام) و حضرت زهرا(سلام الله علیها) به عنوان دو زوج الهی و آسمانی، چه نکاتی را باید مورد توجه قرار دهیم؟
- به نکته مهم و ارزشمندی اشاره کردید، زیرا در زندگی مشترک حضرت زهرا(سلام الله علیها) و امیرالمومنین علی(علیه السلام) شاهد دورنمایی کامل از زندگی توأم با مودت، رحمت و آرامش روحانی هستیم. آرامشی که هیچ بویی از ریا و خودنمایی ندارد و جز رضای خدا در این زندگی نگاه دیگری دیده نمیشود. زندگی این دو بزرگوار الگوی ویژه برای همه ماست تا در مسیر پر تلاطم زندگی از آن بهره بگیریم و خانواده خود را بر مدار خداشناسی و دوستی اهل بیت(علیهم السلام) استوار کنیم. اخلاق محوری، مهمترین رکن زندگی این دو گوهر آسمانی است، ما هم اگر به این الگوی زیبا توجه کنیم بی گمان زندگی متعالی خواهیم داشت
منبع:
Gasam.ir