برای این که فرزندتان با قرآن آشنا شود !

آموزش مسائل دینی به کودکان

یکی از روش‏ های تربیت فرزندان، تشویق به قرائت قرآن است.

فرزندان ما بر گردن ما حقوقی دارند که برای آشنا کردن آنها با مهم‌ترین حقشان باید آن را «بلند» در حضورشان بخوانیم.

تلاوت قرآن در خانه در سایر افراد خانواده اثر دارد، پدر و مادری که خواندن قرآن جزو برنامه زندگی آنان است فرزندانشان نیز به فراگیری و خواندن قرآن علاقه‌مند می‌ شوند و این خود یکی از راه ‌های تعلیم قرآن به فرزندان است، زیرا کودک و نوجوان به طور عمده تحت تأثیر سخنان والدین، معلمان و دوستان است و این تأثیرپذیری در کودکی بیشتر از پدر و مادر است.

به این داستان بنگرید تا ببینید نخستین معلم «محمد حسین طباطبایی» پدیده قرنی عصر حاضر کیست؟

«مادر سید محمد حسین(علم‌ الهدی) معمولاً او را با خود به جلسات حفظی که اداره برگزار می‌ کرد می ‌برد، در سن 2.5 سالگی پدرش دریافت که علم ‌الهدی با خود آیاتی از قرآن را زمزمه می ‌کند، لذا با فراست دریافت که او استعداد و آمادگی لازم برای حفظ قرآن را دارد و زمزمه آیاتی از جزء 30 به خاطر حضور او در جلسات حفظ قرآن به همراه مادرش بوده، آیاتی را که شاگردان حفظ کرده و در جلسه تحویل می ‌دادند شنیده و حفظ کرده است.

پس به صورت منسجم حفظ قرآن را با او شروع کرد و نتیجه‌ای بسیار عالی از موقع ‌شناسی خود در استعدادیابی کودکش به دست آورد که اکنون اثرات آن در داخل و خارج کشور باعث رونق ‌بخشیدن به محافل حفظ قرآن شده است، بنابراین محیط را برای کودک قرآنی کنید و منتظر باشید او پیشقدم شود».

یکی از حقوق فرزندان، تعلیم قرآن به آنهاست؛ امیرالمۆمنین علی(علیه السلام) در این باره می ‌فرماید: فرزند را بر پدر حقی است و پدر را بر فرزند حقی، حق پدر بر فرزند آن است که فرزند در هر چیز جز نافرمانی خدای سبحان او را فرمان برد و حق فرزند بر پدر آن است که او را نام نیکو نهد و نیکو تربیت کند و قرآنش تعلیم دهد.

این تعلیم قرآن می تواند توسط خود پدر به طور مستقیم صورت گیرد و یا اینکه برای فرزندش معلم قرآن بگیرد که در این رابطه اکثر مسلمین غافل بوده و پدران به این حق عمل نمی کنند.

در روایتی است که اگر معلمی به کودکی بسم الله الرحمن الرحیم یاد دهد خداوند آن کودک و آن معلم و پدرو مادر کودک را از دوزخ نجات می دهد. (تفسیر منهج الصادقین ذیل یه اول حمد)

پدر و مادری که در خانه با صدای بلند قرآن می‌ خوانند اثر تربیتی در روح و جان فرزندانشان می ‌گذارد و آنان را به قرآن علاقمند می‌ کنند.

شیوه های آموزش قرآن به کودکان
رسول خدا(صلی الله علیه و آله) می فرماید: “هیچ مردی فرزند خود را قرآن نیاموزد مگر این که خداوند پدر و مادر کودک را در روز قیامت تاج پادشاهی عطا کند و دو لباس بهشتی به آنان بپوشاند که هرگز مردم مانند آن را ندیده باشند". (وسائل الشیعه، ج 4، ص 825)

یکی از روش‏ های تربیت فرزندان، تشویق به قرائت قرآن است.

پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله) می فرماید: “فرزندانتان را بر سه ویژگی تربیت کنید: محبت پیامبرتان، محبت اهل بیت و قرآن".(کنز العمال، ج 16، ص 456)

برای این که فرزندتان با قرآن آشنا شود:
1. از شیوه همانند سازی استفاده کنید، یعنی در عمل به قرآن اهمیت قائل شوید و تلاوت قرآن را در برنامه خود قرار دهید و با آهنگ آن را بخوانید. اگر ممکن است آهنگ دلنشین و جذاب قرآن را در منزل طنین اندازید تا گوش فرزندتان با آهنگ قرآن انس پیدا کند و فضای خانه از بوی عطر قرآن، معطر گردد.

2. نوارهای ترتیل و تکرار آیات قرآن را که به صورت سی دی ارائه است، تهیه نمایید.

3. ایشان را پس از رسیدن به سنین بالاتر به مراکز آموزش قرآن معرفی نمایید تا با روش صحیح و منطقی فرزندتان را تعلیم دهند. در مراحل مختلف از تشویق دریغ نورزید.

4. کتاب هایی را که در رابطه با روش آموزش قرآن و حفظ آن چاپ شده مطالعه فرمایید که به بعضی از آن ها اشاره می کنیم:

ـ کتاب جرعه ملکوت
ـ حفظ قرآن در پنج مرحله
ـ بهترین روش حفظ قرآن
حافظان نور (که جامعه القرآن الکریم آن ها را منتشر نموده است)

یکی دیگر از نکاتی که در آموزش قرآن در دوران کودکی باید مورد تامل قرار گیرد توجه به ویژگی های کودک و استفاده از قالب های مورد علاقه کودک نظیر بازی، کاردستی، شعر و قصه و …. در آموزش است.

آموزش مسائل دینی به کودکان

یکی از حقوق فرزندان، تعلیم قرآن به آنهاست

آموزش قرآن از آموزش شعر مفید تر است
حضرت علی(علیه السلام) در جایی به پدر فرزدق، شاعر معروف که فرزند خود را جهت تشویق به خاطر فرا گیری شعر و کلام عرب به خدمت حضرت آورده بود فرمودند: “اگر به او قرآن یاد می دادی برایش بهتر بود.” (همان منبع)

در جای دیگر خطاب به امام حسن(علیه السلام) می فرماید: در اولین قدم برای تربیت تو، از تعلیم كتاب خدا و تأویل آن شروع كردم ..

ائمه معصومین(علیه السلام) پدران و مادران را برای انجام این مهم، فراوان تشویق كرده و اجر و پاداش معنوی خداوند را در قبال این عمل یادآور شده اند.

امام حسن عسكری(علیه السلام) فرمودند: خداوند به پدر و مادر پاداش فراوانی را عنایت می كند. آنان با شگفتی سۆال می كنند: پروردگارا! این همه تفضل دربارة ما در قبال چیست؟ اعمال ما شایستة ‌چنین پاداشی نبوده است!

در جواب آنها گفته می شود: هذه بتعلیم كما ولد كما القرآن و تبصیر كما آیه بدین الاسلام. “‌ این همه عنایت و نعمت، پاداش شماست كه به فرزند خود كتاب خدا، قرآن را آموختید و او را در دین اسلام بصیر و بینا تربیت كردید. (جمعی از استادان، ص 182)

حقّ فرزند بر پدر

ما به برخی از آن ‌ها اشاره می ‌كنیم:

نخست: پدر باید نامی برای فرزندش برگزیند كه در جامعه‌ی اسلامی زینت او باشد و فرزندش بدان نام مفتخر باشد.

نامی كه نشان از بندگی خدا داشته باشد؛ مانند: عبدالله و نام‌های برگزیدگان الهی علیهم السلام كه عابدترین بندگان خداوندند.

دوّم: چگونگی برقراری ارتباط او را با خدا و امام زمانش و خلق خدا بر پایه‌ی آموزش‌های دینی تعلیم دهد.

به عبارت دیگر او را مۆدّب به آداب الهی پرورش داده و پیامبر گرانقدر اسلام را در بندگی خدا اسوه‌ی نیكوی او معرّفی كند.

پیامبری كه حضرت باقر علیه السلام در معرّفی‌اش فرمودند: «انّ اللهَ اَدَّبَ نبیَّهُ صلی الله علیه و له عَلَی مَحَبَّتِهِ فَقالَ : اِنَّكَ‌ لَعَلَی خُلُقٍ عَظیمٍ… ـ خداوند پیامبرش صلی الله علیه و آله را بر محبّت و دوستی خود ادب آموخت. سپس فرمود: همانا تو خُلق عظیمی ـ دین بزرگی ـ را دارا هستی…». ["الاختصاص"، “شیخ مفید"، ص 330]

سوّم: اگر بپذیریم كه باید قرآن را به او بیاموزد، ناگزیر باید همان قرآنی را كه از خاندان رسالت علیهم السلام آموخته است به فرزندش تعلیم دهد: خواندنش را، ترجمه‌اش را و تفسیرش را.[ “تفسیر القمی"، ج 1، ص 30]

منبع:تبيان

حضرت میکائیل چه مأموریتی دارد؟

مجموعه: متفرقه دینی

ماموریت حضرت میکائیل,میکائیل,فرشته میکائیل

حضرت میکائیل مسئول رزق و روزی موجودات است

حضرت میکائیل علیه السلام یکی از فرشتگان مقرب درگاه الهی است. هریک از فرشتگان مأموریت خاصی دارند. با توجه به روایات مشخص می‌شود که حضرت میکائیل علیه السلام یک وظیفه خاص دارد که عبارت است از ریاست ملائکه‌ای که مسئول رساندن رزق و روزی به مخلوقات هستند.

در مورد مأموریت حضرت میکائیل علیه السلام در روایات آمده است:

پیامبر خدا(ص) می‌فرمایند: … أَمَّا مِیكَائِیلُ فَصَاحِبُ كُلِّ قَطْرَةٍ تَسْقُطُ وَ كُلِّ وَرَقَةٍ تَنْبُتُ وَ كُلِّ وَرَقَةٍ تَسْقُط… صاحب هر قطره بارانی که می‌بارد، هر برگ درختی که رشد می‌کند و هر برگی که فرو می‌افتد، میکائیل است.

لذا می‌توان گفت که وظیفه اصلی حضرت میکائیل علیه السلام نظارت بر باران و گیاهان و در واقع مسئول رزق و روزی موجودات است.

اما گاهی حضرت میکائیل علیه السلام با دیگر فرشتگان نیز همکاری دارد، به‌عنوان نمونه امام صادق علیه السلام فرمودند: إِنَّ اللَّهَ تَبَارَكَ وَ تَعَالَى بَعَثَ أَرْبَعَةَ أَمْلَاكٍ فِی إِهْلَاكِ قَوْمِ لُوطٍ جَبْرَئِیلَ وَ مِیكَائِیلَ وَ إِسْرَافِیلَ وَ كَرُوبِیل‏. خداوند تبارک و تعالی، به چهار فرشته (جبرئیل، میکائیل، اسرافیل، کروبیل) مأموریت داد که قوم لوط را هلاک کنند.

منبع:فرهنگ

چرا رزق و روزی ام کم شده است؟

مجموعه: متفرقه دینی

چرا رزق وروزي كم شده است؟

مهمترین چیزی كه انسان را فقیر می كند آلوده شدن به گناه و معصیت است

در یکی از آموزه های دینی از رسول گرامی اسلام (صلی الله علیه و آله) است که می فرمایند: «و لَو اَنّ جمیع الخلائق اجتمعوا علی اَن یَصرِفُوا عَنکَ شیئاً، قَد قُدِّرَلک لَم یستطیعوا…» (بحارالأنوار، ج74، ص137) اگر تمام مخلوقات عالم جمع شوند و بخواهند روزی مقدر کسی را از او بگیرند، نخواهند توانست.

انواع رزق و روزی
دو گونه رزق و روزی داریم: رزقی كه به سراغش می ‏رویم و رزقی كه به سراغمان می ‏آید.
امام علی (علیه السلام) فرمود: “اِن الرزق رزقان رزق تطلبه و رزق یطلبك فان انت لم تأته اتاك".( نهج ‏البلاغه، نامه 31)

رزق طالب (كه به سراغ ما می ‏آید) همواره ما را تعقیب می ‏كند. حتی اگر از آن فرار كنیم، ما را رها نمی‏ سازد، همان طور كه رهایی از چنگال مرگ ممكن نیست. (مكارم ‏الاخلاق 2/377)

این گونه رزق ریشه در قضای الهی دارد و هیچ گونه تغییر و تحولی در آن صورت نمی‏ گیرد.

در این زمینه مرحوم علامه طباطبایی می‏ فرماید: روزی و روزی‏ خوار متلازم هم اند و معنی ندارد كه روزی ‏خوار در مسیر زندگی طالب بقا باشد اما رزقی برایش نباشد؛ همین طور ممكن نیست رزقی باشد و روزی ‏خواری نباشد، یا رزق از روزی ‏خوار افزون باشد و لذا رزق جزء قضای الهی است. (المیزان، ج 18، جزء 27، ص 377، عربی)

اما قسم دیگر روزی (رزق مطلوب) رزقی است كه برای طالب آن مقدّر شده است. اگر آن را طلب كنیم و شرایط و علل لازم وصول به آن را مراعات نمائیم چنین رزقی را به دست می‏ آوریم.

تلاش ما در جهت رسیدن به این‏ گونه روزی، جزء علت است و اگر در كنار كوشش، دیگر علل فراهم شود دستیابی به آن حتمی است.

از این دو قسم روزی كه توسط خدا برای بندگان معین گشته، قسمی از آن بدون قید و شرط و به عبارتی رزق طالب اما قسمی مشروط است و مطلوب.

روزی بی ‏قید و شرط در هر حال انسان را طلب می‏ نماید و تا پیمانه قابلیت انسان از این‏گونه رزق پر نگردد، مرگ انسان فرا نمی ‏رسد. حضرت رسول اكرم (صلی الله و علیه وآله) فرمود: اما روزی مطلوب و مشروط ، و ضرورتش مشروط به انجام اموری است كه بدون ترتیب و انجام شرایط محقق نمی‏گردد. (الكافی، 2/74/2)

روزی طالب و محتوم مانند روزی وجود و هستی، عمر، امكانات، محیط، خانواده، استعداد و… است.

از روزی طالب “توان لازم و دقت و هوشیاری برای تلاش و انجام كار پدید می ‏آید و در سایه این امور دَرِ روزی مطلوب و مشروط گشوده می ‏گردد.

روزی و روزی‏ خوار متلازم هم اند و معنی ندارد كه روزی ‏خوار در مسیر زندگی طالب بقا باشد اما رزقی برایش نباشد؛ همین طور ممكن نیست رزقی باشد و روزی ‏خواری نباشد، یا رزق از روزی ‏خوار افزون باشد و لذا رزق جزء قضای الهی است

در مورد روزی مطلوب هر كس به شكلی باید دست نیاز و در عین حال جدیت و تلاش را به سوی خدا بلند كند، حتی طفل شیر خوار كه تلاشش ناله و فریاد اوست، در پس این‏ گونه افعال به روزی مطلوبش (شیر مادر) دست پیدا می ‏كند. اما چون در بستر رشد بالید و به مقطعی بالاتر رسید تلاش و جدّیت او شكلی دیگر پیدا می ‏كند و به صورت اندیشه و حركت اعضا و جوارح نمود می ‏یابد و كمیّت و كیفیت روزی نیز تغییر می ‏كند.

تاثیر گناه در فقیر شدن را جدی بگیرید
مهمترین چیزی كه انسان را زمین گیر فقر می كند آلوده شدن به گناه و معصیت است. قرآن وعده داد كه اگر مردم اهل تقوا و دوری از گناه باشند خداوند خیر و بركت آسمان و زمین را به سوی آنها سرازیر می كند؛ وَلَوْ أَنَّ أَهْلَ الْقُرَى آمَنُواْ وَاتَّقَواْ لَفَتَحْنَا عَلَیْهِم بَرَكَاتٍ مِّنَ السَّمَاء وَالأَرْضِ (96، اعراف)

تأثیر گناه در فقیر كردن انسان چنان جدی است كه امیر المومنین علی علیه السلام به ما آموخت تا در دعا اینگونه بخوانیم:

اللَّهُمَّ وَ أَسْتَغْفِرُكَ لِكُلِّ ذَنْبٍ یدْعُو إِلَى الْكُفْرِ وَ یطِیلُ الْفِكْرَ وَ یورِثُ الْفَقْرَ وَ یجْلِبُ الْعُسْرَ فَصَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ اغْفِرْهُ لِی یا خَیرَ الْغَافِرِین

خداوندا از تو طلب آمرزش می كنم نسبت به هر گناهی كه مرا به كفر می كشاند و توان فكر كردن را از من می گیرد و باعث فقر من شده و زندگی مرا به سختی می اندازد. (بحارالانوار، ج 84، ص 334)

عادت بر دروغگویی
امیر المومنین علی علیه السلام فرمود: اعْتِیادُ الْكَذِبِ یورِثُ الْفَقْر: عادت بر دروغگویی فقرآور است. (وسائل‏ الشیعة، ج 15، ص 347)

دعای رزق و روزی,توسعه رزق و روزی

یكی از عوامل كمی و زیادی روزی، تلاش انسان می باشد

حسن نیت داشته باش
حسن نیت و طهارت، از اموری است كه روزی مطلوب را افزایش می‏ دهد. (البحار، 103/21/18)
امام علی (علیه السلام) فرمود: “من حَسُنَت نیّته زیدَ فی رزقه".
طراحی آرام

کار و تلاش
یكی از عوامل كمی و زیادی روزی، تلاش انسان می باشد. اگر تلاش و كوشش انسانی صورت نپذیرد، به روزی دست نمی‌یابد. اگر تلاش و كوشش بیشتری كند، به سرمایه بیشتری دسترسی پیدا خواهد كرد.
اما این قانون كلیت ندارد .

گاهی حتی اگر تلاش و كوشش بسیار باشد، اما سرمایه بیشتر فراهم نمی شود؛ زیرا همان گونه كه بیان شد، تلاش یكی از عوامل است و علت های دیگر نیز باید فراهم شود. چه بسا سرمایه زیاد به مصلحت انسان نباشد و باعث نابودی ایمان او گردد.

خداوند به خاطر محبتی كه به بنده و سعادت او دارد، برای او سرمایة بسیار قرار نمی دهد. علت های بسیار دیگری باید فراهم باشد كه از همه آنها آگاهی نداریم.

استغفار را فراموش نکن
عن النبی صلّی الله علیه و آله: أَكْثِرُوا الِاسْتِغْفَارَ فَإِنَّهُ یَجْلِبُ الرِّزْق
زیاد استغفار کنید که استغفار سبب جلب روزی است. (تحف العقول، ص۱۰۶)
در توصیه ای که از آیت الله بهجت داریم ایشان می فرمودند:
اگر می خواهید در کارتان گره نیفتد و موفق شوید تا می توانید استغفار کنید “اگر اثر نکرد جوابگویش من هستم".

دعایی معتبر برای بهبود رزق و روزی
اگر بنا باشد تا آیه ای از قرآن کریم را به عنوان مجرب ترین آیه جهت وسعت رزق و روزی و گشایش کسب و کار و خیر و برکت بدانیم، بدون شک آن آیه؛ آیات 2و3 سوره طلاق است که به و من یتق الله مشهور می باشد.

در توصیه ای که از آیت الله بهجت داریم ایشان می فرمودند: اگر می خواهید در کارتان گره نیفتد و موفق شوید تا می توانید استغفار کنید “اگر اثر نکرد جوابگویش من هستم”

در خصوص خواص این آیات، بزرگان فرموده اند که تأثیر آن در گشایش روزی و برکت در رزق مجرب و تضمینی است اما باید با اخلاص و مداومت خوانده شود.

پیامبر اکرم (صلی الله و علیه وآله) فرمود: من آیه اى را در قرآن مى شناسم که اگر تمام انسانها دست به دامن آن شوند براى حل مشکلات آنها کافى است و آن آیات سوّم و چهارم سوره طلاق است : «وَمَن یَتَّقِ اللَّهَ یَجْعَل لَّهُ مَخْرَجًا ** وَیَرْزُقْهُ مِنْ حَیْثُ لَا یَحْتَسِبُ وَمَن یَتَوَكَّلْ عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسْبُهُ إِنَّ اللَّهَ بَالِغُ أَمْرِهِ قَدْ جَعَلَ اللَّهُ لِكُلِّ شَیْءٍ قَدْرًا»

درمان فقر و دعای رزق و روزی
هر کس سوره‌ی قارعه را بنویسد و با خود همراه داشته باشد اگر معیشت و زندگی بر او تنگ و سخت باشد زندگی بر او آسان خواهد شد.

دعای رزق و روزی
هر کس سوره‌ی صافات را در هر روز جمعه بخواند خداوند در دنیا به او رزق و روزی زیاد و مخصوصی خواهد رسانید که نه شیطان و نه هیچ ظالمی در او تصرف نتوانند کرد .

خاصیت آیه «من یتق الله…» {در برکت در مال و وسعت رزق و روزی}
هر کس تقوای الهی پیشه کند و از گناه دوری کند، خداوند راه نجاتی برای او فراهم می کند و او را از جایی که گمان ندارد روزی می دهد و هر کس بر خدا توکل نماید، خدا او را کفایت می کند و خداوند فرمان خود را به انجام می رساند و خدا برای هر چیزی اندازه ای داده است.

حضرت صادق علیه السلام فرمود: وقتی آیه فوق نازل شد، عده ای درها را به روی خود بسته و رو به عبادت آوردند و گفتند : خداوند روزی ما را عهده دار شد.

این خبر به گوش پیغمبر رسید. کسی را نزد آنها فرستاد که چرا چنین کرده اید؟ هر کس چنین کاری کند دعای او مستجاب نمی شود. بر شما باد بر کار و تلاش همراه با تقوا.

در حدیثى مى‏ خوانیم كه یكى از یاران امام صادق علیه السلام عمر بن مسلم مدتى خدمتش نیامد، حضرت جویاى حال او شد، عرض كردند: او تجارت را ترك گفته، و رو به عبادت آورده، فرمود: واى بر او!

اما علم ان تارك الطلب لا یستجاب له‏: آیا نمى ‏داند كسى كه تلاش و طلب روزى را ترك گوید دعایش مستجاب نمى‏ شود.

منابع:
پرسمان
حوزه

حفظ قرآن کریم چه اثراتي دارد؟

حفظ قرآن کریم داراي آثار و بركات زيادي است

قرآن كريم، برترين و بالاترين هديه ي حضرت احديّت به بشر است و حفظ آن يكي از توفيقات بزرگ الهي به حساب مي آيد كه شامل حال هر كسي نمي‎شود. استعداد، آمادگي، لياقت، توفيق، سعادت، عنايت و افاضت باعث مي‎گردد خداوند متعال، اين نعمت بزرگ را به فرد عطا فرمايد و سعادتمندترين افراد كساني هستند كه پس از حفظ قرآن کریم، آن را از دست ندهند و درون خود را از گنج‎هاي بيكران قرآن کریم خالي ننمايند.

مداومت در قرائت و حفظ قرآن عامل بسياري از توفيقات و بركات الهي است و كسي كه انس به قرائت، حفظ و تدبّر در مفاهيم و معاني قرآني داشته باشد ترك آن برايش بسيار مشكل مي‎نمايد. با قرآن کریم زندگي زيبا مي‎شود و جان مي‎گيرد و آرامش واقعي به منصه ي ظهور مي‎رسد و بدون قرآن کریم آدمي چون جمادي است متحرك و مرده اي است افقي كه نه روح دارد و نه آرامش واقعي.[1]

بركات حفظ قرآن کریم:
حفظ قرآن کریم داراي آثار و بركات زيادي است كه درباره ي برخي از آن ها نكاتي قابل بيان است:

1. حافظ قرآن کریم از پاداش معنوي و اُخروي بسيار زيادي بهره‎مند مي‎گردد كه عبارتند از:
الف. هم نشيني با فرشتگان: امام صادق ـ عليه السّلام ـ در اين باره مي‎فرمايد: «حافظ قرآني كه به آن عمل كند، با فرشتگان پيغام‎بر و نيك رفتار هم نشين مي‎گردد.[2]»

ب. در شمار بزرگان امت جاي گرفتن: امام صادق ـ عليه السّلام ـ مي‎فرمايد: «اَشراف و بزرگان امّت من، قاريان و حافظان و شب زنده‎دارانند.[3]»

ج . ايمني از عذاب الهي: اميرمؤمنان علي ـ عليه السّلام ـ در اين زمينه مي‎فرمايد: «قرآن را تلاوت كنيد و آن را به خاطر بسپاريد، زيرا خداوند متعال دلي كه قرآن در آن باشد عذاب نمي‎كند.[4]»

حفظ قرآن مجيد و انس با آن، انسان را در مسير عمل به وحي و بهره جستن از معارف بلند آن قرار مي‎دهد و در نتيجه او را از آتش دوزخ مصون مي‎دارد. پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ مي‎فرمايد: «اگر قرآن در پوستي باشد، آتش بدان نخواهد رسيد.[5]»

د. آبادي قلب: پيامبر گرامي اسلام مي‎فرمايد: «كسي كه در درونش چيزي (سوره يا آيه‎اي) از قرآن نباشد، مانند خانه ي ويران است.[6]»

چنان كه خانه ي ويران نزد مردم ارزش ندارد، دل تهي از آيات الهي نيز نزد خداوند بي‎ارزش است و از اين روي پيامبر فرموده است: دلي كه از كلام وحي بي‎بهره باشد، مرده و چون خانه ي خراب و ويران است.

ه‍ . مشمول آمرزش الهي: رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: «كسي كه قرآن را از حفظ بخواند و گمان كند خداي تعالي او را نمي‎آمرزد، ‌در شمار كساني است كه آيات الهي را به تمسخر گرفته‎اند.[7]»

و. پاداش مضاعف: امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود: «هر كس در فراگيري قرآن بكوشد و به سبب كمي حافظه آن را به سختي حفظ كند دو پاداش دارد. (پاداشي براي حفظ قرآن و پاداشي براي تحمل سختي آن»[8].

ز. پذيرفته شدن شفاعت؛ پيامبر عظيم الشأن اسلام ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: «هر كه (آن قدر) قرآن بخواند تا حفظ شود، خداوند او را به بهشت داخل خواهد كرد و شفاعتش را درباره ي ده تن از اعضاي خانواده‎اش كه آتش بر آن ها واجب شده، مي‎پذيرد.[9]»

ح. بالاترين درجات بهشت: پيامبر اكرم ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: «درجات بهشت به تعداد آيه‎هاي قرآن است چون صاحب قرآن داخل بهشت شود، به وي مي‎گويند بخوان و بالا برو كه هر آيه‎اي را درجه‎اي است. پس برتر از درجه ي حافظ قرآن درجه‎اي نيست.[10]»

ط. دريافت پاداش انبياء: پيامبر ـ صلّي الله عليه و آله ـ فرمود: «اي سلمان،… همانا بعد از انبيا بهترين بندگان نزد خداوند، عالمانند و سپس قاريان و حافظان قرآن. آنان همانند انبيا از دنيا مي‎روند، همراه آنان از گورها برانگيخته مي‎شوند، در كنار آنان از صراط مي‎گذرند و پاداش همانند آنها (از خداوند) دريافت مي‎كنند.[11]»

2. الف: حفظ قرآن کریم بركات دنيوي نيز دارد كه عبارتند از:

هدايت انسان:
تلاوت و انس با قرآن کریم از سفارش‎هاي مكرّر معصومان ـ عليهم السّلام ـ است و حفظ قرآن کریم به انس با آيات الهي مي‎انجامد؛ زيرا حافظ قرآن کریم بايد براي تثبيت محفوظات قرآني‎اش روزي چند بار به قرائت قرآن کریم بپردازد. ائمه ـ عليهم السّلام ـ حافظان قرآن کریم را به تكرار آيات الهي فراخوانده اند و فرمودند: «همان گونه كه شتر بسته شده در يك نقطه ـ چنان چه مورد ديدار پياپي صاحبش واقع نشود ـ جايگاهش را ترك مي‎كند، محفوظات حافظ قرآن کریم نيز ـ اگر پيوسته مورد مراجعه و تكرار قرار نگيرند ـ از خاطر زدوده مي‎شوند» بنابراين، حافظ ناگزير است با قرآن کریم انس ‎گيرد و اين هنگام زمينه ي هدايت، سعادت و تعالي فراهم مي‎آيد. حضرت علي ـ عليه السّلام ـ مي‎فرمايد: «هيچ كس با قرآن هم نشين نمي‎شود مگر اين كه از كنار آن با افزايش يا كاهش بر مي‎خيزد: افزايش هدايت يا كاهش گمراهي.»[12]

ب: آرامش روحي:
ياد خدا تأثير بسزايي در روان آدمي دارد و دل در پرتو آن آرام مي‎گيرد. خداوند متعال مي‎فرمايد: «أَلا بِذِكْرِ اللَّهِ تَطْمَئِنُّ

الْقُلُوبُ» «آگاه باش كه دل‎ها با ياد خدا آرام مي‎گيرد.» يكي از نام‎هاي قرآن، ذكر است. تلاوت و حفظ قرآن کریم نوعي ذكر خداوند است كه انسان در پرتو آن از هجوم بسياري از فشارهاي رواني و اضطرابات دروني مصون مي‎ماند.

ج: نجات از تنهايي:
كتاب بهترين هم نشين تنهايي است و قرآن کریم زيباترين، دقيق ترين، عميق‎ترين و با نفوذترين كتاب شمرده مي‎شود. امام سجاد ـ عليه السّلام ـ مي‎فرمايد: اگر همه ي مردم روي زمين از دنيا بروند، تا وقتي قرآن کریم با من است، از هيچ چيز وحشت ندارم.

ه‍ : فهم بهتر قرآن کریم:
مهم‎ترين اثر حفظ قرآن کریم درك بهتر آن است. حافظ به سبب تسلّط بر همه ي آيات، ارتباط آن‎ها را نيك در مي‎يابد و در پرتو آن دركي بهتر و درست‎تر از قرآن کریم به دست مي‎آورد.

و: تقويت حافظه:
يكي از امتيازات قرآن کریم آن است كه تلاوت و به خاطر سپردنش سبب تقويت روح و حافظه ي حافظ مي‎شود. در روايات آمده است كه قرائت قرآن کریم به افزايش حافظه مي‎انجامد.[13] از آن جا كه حفظ اين كتاب آسماني به تكرار پيوسته و قرائت زياد آن وابسته است، مي‎توان گفت حفظ قرآن کریم حافظه را فزوني مي‎بخشد.[14]
اين بخشي از اثرات حفظ قرآن كريم بود كه به صورت اجمال بيان گرديد و تو خود حديث مفصّل بخوان از اين مجمل.

معرفي منابع جهت مطالعه بيشتر:
1. شهريار پرهيزكار، چگونه قرآن را حفظ كنيم.
2. كاظم گرامي، روش حفظ قرآن كريم.
3. اسماعيل حمزه‎لو، روش علمي ـ عملي حفظ قرآن كريم.
4. محمود جويباري، آموزش حفظ قرآن.
5. سيد باقر قبانچي، دربارة حفظ قرآن كريم، ترجمه و نگارش ابراهيم احمديان.

پي نوشت ها:
[1] . جويباري، محمود، آموزش حفظ قرآن، ص 11.
[2] . كليني، محمد بن يعقوب، اصول كافي، ج 4، ص 405.
[3] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، ج 92، ص 177.
[4] . همان، ص 19.
[5] . طبرسي، ابوعلي فضل بن حسن، مجمع البيان، ج 1، ص 45.
[6] . هندي، علاء الدين علي بن حسام الدين، كنز العمال، ‌ج 1، ص 512، ح 2276.
[7] . نوري، ميرزا حسين، مستدرك الوسائل، ج 4، ص 269.
[8] . كليني، محمد بن يعقوب، اصول كافي، ج 4، ص 409.
[9] . طبرسي، ابوعلي فضل بن حسن، مجمع البيان، ج 1، ص 45.
[10] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، ج 92، ص 22.
[11] . همان، ص 17.
[12] . نهج البلاغه، خ 175.
[13] . همان، ج 66، ص 290.
[14] . حسيني، سيّد مجتبي، سيماي حافظان نور، صص 47 تا 53 و 61 تا 65.

3سنگی که از بهشت نازل شده اند !

مقام إبراهیم

مقام إبراهیم یکی از سنگهای بهشتی است

رسول رحمت صلی الله و علیه و آله که ثقلین را به یادگار گذشت فرمود که این دو از هم جدا ناپذیرند و نیز خبر داد که هدایت در گرو تمسک به قرآن و عترت علیهم السلام است و بس.

قرآن این کتاب هدایت و نور که یکی از این ثقلین است وقتی ما را به آن سعادت واقعی می رساند که از ثقل دیگر جدا نشود. آن که قرآن را کافی دانست و مکتب خود را بی نیاز از عترت دانست به شهادت همین حدیث نورانی که قرآن و عترت را جداناپذیر معرفی می کند از هر دو آنها محروم مانده است.

توجه به این پیوند ناگسستنی، مفسرین آگاه را بر آن می دارد تا بی توجه به روایات اهل بیت علیهم السلام دست به تفسیر قرآن نزنند. همین امر سبب شده تا تفاسیر شیعه آمیخته با روایاتی باشد که از اهل بیت عصمت و طهارت علیهم السلام به یادگار مانده است.

این روایات که گاه، تنها کلید فهم آیه است به صورت پراکنده در منابع روایی ما موجود است.

برخی از دانشمندان گذشته و حال تلاش کرده اند تا روایاتی را که به گونه ای به تفسیر و یا بیان آیه ای اشارت دارد در کتاب های مستقل جمع آوری کنند که حاصل این زحمات، کتاب های ارزشمندی شده که نمونه های زیر از آن دسته اند:

1. تفسیر قمى در 2 جلد، نوشته على بن ابراهیم قمى (قرن 3)

2. البرهان فى تفسیر القرآن در 5 جلد، نوشته سید هاشم بحرانى (قرن 11)

3. تفسیر كنز الدقائق و بحر الغرائب در 14 جلد، نوشته محمد بن محمدرضا قمى مشهدى (قرن 12)

4. تفسیر جامع در 7 جلد، نوشته سید محمد ابراهیم بروجردى (معاصر)

حجم بالای این کتاب ها و نداشتن ترجمه نوع این آثار از یک سو و لزوم ترویج این نوع روایات و توجه به آنها در کنار کلام قرآن کریم ما را بر آن داشت تا به صورت گزینشی برخی از این روایات را استخراج کرده و با ترجمه روان و ارائه توضیح در هر جا که لازم به نظر می آید این معارف را به جامعه قرآن دوست و ارادتمند به اهل بیت علیهم السلام تقدیم نماییم.

کوتاهی متن، تخصصی نبودن در رشته خاصی مانند فقه، وجود آن در منابع معتبر و اصیل شیعه از مهمترین معیارهای ما در گزینش این روایات است که امیدواریم مقبول خداوند رحمان قرار گیرد.

وَإِذْ فَرَقْنَا بِكُمُ الْبَحْرَ فَأَنجَیْنَاكُمْ وَأَغْرَقْنَا آلَ فِرْعَوْنَ وَأَنتُمْ تَنظُرُونَ (50/ بقره)
و به یاد آورید زمانى را كه دریا را برایتان شكافتیم و شما را نجات دادیم و فرعونیان را غرق كردیم.

دعایی که حضرت موسی علیه السلام خواند و خدا دریا را شکافت. نقل شده است در جنگ حنین که در نهایت با امداد الهی [1] به پیروزی لشگر اسلام انجامید بعد از شکست ابتدایی لشگر اسلام و فرار تعداد زیادی از مسلمانان، رسول خدا صلی الله علیه و آله دست به آسمان بلند کرد و عرضه داشت: «اللّهمّ، لك الحمد و إلیك المشتكى و أنت المستعان».

جرئیل علیه السلام نازل شد و عرض کرد: یا رسول الله! دَعَوتَ بِما دَعَا بِه مُوسى حِینَ فَلَقَ اللَّهُ لَهُ البَحرَ و نَجّاهُ مِن فِرعَونَ. ای رسول خدا! خدا را به کلماتی خواندی که موسی هنگامی که خدا دریا را برای او شکافت و از دست فرعون نجاتش داد خدا را با آن خوانده بود. [2]

در روایتی این عبارت، اسم اکبر خدا نامیده شده است [3] و در روایت دیگری رسول خدا فرمود:

جبرئیل علیه السلام به من گفت: می خواهید به شما کلماتی را بیاموزم [4] که موسی علیه السلام آنها را هنگام شکافته شدن دریا گفت؟ گفتم: بله. او گفت: بگو «اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ وَ إِلَیْكَ الْمُشْتَكَى وَ بِكَ الْمُسْتَغَاثُ وَ أَنْتَ الْمُسْتَعَانُ وَ لَا حَوْلَ وَ لَا قُوَّةَ إِلَّا بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیم‏»[5]

وَإِذِ اسْتَسْقَى مُوسَى لِقَوْمِهِ فَقُلْنَا اضْرِب بِّعَصَاكَ الْحَجَرَ فَانفَجَرَتْ مِنْهُ اثْنَتَا عَشْرَةَ عَیْناً (60/ بقره)

و به یاد آورید زمانى را كه موسى براى قوم خود آب طلب کرد. ما به او گفتیم: عصایت را به سنگ بزن. [او زد و] دوازده چشمه از آن جارى شد.

الحجر الأسود

الحجر الأسود یکی از سنکهایی است که از بهشت نازل شده است

سه سنگ بهشتی
امام باقر علیه السلام فرمود: «نزلت ثللاثة أحجار من الجنة: مقام إبراهیم و حجر بنى إسرائیل، و الحجر الأسود»؛ سه سنگ اند که از بهشت نازل شده اند. آن سه عبارتند از: مقام ابراهیم [6]، سنگ بنی اسرائیل [که در آیه به آن اشاره شده است] و حجرالاسود که وقتی خدا آن را به ابراهیم علیه السلام سپرد از کاغذ هم سفیدتر بود و در اثر خطاهای بنی آدم سیاه شد. [7]

وَبَآوُوْاْ بِغَضَبٍ مِّنَ اللَّهِ ذَلِكَ بِأَنَّهُمْ كَانُواْ یَكْفُرُونَ بِآیَاتِ اللَّهِ وَیَقْتُلُونَ النَّبِیِّینَ بِغَیْرِ الْحَقِّ ذَلِكَ بِمَا عَصَواْ وَّكَانُواْ یَعْتَدُونَ(61/ بقره)

بنی اسرائیل سزاوار خشم خدا شدند و این به سبب آن بود كه آنان همواره به آیات خدا كفر مى ‏ورزیدند و پیامبران را به ناحق مى ‏كشتند. دلیل این [كفرورزى و كشتن پیامبران‏] آن بود كه [از فرمانِ من‏] سرپیچى نمودند و پیوسته [از حدود حق‏] تجاوز مى‏كردند.

لزوم حفظ اسرار و گناه فاش ساختن آن
امام صادق علیه السلام این آیه را تلاوت کردند و فرمودند: «وَ اللَّهِ مَا قَتَلُوهُمْ بِأَیْدِیهِمْ وَ لَا ضَرَبُوهُمْ بِأَسْیَافِهِمْ وَ لَكِنَّهُمْ سَمِعُوا أَحَادِیثَهُمْ فَأَذَاعُوهَا فَأُخِذُوا عَلَیْهَا فَقُتِلُوا»؛ به خدا قسم كه آنها را با دست هاى خود نكشتند و با شمشیرهایشان نزدند؛ بلكه سخنان ایشان را شنیدند و آنها را [نزد دشمنان و بدخواهان] فاش‏ ساختند و در نتیجه، آن پیامبران دستگیر و كشته شدند. [8]

نکته:
تقیه و لزوم حفظ اسرار درون مکتب از آموزه های مهم شیعه است که تکیه بر عقل و نقل دارد. بی تردید در دنیای امروز، وجوب برائت از دشمنان اهل بیت علیهم السلام که به دلایل گوناگون مورد احترام قشر گسترده ای از مسلمانان جهان هستند از جمله همین موارد است که باید در حفظ آن کوشید.

به یقین کسانی که با افشاگری این آموزه (آن هم با مجالس و رفتارهای ناشایست) سبب می شوند تا جان شیعیان پاک و بی گناه در مناطق دیگر جهان به خطر افتد نمونه ای از بنی اسرائیلیان این آیه اند.

قُولُوا لِلنَّاسِ حُسْناً (83/ بقره)
با مردم به نیکی سخن بگویید. روش سخن گفتن (معاشرت) با دیگران. امام باقر علیه السلام درباره این آیه فرمود: «قولوا للناسِ أحسَنَ ما تُحِبُّونَ أن یُقالَ فیكُم‏»؛ بهترین سخنى را كه دوست دارید درباره شما گفته شود، به مردم بگویید. [9]

امام صادق علیه السلام نصیحت (خیرخواهی و یکرنگی) [10] را از مصادیق «قول حسن» شمرده و به مداومت بر آن توصیه کرده و در کنار همین بخش از آیه می فرماید: «وَ لَا تَدَعِ النَّصِیحَةَ فِی كُلِّ حَال‏»؛ در هر حال نصیحت را رها نکن. [11]

در برخی تفاسیر مانند «المیزان» این تعبیر را کنایه از «حسن معاشرت با مردم» گرفته اند که بر این اساس ترجمه روایت می شود: بهترین رفتاری را که دوست داری دیگران با تو داشته باشند تو با آنها داشته باش.

===============================
پی نوشت ها:
1. لَقَدْ نَصَرَكُمُ اللَّهُ فِی مَواطِنَ كَثِیرَةٍ وَ یَوْمَ حُنَیْن‏ (25/ توبه)
2. تفسیر القمی، 1/287
3. فَهَبَطَ جَبْرَئِیلُ فَقَالَ یَا مُحَمَّدُ لَقَدْ دَعَوْتَ اللَّهَ بِاسْمِهِ الْأَكْبَرِ. الجعفریات، 218
4. در حقیقت جبرئیل وسیله ای است که خدا بواسطه او بر علوم پیامبرش می افزاید و او را رشد می دهد. این یعنی معلم پیامبر ص خداوند است نه جبرئیل.
5. الدعوات مرحوم راوندی، 55
6. سنگی که جای پای حضرت ابراهیم علیه السلام بر روی آن مانده و اکنون در محفظه ای بلوری در کنار خانه خدا نگهداری می شود. نماز خواندن پشت آن از اعمال حج و عمره است.
7. مجمع البیان 1/383
8. کافی 2/371
9. کافی 2/165
10.نصیحت از ماده نصح هم به معنای خلوص است (لسان العرب 2/615) پند دادن را هم از آن جهت نصح و نصیحت گویند كه از روى خلوص نیّت و خیر خواهى محض است‏ (قاموس قرآن 8/71)
11. مصباح الشریعة، ص 4