«اللّهمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ الذِّهْنَ وَالتَّنْبِیهَ وَأَبْعِدْنِی فِیهِ عَنِ السَّفَاهَةِ وَالتَّمْوِیهِ»«بار خدایا در این روز هوشیاری و بیداری را بهره ام فرما و از سفاهت و نادانی دورم گردان».

سومین گام در راه خودسازی، هوشیاری و اندیشه ورزی است. پس از بیدار شدن از خواب غفلت و تصمیم گرفتن برای اصلاح خویشتن، باید اندیشیدن و رهایی از جهالت و نادانی را از خدا طلب کرد. خداوند متعال می فرماید: «وَأَنْزَلْنا إِلَیْکَ الذِّکْرَ لِتُبَیِّنَ لِلنَّاسِ ما نُزِّلَ إِلَیْهِمْ وَلَعَلَّهُمْ یَتَفَکَّرُونَ»، «ما این قرآن را بر تو فرود آوردیم تا برای مردم آن چه را برای شان فرود آمده آشکار سازی؛ شاید بیندیشند».

💝💝💝

از پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) نیز روایت است که فرمود: «ألا أنبّئکم بأکیس الکیّسین و احمق الحمقاء؟ قالوا: بلی یا رسول اللّه! قال: أکیس الکیّسین من حاسب نفسه، و عمل لما بعد الموت، وأحمق الحمقاء من أتبع نفسه هواه، و تمنی علی اللّه»، «آیا شما را آگاه نسازم از زیرک ترینِ زیرک ها و کودن ترینِ کودن ها؟ گفتند: آری، ای فرستاده ی خدا. فرمود: زیرک ترینِ زیرک ها کسی است که نفس خود را حسابرسی کند و برای پس از مرگش کارهای نیک انجام دهد و کودن ترینِ کودن ها کسی است که از هوای نفسش پیروی کرده و برای انجام نافرمانی خدا

💝💝💝  

 دعای روز سوم ماه رمضان: «اللّهمَّ ارْزُقْنِی فِیهِ الذِهْنَ وَ التَنْبِیهَ، وَ باعِدْنِی فِیهِ مِنَ السَّفاهَةِ وَ التَمْویهِ، وَاجْعَلْ لِی نَصِیباً مِنْ کُلِّ خَیْرٍ

منبع سی گام خودسازی: بر پایه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان/ محمود صلواتی.

«وقَرّبنی الی مرضاتک»، «بار خدایا مرا به آن چه مورد خشنودی توست نزدیک گردان».

پس از بیداری از خواب غفلت، ضروری ترین کار مشخص کردن هدف است؛ تا انسان بداند به کدامین سو می خواهد حرکت کند و به دنبال چه می گردد.باید ابتدا نیت کرد و برای تحوّل و خودسازی تصمیم گرفت؛ باید جایگاه را مشخص و زوایه ی دید را روشن کرد که هدف رسیدن به دنیاست یا آخرت؟ چرا که تعیین هدف در جهت گیری انسان و در نهایت در تک تک اعمال و رفتار وی مؤثر است. شمس الدین محمد لاهیجی گوید:

🌸

نیت دارای سه درجه است:

درجه ی نخست، نیّتی است که انسان را به سوی اطاعت خدا برانگیزد، از تردید خلاصی بخشد و به کنار گذاشتن موانع دعوت کند.

درجه ی دوم نیّتی است که با موانع مبارزه کند، ریشه های مشکلات را بخشکاند و تحمل دشواری ها را در راه هدف ممکن کند.

اما درجه ی عالی نیت، درجه ی تسلیم است که بنده خود را تسلیم حق کند، بر خاک افتد تا امر حق بر گرده اش فرود آید و خویش را در دریای فنا غوطه ور سازد.

🌸

در معنای قُرب گفته اند: قُرب عبارتست از سِیر قطره به جانب دریا و برخی نیز گفته اند: قُرب عبارتست از انقطاع از ماسوی اللّه (بریدن از آن چه غیر از خداست). قُرب بر دو قسم است: یکی قُرب نوافل، که زوال صفت بشریت است و ظهور صفات الوهیت بر بشر و دیگر قرب فرایض که فنای عبد است از تعلق به همه ی موجودات حتی نفس خود و نماند او را مگر وجود حق.

🌸

در قرآن کریم درباره حضرت موسی(علیه السلام) آمده است: «وَ نادَیْناهُ مِنْ جانِبِ الطُّورِ الْأَیْمَنِ وَقَرَّبْناهُ نَجِیًّا» «ما او را از وادی طور فراخواندیم و به مقام قرب خود برای شنیدن کلام خویش برگزیدیم.» (مریم:52) و در اینجا بود که مقام ربوبی به حضرت موسی فرمود: «فَاخْلَعْ نَعْلَیْکَ إِنَّکَ بِالْوادِ الْمُقَدَّسِ طُویً»، «کفش هایت را، که رمز وابستگی به دنیاست بکن که تو به جایگاهی مقدس درآمده ای» (طه: 12).

🌸

دعای روز دوم ماه رمضان: «اللّهمَّ قَرّبنی فیه الی مرضاتک، و جنْبنی فیه من سخطک و نقماتک، و وَفّقنی فیه لقرائة آیاتکْ، برحمتکَ یا ارحمَ الرّاحِمین».

[ذکر این روز «اللّهمَّ قَرّبنی فیه الی مرضاتک» است.]

منبع سی گام خودسازی: بر پایه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان/ محمود صلواتی.

«وَ نَبِّهْنیِ فِیهِ عَنْ نَومَةِ الْغافِلِینَ»، «بار خدایادر این روز مرا از خواب غفلت بیدار گردان».

نخستین گام در راه خودسازی، به خود آمدن و بیدار شدن از خواب غفلت است. علمای اخلاق به این حالت «یقظه» می گویند. یقظه یعنی بیدار شدن از خواب غفلت، آماده شدن برای پیشرفت و حرکت و بیرون آمدن از حالت سستی و فترت. در کریمه شریفه آمده است: «قل انما اعظکم بواحدة ان تقوموا للّه» (سبأ:46)، یعنی «من شما را به یک چیز انذار می دهم و آن این که برای خدا بپاخیزید».

نخستین جرقه ی حیات معنوی در زندگی انسان با بیداری پدیدار می شود؛ بیداری آن است که از یک سو به نعمت های بی کران خداوند بنگری و خود را از شمارش آن و از آگاهی بر کرانه های آن ناامید احساس کنی. «وان تعدّوا نعمة اللّه لا تحصوها» (نحل:18)، و خود را از سپاس گزاری ناتوان ببینی؛ «از دست و زبان که بر آید کز عهده شکرش به درآید».از سوی دیگر به خطر گناهان خود واقف شوی و برای جبران آن آستین همت بالا زنی و گردن از بار گران آن برهانی.

از دیگر سو، از ضایع کردن نعمت ها بپرهیزی و آن چه را از نعمت ها در اختیار داری، غنیمت شماری و برای جبران از دست رفته ها و بهره برداری از آن چه باقی مانده، بپاخیزی.پیر هرات، خواجه عبداللّه انصاری می گوید:شناخت نعمت های بی کران خداوند با سه چیز حاصل می شود:

1. چراغ عقل را در پیش دیدگان برافروختن

2. نسیم نعمت های خدا را احساس کردن

3. از گرفتاری گرفتاران عبرت گرفتن.

و گناهان را با سه چیز می توان چاره کرد:

1. به این که ذات حق را از همه چیز بزرگ تر دانی

2. نفس اماره را به خوبی بشناسی

3. بیم و اندرزهای خدا را به درستی تصدیق کنی.

و درک نعمت ها جز با سه چیز حاصل نمی شود:

1. دانش آموزی

2. تجربه اندوزی

3. معاشرت و هم نشینی با نیکان.

و ملاک این همه این است که در گام نخست مصمم باشی و خود را از عادت های ناپسند وارهانی.

[ذکر این روز «اللّهمَّ نَبِّهْنیِ عَنْ نَومَةِ الْغافِلِین» است.]

منبع سی گام خودسازی: بر پایه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان/ محمود صلواتی.

رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله وسلم) در ابتدای خطبۀ معروف خود دربارۀ ماه مبارک رمضان فرموده اند: «اَیُّهَا النّاسُ اِنَّهُ قَدْ اَقْبَلَ اِلَيْكُمْ شَهْرُ اللّهِ بِالْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ.» (اى مردم! همانا ماه خدا، همراه با برکت و رحمت و آمرزش، به شما روى آورده است.)

کلمۀ «قَد» در این مطلب، نشان دهندۀ قطعیّت و تأکید است. از همین تعبیرِ «ماه خدا به سوی شما روی آورده است»، ارزش انسان های روزه دار فهمیده می شود. شما وقتی به کسی محبت داشته باشید، به استقبال او می روید و به دیدارش می شتابید؛ بنابراین، گویا ماه رمضان به مسلمانان علاقه مند است که به سوی آن ها روی آورده است؛ آن هم با سه ویژگی: برکت و رحمت و مغفرت.

نکتۀ دیگر این خطبه، آن است که در تمام قرآن، کلمۀ «غَفُور» قبل از «رَحیم» آمده است؛ یعنی خدا اول باید گناه را بیامرزد، بعد انسان را مشمول رحمت و فیض خاصّ خودش کند؛ اما در این خطبه، پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله) رحمت را قبل از مغفرت بیان کرده اند و این به دلیل ارزش و عظمت ماه مبارک رمضان است که سراسر این ماه، رحمت خواهد بود.

منبع بهار طاعت ، جعفر حسن زاده

«شَهْرُ رَمَضانَ الَّذی أُنْزِلَ فیهِ الْقُرْآنُ هُدیً لِلنَّاسِ وَ بَیِّناتٍ مِنَ الْهُدی وَ الْفُرْقانِ»(دعای ابوحمزه ثمالی)

مناسبت: اولین روز ماه رمضان

دنیا میدان مسابقه است. خداوند متعال در چند آیه از قرآن کریم، هدف از خلقت انسان را تلاش برای موفقیت در این مسابقه اعلام کرده است:  آن کسی که مرگ و حیات را آفرید تا شما را بیازماید که کدام یک از شما بهتر عمل می کنید.»

در این مسابقه ما عضو تیم ملیِ عالم خلقت هستیم. خداوند این مسابقه را اداره می کند و شرایط مسابقه را هم او تعیین می نماید. زمان در این مسابقه بسیار مهم و محدود و غیر قابل برگشت است. لحظات آخر این مسابقه در آیات متعددی به تصویر کشیده شده است: (آن ها همچنان به راه غلط خود ادامه می دهند) تا زمانی که مرگ یکی از آنان فرا رسد می گوید: پروردگار من! مرا باز گردانید! شاید در آنچه ترک کردم (و کوتاهی نمودم) عمل صالحی انجام دهم (به او می گویند) چنین نیست، این سخنی است که او به زبان می گوید (و اگر باز گردد برنامه اش همچون سابق است) و پشت سر آن ها برزخی است تا روزی که برانگیخته می شوند.»اما یک فرصت مناسب با شرایط استثنایی برای سبقت گرفت در این میدان مسابقه، فرصت ماه مبارک رمضان است

امام حسن (علیه السلام) در روزهای پایانی ماه مبارک رمضان از کنار جماعتی که مشغول خنده و شوخی بودند عبور کردند، حضرت با ناراحتی به آن ها فرمود: « خدا ماه رمضان را میدان مسابقه بندگان قرار داده است. دسته ای گوی سبقت می ربایند و پیروز می شوند و تعدادی هم از دیگران عقب می مانند و سرافکنده می شوند.عجیب است در روزی که پیشی گیرندگان پیروز شده اند و عقب ماندگان زیانکار گردیده اند، جمعی به شوخی و خنده مشغولند.به خدا سوگند اگر پرده در افتد، امروز نیکوکار، مشغول پاداش خود و عقب افتاده، گرفتار بدی های خود است و برای احدی فرصتی جهت شوخی و لهو و لعب باقی نمی ماند.» پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) درباره فرصت رمضان می فرمایند: ای مردم! ماه خدا به سوی شما رو آورده است… ماهی که در نزد خدا بهترین ماه ها است و روزهای آن بهترین روزها و شب هایش بهترین شب ها و ساعت هایش بهترین ساعت هاست.»

امام سجاد (علیه السلام) اینچنین درک فرصت ماه مبارک رمضان را از خداوند درخواست می کند: «أَلْهِمْنَا مَعْرِفَةَ فَضْلِهِ وَ إِجْلَالَ حُرْمَتِه ؛ خدایا! به ما توفیق معرفت فضیلت ماه رمضان و تکریم و تجلیل از این ماه را عنایت کن!»