گزارشی از جزئیات واقعه غدیر

گزارشی از جزئیات واقعه غدیر

تاکنون در بخش غدیر، برخی مطالب اعم از نکات مهم مسئله غدیر، بررسی اسناد آن، و همچنین حواشی این واقعه ی مهم به صورت پراکنده در این بخش ارائه شده است. از این پس قصد داریم طی چند مطلب، با ترتیب وقوع تاریخی اتفاقات در آن مقطع زمانی ، به این واقعه ی بسیار مهم تاریخ اسلام بپردازیم .

در این سیر،ابتدا گریزی کوتاه به شرایط و حال و هوای قبل از آخرین سفر حج پیامبر صلی الله علیه و آله( حجه الوداع) خواهیم زد و در حد توان به برخی جزییات مهم از آغاز سفر تا پایان آن و همچنین وقایع پیش آمده تا رحلت پیامبر خواهیم پرداخت .

کلیات مطالب این سیر از کتاب"گزارش حجة الوداع"نوشته محمد باقر انصاری استخراج شده و برخی مطالب نیز از منابع دیگر آورده شده است.امید است که مورد استفاده قرار بگیرد.

قبل از آغاز سفر

آخرین سفر حج پیامبر از آن جهت که یک مسافرت بی نظیر و با جمعیتی بی سابقه که در واقع اولین آموزش مراسم حج و احکام آن بود ” حجه الاسلام1″ و از آن جهت که آخرین سفر حج پیامبر اسلام بود، “حجه الوداع” نامیده می شد.

تا سال نهم هجری هر ساله مسلمین و مشرکین با هم حج به جا می آوردند. در همان سال نهم، امیرالمومنین به فرمان رسول خدا اعلام کرد که از سال آینده فقط مسلمانان حج به جا می آورند و مشرکین حق حضور در حج ندارند.2

اعلان عمومی برای حج

بعد از نزول آیه ی حج(آیه 27 سوره حج) پیامبر،اعلان عمومی برای این سفر روحانی را داد. از یک سو برای مردم مدینه و اطراف آن دعوت کنندگانی را فرستاد تا تصمیم حضرت برای این سفر را به اطلاع همه برسانند و از سوی دیگر برای مردم مناطق دوردست از قلمرو اسلام نامه ای نوشتند که “پیامبر قصد حج دارد، و برای هر کس امکان دارد در این سفر حضور داشته باشد. ” 3

آمادگی برای سفر

مردم شهر همگی در حال آماده سازی خود جهت انجام این سفر عظیم بودند. عده ای از مردم در مکان های غیر از مدینه اقدام به حاضر شدن در مسیر کاروان می شدند و عده ای دیگر خود را به مدینه می رساندند. پیامبر وعده گاه همه را ذوالحلیفه -که همان مسجد شجره است- قرار دادند.

در آن ایام امیرالمومنین با لشکری از طرف پیامبر به یمن و نجران رفته بود. این سفر که برای دعوت مردم آنجا به اسلام صورت گرفته بود، با حواشی حیرت انگیزی نیز همراه بود که در مطلب بعدی به طور مفصل به آن اشاره خواهد شد.

تدابیر سفر

در این سفر، باید تدابیری نیز برای برخی نیاز ها توسط رسول خدا اندیشیده می شد؛ از قبیل تعیین جانشین در زمان حج ،رسیدگی به سوالات توسط ایشان و همچنین آماده سازی خانواده شان.

همچنین همچون کاروانی که تاکنون نظیرش از لحاظ جمعیت نبوده،نیاز به برنامه ریزی دقیق داشته است. طبق برنامه ی پیش بینی شده،بنابرآن بود که مسافت مکه تا مدینه در ده رو و تقریبا بدون توقف باشد، و همچنین در مسجد شجره احرام بسته شود.

————————–

1.المعجم الاوسط(طبرانی):ج5ص 267

2.علل الشرایع:ص442ح1

3.کافی:ج4ص245: التفسیر الصفی ج2 ص803