گام یازدهم: تبتّل (پلیدی گریزی)

«اللّهمَّ حَبِّبْ إِلَیَّ فِیهِ الْإِحْسَانَ وَکَرِّهْ إِلَیَّ فِیهِ الفسوق الْعِصْیَانَ»، «بار خدای در این روز نیکی ها را نزدم محبوب گردان و گناه و نافرمانی را برایم ناپسند دان».

از گام های دیگر برای رسیدن به تکامل و خودسازی انسان، دوری از گناهان و به طور کلی پلیدی گریزی است. گناهان به دو دسته تقسیم می شوند: گناهان بدنی و گناهان قلبی. گناه بدنی گناهی است که با اعضاء و جوارح انجام می شود مانند دزدی، غیبت و دروغ گویی. گناه قلبی، گناهی است که در دل انجام می شود و اثرات آن در ظاهر بروز می کند؛ مانند حسد، ریا، تکبّر، دشمنی با نیکی ها و دوست داشتن بدی ها. در دعای امروز، رهایی از این گناهان را از خدا می طلبیم، چرا که خداوند متعال فرمود: «إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤادَ کُلُّ أُولئِکَ کانَ عَنْهُ مَسْؤُلا»، «بی گمان گوش و چشم و دل ها در پیشگاه خدای متعال مسئولند».

┄┅═══❈ 🔅 ❂ 🌙 ❂ 🔅 ❈ ═══┅┄

در روایتی از امیر مؤمنان علی(علیه السلام) آمده است که فرمود:«مَنْ أَرَادَ مِنْکُمْ أَنْ یَعْلَمَ کَیْفَ مَنْزِلَتُهُ عِنْدَ اللّه فَلْیَنْظُرْ کَیْفَ مَنْزِلَةُ اللّه مِنْهُ عِنْدَ الذُّنُوبِ»،«اگر کسی می خواهد بداند جایگاهش در پیشگاه خدا چگونه است، باید ببیند جایگاه خدا نزد وی به هنگام گناه چگونه است».و در جای دیگر فرماید:«مَا أَعْظَمَ وِزْرَ مَنْ طَلَبَ رِضَی الْمَخْلُوقِینَ بِسَخَطِ الْخَالِقِ»، «هیچ گناهی بزرگ تر از این نیست که بنده ای رضایت آفریدگان را با خشم آفریدگاربه دست آرد».

┄┅═══❈ 🔅 ❂ 🌙 ❂ 🔅 ❈ ═══┅┄

در فرهنگ قرآن به گناه گریزی و پلیدی ستیزی «تبتّل» گفته می شود. تبتّل بریدن از بهره ها و چشم داشت های جهان است؛ در قرآن کریم آمده است: «واذکر اسْمَ رَبِّکَ وَتَبَتَّلْ إِلَیْهِ تَبْتِیلًا»، «خدای خویش را یاد کن و از کارهای بازگسستنی به سوی او باز گسل». (مزمل:8)

┄┅═══❈ 🔅 ❂ 🌙 ❂ 🔅 ❈ ═══┅┄

تبتّل - از همه چیز جز یاد دوست بریدن- از مقامات روندگان است که در سلوک الی اللّه به آن می رسند و تا آن جا پیش می روند که بهشت با همه ی نهرها و درختان، در جمال خیال آنان نیاید. دوزخ با همه ی غل ها و زنجیرها از سوز سینه ی آنان بلرزد و افعی حرص دنیا، هرگز زیان به روزگار خوش آنان نرساند و خاری از بیشه ی حسد و کبر، دامن آنان را نگیرد. گردی از بیابان نفس اماره بر گوشه ی ردای آنان ننشیند و دودی از هاویه ی هوا به دیده ی دلزبان شفقت با دیگران سخن گویند و از سر الفت مهر آنان را به دل گیرند.

┄┅═══❈ 🔅 ❂ 🌙 ❂ 🔅 ❈ ═══┅┄

در کتاب صد میدان درباره «تبتّل» آمده است«میدان بیست و ششم تبتّل است؛ از میدان اخلاص میدان تبتّل زاید؛ قوله تعالی: «وتبتل الیه تبتیلاً». تبتّل [بریدن و] بازگشتن است و آن از سه چیز است به سه چیز: از دوزخ به بهشت، از دنیا به آخرت و از خود به حق.

از دوزخ به بهشت رسیدن سه چیز است: از حرام به حلال پیوستن، از کینه و عداوت به نصیحت بازگشتن و از دلیری به پرهیزگاری گشت از دنیا به آخرت آمدن سه چیز است: از حرص به قناعت آمدن، از علایق به فراغت آمدن و از اشتغال به انابت آمد.از خود به حق گشتن سه چیز است: از ادّعا به نیاز آمدن، از لجاج به تسلیم آمدن و از اختیار به تفویض آمدن»

┄┅═══❈ 🔅 ❂ 🌙 ❂ 🔅 ❈ ═══┅┄

دعای روز یازدهم ماه رمضان: «اللّهمَّ حَبِّبْ اِلَیَّ فیهِ الاِْحْسانَ وَکَرِّهْ اِلَیَّ فیهِ الْفُسُوقَ وَالْعِصْیانَ وَحَرِّمْ عَلَیَّ فیهِ السَّخَطَ وَالنّیرانَ بِعَوْنِکَ یا غِیاثَ الْمُسْتَغیثینَ».

[ذکر این روز «یا ملجأ العاصین» است.]

منبع سی گام خودسازی: بر پایه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان صلواتی، محمود