ازدواج موقت در قرآن کریم

خدای تبارک وتعالی در سورۀ (نساء) آیه 24 می فرماید:فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً.«زنانی راکه متعه (ازدواج موقت) می کنید، واجب است مهر آنان را بپردازید.»

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

ابی بن کعب، ابن عبّاس، سعید بن جبیر، ابن مسعود وسُدّی آیۀ شریفه را این چنین قرائت کرده اند:(فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ الی أجل مُسمّی).«زنانی را که تا مدت معینی متعه می کنید».

طبری، این مطلب را در تفسیر خود (جامع البیان فی توضیح القرآن) ذیل آیۀ شریفه نقل کرده وزمخشری در الکشّاف این قرائت را از مسلّمات شمرده است. و همچنین فخر رازی در تفسیرش (التفسیر الکبیر) ونَوَوی در شرح صحیح مسلم، در اوّل باب نکاح المتعه آن را نقل نموده است.

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

امام احمد بن حنبل در مسندش، ابو بکر جصاص در احکام القرآن، ابو بکر بیهقی در السنن الکبری، قاضی بیضاوی در تفسیرش، ابن کثیر در تفسیرش، جلال الدین سیوطی در الدرّ المنثور، قاضی شوکانی در تفسیرش وشهاب الدین آلوسی در تفسیرش، نزول این آیه را در مورد ازدواج موقّت - باسندهایی که به افرادی مثل ابن عبّاس، ابی بن کعب، عبد الله بن مسعود، عمران بن حصین، حبیب بن ابی ثابت، سعید بن جبیر، قتاده ومجاهد می رسد - تأیید کرده اند.گفتنی است که تفسیر این آیه در مورد ازدواج دائم - هر چند آلوسی صاحب تفسیر روح المعانی و شیخ رشید رضا در تفسیر المنار، بر آن پافشاری نموده اند - به دلایل زیر امکان ندارد:

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

1 - همان گونه که اشاره شد، تعدادی از صحابه آیۀ شریفه را این گونه قرائت کرده اند: فَمَا اسْتَمْتَعْتُم بِهِ مِنْهُنَّ - الی أجل مسمّی - فَآتُوهُنَّ أُجُورَهُنَّ فَرِیضَةً. اضافه جمله توضیحی «إلی اجل مسمّی» که در وسط آیه آورده انده به منظور، بیان معنا، ومصداق وتفسیر آیه بوده است. این جملۀ توضیحی، جز با ازدواج موقّت، با چیز دیگری تناسب ندارد.

🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺🌺

2 - هر چند کلمۀ (متعه) را می توان در ازدواج دائم نیز استفاده کرد، ولی این کلمه بیشتر در «ازدواج موقّت» ظهور دارد؛ همچنان که کلمۀ (نکاح) هر چند در ازدواج موقّت نیز استفاده می شود، ولی بیشتر در «ازدواج دائم» ظهور دارد. وجود لفظ «متعه» در آیۀ شریفه کمک می کند که آن را در بارۀ «ازدواج موقّت» بدانیم؛ نه ازدواج دائم.بر فرض، ظهور این کلمه در ازدواج موقّت بیشتر از ظهورش در ازدواج دائم نباشد، حدّ اقل باید دلالت آن را بر ازدواج موقّت پذیرفت. در این صورت از الفاظ مشترکه ای خواهد بود که در بیش از یک معنا استعمال شده است.

3 - این آیه در سورۀ نساء آمده است که با بیان ازدواج وازدواج دائم شروع شده و احکام آن در آیات 3 ،4 و 23 - 20 ذکر شده است، پس اگر مراد از (متعه)، همان ازدواج دائم باشد؛ این آیه نیز تکرار مطالب گذشته در اوّل سوره خواهد بود وقرآن کریم از تکرار های بی فایده  مبرّا است.- اگر (متعه) به معنای ازدواج دائم باشد، پس منظور از «نسخ» چیست؟ آیا مراد از نسخ، نسخ حکم ازدواج دائم است؟ در این صورت ادّعای نسخ، مؤید این است که آیۀ (متعه) به معنای ازدواج منقطع است، نه دائم.

منبع:ازدواج موقت ، عبدالکریم بهبهانی