أُحـاجُّ النـّاسَ يـَوْمَ الْقـِيامَةِ بِسَبْعٍ: إِقامِ الصَّلاةِ وَ ايتاءِ الزَّكاةِ وَالاَْمْرِ بِالْمَعْرُوفِ وَالنَّهْيِ عَنِ الْمُنْكَرِ وَالْقِسْمِ بِالسَّوِيَّةِ وَالْعَدْلِ فِي الرَّعِيَّةِ وَ اِقامِ الْحُدُودِ.
روز قيامت در مورد هفت چيز از مردم بازخواست مي كنم: اقامه نماز ، پرداخت زكات ، امر به معروف و نهي از منكر ، تقسيم بيت المال بطور مساوي ، رعايت عدالت در ميان مردم و اجراي حدود الهي.

 بحارالانوار ، ج 41 ، ص 106.

منبع:

الگوهاي رفتاري علي عليه‌السلام(يكهزار سخن از حضرت علي عليه السلام )

مجيد پورطباطبايي

روز جمعه سیزده ماه رجب سال سی از عام الفیل بود که فاطمه دختر اسد بن هاشم بن عبد مناف در حالیکه درد زایمان او را سخت رنج میداد در برابر خانه کعبه ایستاد و سر به آسمان بلند کرد و گفت: پروردگارا به تو و پیامبرانت و کتب نازل شده و گفته های جدّم ابراهیم خلیل که بنا کننده خانه کعبه است ایمان آورده ام.

پس به حق این خانه و بنیانگذار آن به حق فرزندی که در شکم دارم و با من سخن می گوید و با سخنانش دلم را آرامش می بخشد و مونس من شده و یقین دارم که او از آیات جلال و عظمت توست، ولادتش را بر من آسان کن، ناگهان دیوار خانه کعبه شکاف برداشت و فاطمه داخل خانه شد و دوباره به قدرت حقتعالی دیوار به هم پیوست.

این حادثه از مسائل مورد اتفاق فرق مختلف اسلامی است، به همین جهت محدث حافظ حاکم نیشابوری می گوید: «وَقَد تَوأتَرَتِ الأخبارُ فأطمَهَ بِنت أسَدٍ وَلَدَت أمیرالمؤمنینَ عَلیّ بن أبیطالِب کَرَّمَ اللهُ وَجهَهُ فی جَوفِ الکَعبَهِ». این به تواتر رسیده که فاطمه دختر اسد، امیرالمؤمنین علی بن ابیطالب علیه السلام را در داخل کعبه بدنیا آورد.

چهار روز بعد، فاطمه علیها السلام که در حالیکه نوزاد کعبه را در آغوش داشت و به این همه شکوه و عزت می بالید از همان موضعی که داخل شده بود خارج شد و گفت: «فَلَمّا أَرََدْتُ أن أخرُجَ هَتَفَ بیِ هاتِفٌ، یا فاطِمَهُ سَمِیّه عَلِیّاً فَهُوُ عَلِیُّ وَاللهِ العَلیّ الأعلی یَقُولُ: إنَّی شَقَقْتُ إسمُهُ مِن إسمی و أدَّبْتُهُ بِأدَبی وَ وَقَّفتُهُ عَلی غامِضِ عِلمی وَ هُوَ الَّذی یَکسِرُ الاصنامَ فی بَیتی وَ هُوَ الّذی یُؤذِّنُ فَوقَ ظَهرِ بَیتی و یُقَدّسُنب و یُمَجِّدُنی، فَطُوبی لِمَن أحَبَّهُ وَ أطاعَهُ وَ وَیلٌ لِمَن أبغَضَهُ وَ عَصاهُ ».

همینکه خواستم از خانه بیرون آیم هاتفی از غیب مرا ندا داد که ای فاطمه نام این فرزند را علی بگذار به درستی که منم علیّ اعلی نام او را از نام خود برگزیدم و او را به آداب خودم ادب نمودم، او را به علوم مخفی و مشکلم آگاه ساختم.

اوست که بتها را در خانه من می شکند و همه را به زیر خواهد انداخت، و اوست که مرا به عظمت و مجد و بزرگواری یاد خواهد کرد. پس خوشا به حال کسی که او را دوست بدارد و دستوراتش را اطاعت کند و وای برکسی که بغض او را در دل داشته باشد و با او مخالفت کند.

منبع:

حضرت علی علیه السلام

کاظم ارفع

در تاریکی و ظلمتی که عالم را فراگرفته است، در طوفان دنیازدگی امروز، تنها تویی که به نور وجودت می توانی گوهر حق را بنمایانی.ای موعود بر حق! بیا که حق تویی؛ تو تمام حقیقتی؛ حق همان است که تو بگویی و تو بخواهی و باطل همان که تو بدان پشت کنی  و آن چه مایه ی نجات و رستگاری است، ولایت توست و ریسمان محبت تو.  .به ولایت تو اعمال، مهر قبول می خورد؛ به زلال مهر تو کرده هامان پاک می شود، آینه ی مهر تو خوبی هامان را دو چندان می کند و زنگار بدی ها را محو می کند؛ که خداوند، وجود تو را از زلال عصمت لبریز ساخته و تو را از عصاره ی پاکی از گناه و اشتباه آفریده است.خطا در وادی حضورت مفهوم ندارد و گناه از نزدیک شدن به تو شرمناک است. تو پاکی، پاک تر و لبریز از نور و همین زلالی توست که ما به رضای تو دل بسته ایم، ای ولی خدا!

به یمن این اطاعت و رضا، شأن و مقام و بلندای منزلتت را باز شناخته ایم. خدا تو را عزیز می دارد آن قدر که محبت تو را چواز بهشت و روی گردانی از تو را مایه ی فرو افتادن به دوزخ قرار داده است و من با ذره ذره ی وجودم شهادت می دهم که دوستی تو، دوستی خداست و اطاعت از تو اطاعت از خداست و دشمنی با تو و روگردانی از تو نیز دشمنی با خدا و روگردانی از خداست. راه راست تویی و باقی همه بیراهه.

عدالت آن چیزی است که از دستان تو جاری شود و ایمان نوری است که از قلب تو برتابد. علم با همه ی گستردگی اش گنجینه ای پنهان در درون توست.  هر گروهی به سرانگشت حکمت تو گشوده شود و هر نعمتی از دریچه ی حضور تو جاری شود. باب ایمانی و امین خدای رحمان. رحمت همیشه جاری حقی و  درگاه نیاز خلق.آن که به سوی تو آید، نجات یافته است و آن که از تو روی گرداند، هلاک گشته است. خوش بخت کسی است که تو را دوست بدارد و خوار و شقی آن که تو را دشمن بدارد. آن که تو را انکار کند به گرداب نومیدی فرو خواهد رفت و آن که  از تو جدا کردد، گمراه خواهد شد.

تمسک به ریسمان وجودت رستگاری است و پناه به دامن مهرت، ورود به وادی امن.  اطاعت تو آینه ی هدایت است و پیروی از تو بال و پر صعود به بهشت الهی. آن که تو را نخواهد، خدا را نخواسته و آن که تو را انکار کند، خدا را انکار کرده است.تو نور تابان خدایی بر تاریکی خلفت، تو پرچم دار علم و تقوایی در میان این همه بیراهه و لغزش گاه.مولای من! ای همه ی هستی! نیستی ها را بشکن، بیا و عطر بودنت را در فضا بپراکن که این قافله ی دنیا سر به ناکجا آباد نهاده است. گمراهی از پی گمراهی، بیا و به نور مهر به راهمان درکش و به آتش قهر، گمراه گران را بسوز. بیا تا تو را انکار نکنند.

ای دلیل هستی خلقت! ای دلی همه ی بودن ها! بیا تا با دست یازیدن به ریسمان وجودت به قله ی رستگاری دست یابیم.بنگر این سینه ی ما و این مهر تو، این قلب ما و این ولایت تو، نماز را به وضوی ولایت تو می خوانیم و خدا را به حضور تو دمادم سپاس می گوییم. دلی لبریز از ایمان به تو داریم و چشمی گریان و منتظر در اجابت امر تودست به دامان مهرت آویخته، از غیر تو بیزاریم و از محبت تو بی قرار، ای نور ازلی! ای رحمت سرمدی! ای مهربان موعود! بیا که گاه آمدن است.

منبع:

امام زمان (علیه السلام) در آیینه دعا

زارعان

جوانان بر اساس طبیعتی که دارند، برای آشنایی با افکار و اندیشه های متفاوت علاقه شدیدی از خود نشان می دهند. آنان دوست دارند اندیشه های نو و متفاوت را بشناسند و از میان آنها آنچه را که به نظر خود بهتر و کارآمدتر تشخیص می دهند انتخاب کنند.

امام علی (علیه السلام) فرمودند: «انما قلب الحدث کالارض الخالیه ما القی فیها من شی ءٍ قبلته  دل نوجوان همانند زمین خالی (آماده و مستعد) است و هر اندیشه ای که در آن القاء شود، می پذیرد.»

بذر دانش یکی از مهم ترین سرمایه هایی است که می توان در دل جوان کاشت و آن را بارور نمود. امام جواد (علیه السلام) در پیامی اهمیت علم و دانش را این گونه بیان می کند: «علیکم بطلب العلم فانّ طلبه فریضهٌ و البحث عنه نافلهٌ و هو صلهٌ بین الاخوان و دلیلٌ علی المروّه و تحفهٌ فی المجالس و صاحبٌ فی السّقر و انسٌ فی الغربه . بر شما باد کسب دانش! چرا که آن برای همه لازم است و سخن از علم و بررسی آن امری مطلوب (و دوست داشتنی) است. برادران (دینی) را به هم پیوند می دهد و نشانه (شخصیت والا) و جوانمردی، تحفه مناسبی برای مجالس، دوست و همراه در سفر و مونس غربت و تنهائی است.»

از منظر امام جواد (علیه السلام) شایسته است که یک جوان مسلمان به علم و دانش توچه نماید و آن را به عنوان مونس و یار مناسب برای خود برگزیند، دوستان خود را بر اساس بینش و دانش انتخاب کند و شخصیت اجتماعی خود را به وسیله دانش و علم مشخص سازد، برای مجالس و دیدار دیگران علم هدیه برد و در تنهایی و غربت و سفر، علم و دانش را بهترین همسفر و مونس خود بداند، چرا که علم و دانش، سرچشمه تمام کمالات و ریشه همه پیشرفت هاست.

حضرت جوادالائمه (علیه السلام)، علم را دو قسمت کرده و فرمود: علم و دانش دو نوع است: علمی که در وجود خود انسان ریشه دارد و علمی که از دیگران می شنود و یاد می گیرد. اگر علم اکتسابی با علم فطری هماهنگ نباشد، سودی نخواهد داشت. هر کس لذت حکمت را بشناسد و طعم شیرین آن را بچشد، از پیگیری آن آرام نخواهد نشست. زیبایی واقعی در زبان (و گفتار نیک) است و کمال راستین در داشتن عقل.»

امام محمد تقی (علیه السلام) علم و دانش را یکی از مهمترین عوامل پیروزی و رسیدن به کمالات معرفی می کرد و به انسان های کمال خواه و حقیقت طلب توصیه می نمود که در راه رسیدن به آرزوهای مشروع و موقعیت های عالی دنیوی و اخروی از این نیروی کارآمد بهره لازم را بگیرند. آن گرامی فرمود: «أربع خصالٍ تعین المرء علی العمل: الصّحه والغنی و العلم و التّوفیقٌ چهار عامل موجب دستیابی انسان به اعمال (صالح و نیک) است: سلامتی، توانگری، دانش و توفیق (خداوندی)»

با توجه به سخنان آموزنده امام جواد (علیه السلام) در عرصه علم و دانش بر همگان و از جمله جوانان لازم است از فرصت جوانی بهره گرفته و خود را به این خصلت زیبای انسانی بیارایند و کسب معرفت و علم را سرلوحه برنامه های زندگی خود قرار دهند.

دانستنیهای حضرت امام جواد علیه السلام

زیارت، تجلیل از فضیلت‌های بزرگان، و تجلیل از ارزش‌های آنان، و گرامیداشت خاطره‌ی آن اسوه‌های انسانیت و نمونه‌های پاکی‌ها است، مسلمانان از صدر اسلام تا کنون نسل در نسل از همه‌ی طبقات و اقشار قبرهایی را که در بردارنده‌ی پیامبری، یا امام پاکی، یا ولی صالحی، یا بزرگی از بزرگان دین بوده است را زیارت می‌کرده و گرامی داشته‌اند.

امام رضا علیه‌السلام می‌فرماید: «ان لکل امام عهدا فی عنق اولیائه و شیعته، و ان من تمام الوفاء بالعهد زیارة قبورهم، فمن زارهم رغبة فی زیارتهم و تصدیقا بما رغبوا فیه کان ائمتهم شفعاءهم یوم القیامة»  «برای هر امامی بر گردن شیعیان و هوادارانش پیمانی است، و از جمله‌ی وفا به این پیمان زیارت قبور آنان می‌باشد، پس هر کس از روی رغبت و پذیرش آنان را زیارت کند امامان در روز قیامت شفیع آنان خواهند بود».

بر اساس همین وفای به عهد است که شیعه همواره در احیای نام و یاد و زیارت و مزار اولیای دین چه رنج‌ها که کشیده و چه شهیدها که داده است، و هم اکنون نیز این خط ایثار و شهادت تداوم دارد.

یکی از پرارزشترین زیارت‌های وارده از معصومین علیهم‌السلام که می‌توان با آن تمامی یا یکایک آن پیشوایان را زیارت کرد، زیارت جامعه‌ی کبیره است که از امام هادی علیه‌السلام نقل شده است، مرحوم صدوق در کتاب من لایحضره الفقیه - که تنها چیزهایی را نقل می‌کند که بین خدا و او حجت تلقی می‌شود - آن زیارت را تفصیلا نقل کرده است، و در عیون الاخبار آن را با ذکر سند آورده است.

علامه‌ی مجلسی پس از نقل آن زیارت و بحث در خصوص معانی الفاظ و بعضی از مفاهیم آن می‌گوید:

«این زیارت را با تفصیل مطرح کردیم اگر چه حق آن را ادا ننمودیم، چرا که در بین زیارات دارای بهترین سند هست و برای تمامی ائمه علیهم‌السلام قابل خواندن است، و فصیح‌ترین الفاظ و بلیغ‌ترین معانی را دارد، و والاترین مرتبه را حائز گردیده است». 

در آغاز آن امام ذکر صد بار تکبیر را بیان نمودند، و شاید - همانگونه که علامه مجلسی قدس سره - احتمال داده‌اند به جهت آن است که مفاهیم زیارت انسان را به غلو نیندازد، و بداند ائمه علیهم‌السلام در هر مرتبه که باشند باز مخلوق خداوند هستند.

این زیارت دو نقل مختلف دارد که یکی در کتب صدوق آمده، و همان مشهور می‌باشد، و دیگری مرحوم کفعمی در بلدالامین و از آن در مستدرک الوسائل نقل شده است، که ذکر منابع آن در باب زیارت می‌آید.

یکی دیگر از دلائل ارزشمند بودن دعا بلاغت آن است، و راوی از امام خواستار بلیغ‌ترین زیارت می‌گردد، توجه به این نکته ضروری می‌نماید که اگر چه ائمه علیهم‌السلام معادن علم و حکمت الهی هستند و خود بیانگر موازین اصول سخنوری می‌باشند، اما لازم نیست در همه‌ی موارد کلمات بلیغ بر زبان آورند، و بلاغت را نشانه‌ی صحت حدیث و عدم بلاغت را نشانه‌ی عدم صحت آن بدانیم، زیرا همانگونه که آیات کریمه‌ی قرآن همه اگر چه در مرتبه اعجاز هستند اما در خود اعجاز بودن دارای مراتب زیادی هستند، گاه در اعلا مرتبه و گاه غیر آن، روایات و ادعیه و زیارات وارده از معصومین علیهم‌السلام نیز چنین می‌باشد، اما بلیغ بودن خود تأییدی بر این امر قلمداد می‌شود.

 خداوند ما را در پیروی از آن پیشوایان معصوم علیهم‌السلام موفق داشته، و در این دنیا زیارتشان و در سرای دیگر شفاعتشان را شامل حالمان گرداند، انه سمیع مجیب.

منبع:

صحیفه امام هادی علیه‌السلام 

جواد قیومی اصفهانی