شگفتی های روح آدمی

به رگ های درونی انسان پاره گوشتی آویخته كه شگرف ترین اعضای درونی اوست و آن قلب است كه چیزهایی از حكمت و چیزهایی متفاوت با آن در او وجود دارد.

پس اگر در دل امیدی پدید آید، طمع آن را خوار گرداند و اگر طمع بر آن هجوم آورد، حرص آن را تباه سازد و اگر نومیدی بر آن چیره شود، تاسف خوردن، آن را از پای در آورد.

اگر خشمناك شود، كینه توزی آن فزونی یابد و آرام نگیرد. اگر به خشنودی دست یابد، خویشتن داری را از یاد برد و اگر ترس، آن را فراگیرد، پرهیز كردن آن را مشغول سازد.

اگر به گشایشی برسد، دچار غفلت زدگی شود و اگر مالی به دست آورد، بی نیازی، آن را به سركشی كشاند و اگر مصیبت ناگواری به آن رسد، بی صبری رسوایش كند و اگر به تهیدستی مبتلا گردد، بلاها او را مشغول سازد.

اگر گرسنگی او را بی تاب كند، ناتوانی آن را از پای در آورد و اگر زیادی سیر شود، سیری، آن را زیان رساند. پس هر گونه كندروی برای آن زیانبار و هرگونه تندروی برای آن فساد آفرین است.

حكمت (108) نهج البلاغه

راه آورد شوم دین گریزی

مردم برای اصلاح دنیا چیزی از دین را ترك نمی گویند، جز آن كه خدا آنان را به چیزی زیانبارتر از آن دچار خواهد ساخت.

حكمت (106) نهج البلاغه

احترام گذاشتن به مرزها و حدود احكام الهی

همانا خدا واجباتی را بر شما لازم شمرده، آن ها را تباه نكنید و حدودی برای شما معین فرموده، از آنها تجاوز نكنید. شما را از چیزهایی نهی فرموده، حرمت آن را نگاه دارید و نسبت به چیزهایی سكوت فرمود، نه آنكه فراموش كرده باشد. پس خود را درباره آنها به رنج و زحمت دچار نسازید.

حكمت (105) نهج البلاغه

 وصف زاهدان و ارزش سحرخیزی

“نوف بكالی” یكی از یاران امام چنین نقل كرد: در یكی از شب ها، امیرالمومنین (ع) را دیدم كه برای عبادت از بستر برخاسته، نگاهی به ستارگان افكند و به من فرمود خوابی یا بیدار و من گفتم بیدارم.

آن حضرت فرمودند: ای نوف! خوشا به حال آنان كه از دنیای حرام چشم پوشیدند و دل به آخرت بستند! آنان مردمی هستند كه زمین را تخت، خاكش را بستر، آبش را شربت خوشگوار، و درون خود را به قرآن و برون را به دعا آراسته اند و با روش عیسای مسیح با دنیا برخورد كنند.

ارزش سحر خیزی

ای نوف ! همانا داود پیامبر (كه درود خدا بر او باد) در چنین ساعتی از شب بر می خاست و می گفت “این ساعتی است كه دعای هر بنده ای به جز باجگیران، جاسوسان، شبگردان، نیروهای انتظامی حكومت ستمگر و نوازنده طنبور و طبل به اجابت می رسد.

حكمت (104) نهج البلاغه

روش برخورد با دنیا

امام علی (ع) پیراهن وصله داری پوشیده بود و شخصی پرسید چرا پیراهن وصله دار می پوشی؟ آن حضرت فرمودند: دل با آن، فروتن و نفس رام می شود و مومنان از آن سرمشق می گیرند.

دنیای (حرام) و آخرت، دو دشمن متفاوت و دو راه جدای از یكدیگرند. پس كسی كه دنیا پرست باشد و به آن عشق ورزد، به آخرت كینه ورزد و با آن دشمنی خواهد كرد و آن دو همانند شرق و غرب و انسانی هستند كه بین این دو راه می رود. هرگاه به یكی نزدیك شود از دیگری دور می شود، و آن دو همواره به یكدیگر زیان رسانند.

حكمت (103) نهج البلاغه