چهل حدیث درباره الگوی خانواده

عاشِروهُنَّ بِالْمَعْروفِ فَاِنْ کَرِهْتُموهُنَّ فَعَسى اَنْ تَـکْرَهوا شَیْئا وَ یَجْعَلَ اللّهُ فیهِ خَیْرا کَثیرا؛ [سوره نساء، آیه 19]
با زنان به شایستگى رفتار کنید، و اگر آنها [به جهتى] ناخوشایندتان بودند [اظهار نکنید]چه بسا چیزها که ناپسند شماست، حال آنکه خداوند در آن، خیر فراوانى براى شما قرار داده است.

1 پیامبر صلی الله علیه و آله: مَنْ اَحَبَّ اَنْ یَلْقَى اللّهَ طاهِرا مُطَهَّرا فَلْیَلقَهُ بِزَوجَةٍ ؛

هر کس دوست دارد خداوند را پاک و پاکیزه دیدار کند، باید ازدواج نماید. [وسائل الشیعه، ج 20، ص 18، ح 24912]

2 پیامبر صلی الله علیه و آله: خَیْرُ النِّـکاحِ اَیْسَرُهُ؛

بهترین ازدواج آسان ترین آن است. [نهج الفصاحه ، ح 1507]

3 پیامبر صلی الله علیه و آله: مَنْ زَوَّجَ کَریمَتَهُ مِنْ فاسِقٍ فَقَدْ قَطَعَ رَحِمَهُ؛

هر کس دختر گرامیش را به ازدواج مردى گنه کار درآورد، در حقیقت نسل خود را ضایع کرده است. [مکارم الاخلاق، ص 204]

4 پیامبر صلی الله علیه و آله: ایّاکُمْ وَ خَضْراءَ الدَّمَنِ، قِیلَ: یا رَسُولَ اللّهِ و ما خَضْراءُ الدَّمَنِ؟ قالَ: اَلْمَرْاَةُ الحَسْناءُ فِى مَنْبَتِ السُّوءِ؛

از سبزه ی زباله دان دورى کنید! گفتند: اى رسول خدا(ص) سبزه زباله دان چیست؟ فرمودند: زن زیبا در خانواده بد. [کافى، ج 5، ص 332، ح 4]

5 امام على علیه السلام: لا تُغالُوا فِى مُهورِ النِّساءِ فَی عَداوَةً ؛

مهریّه هاى زنان را سنگین نگیرید، که باعث کدورت و دشمنى مى شود. [مکارم الاخلاق، ص 237]

6 امام سجاد علیه السلام: حَقُّ رَعیَّتِکَ بِمِلْکِ النِّـکاحِ فَاَنْ تَعْلَمَ اَنَّ اللّهَ جَعَلَها سَکَنا وَ مُسْتَراحا وَ اُنْسا وَ واقیَةً وَ کَذلِکَ کُلُّ واحِدٍ مِنْکُما یَجِبُ اَنْ یَحْمَدَ اللّهَ عَلى صاحِبِهِ وَ یَعْلَمَ اَنَّ ذلِکَ نِعْمَةٌ مِنْهُ عَلَیْهِ وَ وَجَبَ اَنْ یُحْسِنَ صُحْبَةَ نِعْمَةِ اللّهِ وَ یُکْرِمَها وَ یَرْفَقَ بِها وَ اِنْ کانَ حَقُّکَ عَلَیْها اَغْلَظَ وَ طاعَتُکَ بِها اَلْزَمَ فیما اَحْبَبْتَ وَ کَرِهْتَ ما لَمْ تَـکُنْ مَعْصیَةً فَاِنَّ لَها حَقَّ الرَّحْمَةِ وَ الْمُؤانَسَةِ وَ مَوْضِعَ السُّکو اِلَیْها قَضاءَ اللَّذَّةِ الَّتى لابُدَّ مِنْ قَضائِها وَ ذلِکَ عَظیمٌ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ؛

حق زن آن است که بدانى خداوند او را مایه آرامش و آسایش و همدم و پرستار تو قرار داده است، هم چنین بر هر یک از شما واجب است که خداوند را به خاطر وجود دیگرى ستایش کند و بداند که او نعمتى است که خداوند ارزانى داشته و واجب است که با نعمتِ خداوندى رفتار نیک داشته باشد و او را گرامى بدارد و با او سازگارى کند و هر چند حق تو بر زنت بیشتر است و فرمان پذیرى از تو، در هر چه دوست مى دارى یا نمى پسندى، تا آنجا که گناه نباشد، بر او لازم تر است، در هر حال او این حق را دارد که از تو مهربانى ببیند و از همدمى تو برخوردار شود، و حق دارد که در برآوردن کامى که به ناچار باید برآورده شود، آرامش و آسایشش تأمین شود و این حقى بس بزرگ است و هیچ نیرو و توانى جز به خداوند نیست. [تحف العقول ، ص 261]

7 امام صادق علیه السلام: ثَلاثَةٌ لا یُرفَعُ لَهُم عَمَلٌ… وَ امرَاَةٌ زَوْجُها عَلَیْها ساخِطٌ ؛

سه نفرند که هیچ عملى از آنها پذیرفته نمى شود… و زنى، که شوهرش نسبت به او خشمگین باشد. [کافى ، ج 5، ص 507، ح 3]

8 امام سجّاد علیه السلام: وَ أمّا حَقُّ وَلَدِکَ فَتَعْلَمَ اَنَّهُ مِنْکَ وَ مُضافٌ اِلَیْکَ فى عاجِلِ الدُّنْیا بِخَیْرِهِ وَ شَرِّهِ وَ اَنَّکَ مَسئوُلٌ عَمّا وُلّیْتَهُ مِنْ حُسْنِ الاَْدَبِ وَ الدَّلالَةِ عَلى رَبِّهِ وَ الْمَعونَةِ لَهُ عَلى طاعَتِهِ فیکَ وَ فى نَفْسِهِ فَمُثابٌ عَلى ذلِکَ وَ مُعاقَبٌ فَاَعْمَلْ فى اَمْرِهِ عَمَلَ المُتَزَیِّنِ بِحُسْنِ اَثَرِهِ عَلَیْهِ فى عاجِلِ الدُّنْیا، المُعذِرِ اِلى رَبِّهِ فیما بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ، بِحُسْنِ الْقیامِ عَلَیْهِ وَ الاَْخْذِ لَهُ مَنْهُ وَ لا قُوَّةَ اِلاّ بِاللّهِ ؛

حقّ فرزند تو آن است که بدانى او از توست و در این جهان در نیک و بدِ خویش وابسته به توست و با تو نسبت به پرورش دادن خوب و راهنمایى کردن او به راه پروردگارش و یارى رساندن به او در اطاعت خداوند هم در باره خودت و هم در حق او مسؤول هستى و بر اساس این مسئولیت پاداش مى گیرى و کیفر مى بینى، پس در کار فرزند همچون کسى عمل کن که کارش را در این دنیا به حسن اثر خویش آراسته مى کند و تو به سبب حسن رابطه میان خود و او سرپرستىِ خوبى که از او کرده اى و نتیجه الهى که از او گرفته اى، نزد پروردگار خویش معذور باشى و هیچ نیرو و توانى جز به خداوند نیست. [تحف العقول، ص 263]

9 امام سجاد علیه السلام: فَحَقُّ اُمِّکَ فَاَنْ تَعْلَمَ اَنَّها حَمَلَتْکَ حَیْثُ لا یَحْمِلُ اَحَدٌ اَحَدا وَ اَطْعَمَتْکَ مِنْ ثَمَرَةِ قَلْبِها ما لایُطْعِمْ اَحَدٌ اَحَدا وَ اَنَّها وَقَتْکَ بِسَمْعِها وَ بَصَرِها وَ یَدِها وَ رِجْلِها وَ شَعْرِها وَ بَشَرِها وَ جَمیعِ جَوارِحِها مُسْتَبْشِرَةً بِذلِکَ فَرِحَةً مُوابِلَةً مُحْتَمِلَةً لِما فیهِ مَکرُوهُها وَ اَلَمُها وَ ثِقْلُها وَ غَمُّها حَتّى دَفَعَتْها عَنْکَ یَدُ الْقُدْرَةِ وَ اَخْرَجَتْکَ اِلَى الاَْرْضِ فَرَضِیَتْ اَنْ تَشْبَعَ وَ تَجوعَ هىَ وَ تَکْسُوَکَ وَ تَعْرى وَ تَرْویَکَ وَ تَظْمَاَ وَ تُظِلَّکَ وَ تَضْحى وَ تُنَـعِّمَکَ بِبُؤْسِها وَ تُلَذِّذَکَ بِالنَّوْمِ بِاَرَقِها وَ کانَ بَطْنُها لَکَ وِعاءً وَ حِجْرُها لَکَ حِواءً وَ ثَدْیُها لَکَ سِقاءً وَ نَفْسُها لَکَ وِقاءً تُباشِرُ حَرَّ الدُّنْیا وَ بَرْدَها وَ دونَکَ، فَتَشْکُرَها عَلى قَدْرِ ذلِکَ وَ لا تَقْدِرُ عَلَیْهِ اِلاّ بِعَوْنِ اللّهِ وَ تَوْفیقِهِ؛

حق مادرت این است که بدانى او تو را چنان در رحم خویش نگه داشته و پرورش داده که کس دیگرى را بدان گونه برنگیرد، و از میوه دل خود تو را چنان تغذیه نموده که هیچ کس دیگرى را آن گونه غذا ندهد و به راستى تو را با گوش و چشم و دست و پا و پوست و تمام اعضا و جوارحش با خوش رویى و دلشادى نگهدارى کرده و هر ناگوارى و درد و سختى و نگرانى [دوران باردارى را] تحمّل کرده، چنانکه دستِ تجاوز [آفات و بلایا] را از تو دور ساخته و تو را بر زمین نهاده و خشنود بوده است که تو سیر باشى و او خودش گرسنه مانَد، و تو لباس بر تن داشته باشى و او برهنه باشد و تو را سیراب سازد وخودش تشنه مانَد و تو را در سایه قرار دهد و خودش زیر آفتاب بسر برد، و با بیچارگى خود تو را نعمت دهد، و با بى خوابى خود به تو لذّت خواب را چشاند، و شکمش ظرف وجودِ تو بوده و دامنش پرورشگاه تو و سینه اش چشمه نوش تو و جانش نگهدارت بوده است. سرد و گرم دنیا را براى تو و به خاطر تو چشیده است، پس براى قدرشناسى از اینهمه [ایثار و از خود گذشتگى] او را سپاس گزار باش و جز با یارى و توفیق خداوند نخواهى توانست این همه را قدردانى کنى. [تحف العقول ، ص 263]

10 پیامبر صلی الله علیه و آله: اَلرَّجُلُ راعٍ عَلى اَهْلِ بَیْتِهِ وَ هُوَ مَسؤُولٌ عَنْهُمْ وَ الْمَرْاَةُ راعیَةٌ عَلى بَیْتِ بَعْلِها وَ وُلْدِهِ وَ هِىَ مَسْؤُولَةٌ عَنْهُمْ ؛

مرد، سرپرست خانواده است و درباره آنان از او سئوال مى شود و زن، سرپرست خانه شوهرش و فرزندان اوست و درباره آنان از وى سئوال مى شود. [صحیح بخارى، ج 3، ص 125]

11 امام باقر علیه السلام: اِنَّ اَکْرَمَکُمْ عِنْدَ اللّهِ اَشَدُّکُمْ اِکْراما لِحَلائِـلِهِمْ؛

گرامى ترین شما نزد خداوند، کسى است که بیشتر به همسر خود احترام بگذارد. [وسائل الشیعه ، ج 15، ص 58 ، ح 6]

12 امام باقر علیه السلام: لا شَفِیعَ لِلْمَرْاَةِ اَنْجَحُ عِنْدَ رَبِّها مِنْ رِضا زَوْجِها؛

هیچ شفاعت کننده اى براى زن نزد پروردگارش نجات بخش تر از رضایت شوهرش نیست. [خصال، ص 588]

13 پیامبر صلی الله علیه و آله: اِسْتَوْصُوا بِالنِّساءِ خَیْرا؛

یکدیگر را به رفتار نیک با زنان سفارش کنید. [بحارالأنوار ، ج 33، ص 628 ، ح 744]

14 پیامبر صلی الله علیه و آله: اَیُّمَا امْرَاَةٍ ماتَتْ وَ زَوْجُها عَنْها راضٍ دَخَلَتِ الْجَنَّةَ؛

هر زنى، از دنیا برود و شوهرش از او راضى باشد، به بهشت مى رود. [نهج الفصاحه، ح 1022]

15 پیامبر صلی الله علیه و آله: اِنَّ اللّهَ یُحِبُّ المُؤمِنَ وَ یُحِبُّ اَهْلَهُ وَ وُلْدَهُ وَ اَحَبُّ شَىءٍ اِلَى اللّهِ تَعالى اَن یَرَى الرَّجُلَ مَعَ امَرأَتِهِ و وُلْدِهِ عَلى مائِدَةٍ یَأکُلونَ فَاِذَا اجتَمَعوا عَلَیْها نَظَرَ اِلَیْهِم بِالرَّحْمَةِ لَهُمْ فَیَغْفِرُ لَهُم قَبْلَ اَن یَتَفَرّقُوا مِنْ مَوْضِعِهِم ؛

خداوند، مؤمن و خانواده و فرزندانش را دوست دارد. محبوب ترین چیز نزد خداوند آن است که مرد را با زن و فرزندانش بر سفره اى ببیند که از آن غذا مى خورند. پس در آن هنگام که بر سفره گرد آیند، به آنها نگاهى مهربانانه مى کند و آنها را پیش از آنکه از جاى خود متفرق شوند، مى آمرزد. [تنبیه الغافلین ، ص 343، ح 498]

16 پیامبر صلی الله علیه و آله: یَجِبُ عَلَى الرَّجُلِ لاِمْرَأَتِهِ ما یَجِبُ لَهُ عَلَیْها، اَن یَتَزَیَّنَ لَها کَما تَتَزَیَّنُ لَهُ فى غَیرِ مَأثَمٍ ؛

همان حقوقى که لازم است مرد در رابطه با همسر خود رعایت کند، بر زن نیز لازم است، این که شوهر، خود را براى همسر خویش آراسته کند؛ همان گونه که زن، خود را در غیر گناه براى همسر خویش آراسته مى کند. [الفردوس ، ج 5، ص 521 ، ح 8953]

17 امام صادق علیه السلام: لا غِنى بِالزَّوجِ عَنْ ثَلاثَةِ اَشْیاءَ فیما بَیْنَهُ وَ بَیْنَ زَوْجَتِهِ وَ هِى: الْمُوافَقَةُ لِیَجْتَلِبَ بِها مُوافَقَـتَها وَ مَحَبَّتَها وَ هَواها، وَ حُسْنُ خُلُقِهِ مَعَها، وَ اِسْتِعْمالُهُ اسْتِمالَةَ قَلْبِها بِالْهَیْئَةِ الْحَسَنَةِ فى عَیْنِها، وَ تَوسِعَتُهُ عَلَیْها ؛

شوهر در رابطه با همسرش از سه چیز بى نیاز نیست: سازگارى که با آن، سازگارى و محبت و عشق زن را به خود جلب کند، و خوش اخلاقى با او و دلبرى از او با آراستن خود براى وى، و فراهم آوردن امکانات رفاهى او. [تحف العقول ، ص 323]

18 امام على علیه السلام: فَوَ اللّهِ ما اَغْضَبْتُها و لا اَکْرَهْتُها عَلى اَمْرٍ حَتّى قَبَضَهَا اللّهُ عَزَّوَجَلَّ اِلَیْهِ و لا اَغضَبَتْنى و لا عَصَتْ لى اَمرا و لَقَد کُنْتُ اَنْظُرُ اِلَیْها فَتَنکَشِفُ عَنِّى الهُمومُ وَ الاَحزانُ ؛

به خدا سوگند که هرگز بر فاطمه علیهاالسلام غضب نکردم و او را به کارى مجبور نساختم، تا آنکه خداوند عزّوجلّ او را به نزد خویش بُرد و او نیز مرا خشمگین نساخت و هرگز برخلاف خواست من عمل نکرد و من هرگاه به او نگاه مى کردم، غصّه ها و اندوه هایم برطرف مى شد. [کشف الغمّة ، ج 1، ص 363]

19 پیامبر صلی الله علیه و آله: مَنْ اُعْطِىَ لَهُ خَمْسا لَمْ یَکُن لَهُ عُذرٌ فى تَرکِ عَمَلِ الآخِرَةِ: زَوْجَةٌ صالِحَةٌ تُعینُهُ عَلى اَمرِ دُنْیاهُ و آخِرَتِهِ، و بَنونَ اَبرارٌ، و مَعیشَةٌ فى بَلَدِهِ، و حُسنُ خُلقٍ یُدارى بِهِ النّاسَ، و حُبُ اَهل بَیتى؛

به هر کس پنج چیز داده شد، بهانه اى در ترک کار آخرت ندارد: زنى شایسته که او را در امور دنیا و آخرتش یارى کند، فرزندانى خوب، امکاناتى در شهر خود، و اخلاقى خوب که با آن، با مردم مدارا کند و دوستى خاندان من. [الدعوات ، ص 40، ح 97]

20 امام على علیه السلام:

           تَغَرَّبْ عَنِ الاَْوْطانِ فى طَلَبِ الْعُلى                     وَ سافِرْ فَفِى الاَْسْفارِ خَمْسُ فَوائِدَ:

           تَفَرُّجُ هَمٍّ وَ اکْتِسابُ مَعیشَةٍ                             وَ عِلْمٌ وَ آدابٌ وَ صُحْبَةُ ماجِدٍ؛

براى کسب مجد و عظمت از وطن خود دور شو و سفر کن، که در مسافرت پنج فایده است: برطرف شدن اندوه، به دست آوردن روزى، و دانش و آداب زندگى، و هم نشینى با بزرگان. [مستدرک الوسائل، ج 8 ، ص 115،ح 9199]

21 امام سجاد علیه السلام: اَلْقَوْلُ الْحَسَنُ یُثْرِى الْمالَ وَ یُنْمِى الرِّزْقَ وَ یُنْسِئُ فِى الاَْجَلِ وَ یُحَبِّبُ اِلَى الاَْهْلِ وَ یُدْخِلُ الْجَنَّةَ؛

گفتار نیک، ثروت را زیاد و روزى را فراوان مى کند، مرگ را به تأخیر مى اندازد، انسانرا در خانواده محبوب مى کند و به بهشت وارد مى نماید. [خصال، ص 317، ح 100]

22 امام على علیه السلام: اَلاْنْصافُ یَرْفَعُ الْخِلافَ وَ یوجِبُ الاْیتِلافَ؛

انصاف، اختلافات را از بین مى برد و باعث الفت و همبستگى مى شود. [غررالحکم، ح 1702]

23 امام صادق علیه السلام: اِنَّ اللّهَ تَبارَکَ وَ تَعالى غَیورٌ وَ یُحِبُّ کُلَّ غَیورٍ وَ لِغَیْرَتِهِ حَرَّمَ الْفَواحِشَ ظاهِرَها وَ باطِنَها؛

خداوند تبارک و تعالى با غیرت است و هر با غیرتى را دوست دارد و از غیرتمندى اوست که زشتى ها را از پیدا و ناپیدا، حرام فرموده است. [کافى، ج 5 ، ص 535، ح 1]

24 امام على علیه السلام: ایّاکَ وَ التَّغایُرَ فى غَیْرِ مَوْضِعِ غَیْرَةٍ فَاِنَّ ذلِکَ یَدْعُو الصَّحیحَةَ مِنْهُنَّ اِلَى السَّقَمِ وَ لکن اَحْکِمْ اَمْرَهُنَّ فَاِنْ رَأَیْتَ ذَنْبا فَعاجِلِ النَّـکیرَ عَلَى الْکَبیرِ وَ الصَّغیرِ وَ ایّاکَ اَنْ تُعاقِبَ فَتَعْظُمَ الذَّنْبُ وَ تُهَوَّنَ الْعَتْبُ ؛

از غیرت نا بجا بپرهیز؛ چرا که این کار، زنان درستکار را به لغزش مى کشانَد؛ اما بر کار زنان، نظارت داشته باش و هرگاه گناهى [از آنان] دیدى، چه بزرگ و چه کوچک، از طریق نشان دادن ناخشنودى خویش، با آن برخورد کن و از مجازات کردن بپرهیز، چرا که گناه، بزرگ و تذکّر، کم اثر مى گردد. [تحف العقول، ص 87]

25 امام صادق علیه السلام: بِرُّوا آباءَکُمْ یَبِرَّکُمْ اَبْناؤُکُمْ وَ عِفُّوا عَنْ نِساءِ النّاسِ تَعِفَّ نِساؤُکُمْ ؛

به پدر و مادر خود نیکى کنید، تا فرزندانتان به شما نیکى کنند و نسبت به زنان مردم پاکدامن باشید، تا زنانتان پاکدامن باشند. [کافى ، ج 5، ص 554 ، ح 5]

26 امام هادى علیه السلام: اَلْمِراءُ یُفْسِدُ الصَّداقَةَ الْقَدیمةَ وَ یُحِلُّ الْعُقْدَةَ الْوَثیقَةَ وَ اَقَلُّ ما فیهِ اَنْ فیهِ الْمُغالَبَةُ وَ الْمُغالَبَةُ أمتَنُ اَسْبابِ الْقَطیعَةِ ؛

بگو مگو، دوستى طولانى را از بین مى بَرد و رابطه محکم را به جدایى مى کشاند و کمترین اثر بگو مگو این است که هر کدام از دو طرف، مى خواهد بر دیگرى پیروز شود و همین درپىِ پیروزى بودن، مهم ترین عامل قطع رابطه است. [نزهة الناظر، ص 139، ح 11]

27 امام على علیه السلام: ثَلاثٌ لایَهْنَأُ لِصاحِبِهِنَّ عَیْشٌ: اَلْحِقْدُ، وَ الْحَسَدُ، وَ سُوءُ الْخُلْقِ ؛

سه چیز است که هر کس داشته باشد، زندگى بر او شیرین نیست: کینه، حسد و بد اخلاقى. [غررالحکم ، ح 4663]

28 پیامبر صلی الله علیه و آله: لا یَحِلُّ لاِِمْرَاَةٍ اَنْ تَنامَ حَتّى تَعْرِضَ نَفْسَها عَلى زَوْجِها تَخْلَعُ ثِیابَها وَ تَدْخُلُ مَعَهُ فى لِحافِهِ فَـتُلْزِقُ جِلْدَها بِجِلْدِهِ، فَاِذا فَعَلَتْ ذلِکَ فَقَدْ عَرَضَتْ نَفْسَها؛

هیچ زنى پیش از آنکه خود را در اختیار شوهرش قرار دهد، یعنى لباسش را درآورد و با او به بستر برود و خود را به او بچسباند، حق ندارد بخوابد، وقتى چنین کرد در واقع خود را در اختیار شوهرش قرار داده است. [مکارم الاخلاق، ص 238]

29 پیامبر صلی الله علیه و آله: اِلا اِنَّ خَیْرَ الرِّجالِ مَنْ کانَ بَطِىءَ الْغَضَبِ سَریعَ الرِّضا، وَ شَرَّ الرِّجالِ مَنْ کانَ سَریعَ الْغَضَبِ بَطِىءَ الرِّضا ؛

بدانید که بهترین انسان ها کسانى هستند که دیر به خشم آیند و زود راضى شوند، و بدترین انسان ها کسانى هستند که زود به خشم آیند و دیر راضى شوند. [نهج الفصاحه ، ح 469]

30 پیامبر صلی الله علیه و آله: اِذا اَرادَ اللّهُ بِاَهْلِ بَیْتٍ خَیْرا فَقَّهَهُمْ فِى الدّینِ وَ وَقَّرَ صَغیرُهُمْ کَبیرَهُمْ وَ رَزَقَهُمُ الرِّفْقَ فى مَعیشَتِهِمْ وَ الْقَصْدَ فى نَفَقاتِهِم وَ بَصَّرَهُمْ عُیُوبَهُمْ فَیَتُوبُوا مِنْها، وَ اِذا اَرادَ بِهِمْ غَیْرَ ذلِکَ تَرَکَهُمْ هَمَلاً؛

هرگاه خداوند براى خانواده اى خیر بخواهد، آنان را در دین دانا مى کند، کوچکترها بزرگترهایشان را احترام مى نمایند، مدارا در زندگى و میانه روى در خرج کردن را روزیشان مى نماید و به عیوبشان آگاهشان مى سازد، تا آنها را برطرف کنند و اگر براى آنان جز این بخواهد، به خودشان واگذارشان مى نماید. [نهج الفصاحه، ح 147]

31 پیامبر صلی الله علیه و آله: مَنْ کانَ لَهُ امْرَاَةٌ تُؤذیهِ لَمْ یَقْبَلِ اللّهُ صَلاتَها وَ لا حَسَنةً مِنْ عَمَلِها حَتّى تُعینَهُ وَ تُرضیَهُ وَ اِنْ صامَتِ الدَّهرَ وَ قامَتِ اللَّیْلَ وَ اَعْتَقَتِ الرِّقابَ وَ اَنْفَقَتِ الاَْمْوالَ فى سَبیلِ اللّهِ وَ کانَتْ اَوَّلَ مَنْ یَرِدُ النّارَ، ثُمَّ قالَ: و عَلَى الرَّجُلِ مِثْلُ ذلِکَ الوِزْرِ وَ الْعَذابِ اِذا کانَ لَها مُؤذیا ظالِما ؛

هر زنى، که شوهرش را آزار دهد، اگر تمام عمرش را روزه بگیرد و شبها عبادت کند و بنده ها آزاد نماید و مالها در راه خدا انفاق کند، خداوند هیچ نماز و کار نیکى را از او نمى پذیرد، تا آنگاه که به شوهرش کمک کند و او را از خود راضى نماید و گرنه آن زن اولین کسى است که به جهنم مى رود. سپس فرمودند: مرد، هم اگر همسر خود را اذیت کند یا به او ظلم نماید، چنین گناه و عذابى خواهد داشت. [ثواب الاعمال ، ص 335، ح 1]

32 پیامبر صلی الله علیه و آله: اِنَّ خَیْرَ نِسائِکُمُ الْوَلُودُ الْوَدُودُ الْعَفیفَةُ، الْعَزیزَةُ فى اَهْلِهَا، الذَّلیلَةُ مَعَ بَعْلِهَا، الْمُتَبَرِّجَةُ مَعَ زَوْجِها، اَلْحِصانُ عَلى غَیْرِهِ الَّتى تَسْمَعُ قَوْلَهُ وَ تُطیعُ اَمْرَهُ وَ اِذا خَلا بِها بَذَلَت لَهُ ما یُریدُ مِنها ؛

بهترین زنانتان، زن زایا، بسیار مهربان و پاکدامن است که نزد خویشاوندان خود عزیز باشد و در برابر شوهرش فروتن و مطیع، خود را براى شوهرش بیاراید و از غیر او بپوشاند، سخن شوهرش را بشنود و فرمان او را اطاعت نماید و چون شوهرش با او خلوت کند، خود را در اختیار او قرار دهد. [کافى، ج 5 ، ص 324، ح 1]

33 امام على علیه السلام: لَو اَنَّ السَّماواتِ وَ الاَرْضَ کانَتا عَلى عَبْدٍ رَتْقا ثُمَّ اتَّقَى اللّهَ لَجَعَلَ اللّهُ لَهُ مِنهُما مَخرَجا و رَزَقَهُ مِن حَیْثُ لا یَحتَسِبُ؛

اگر درهاى آسمان ها و زمین بر روى انسانى بسته باشند و او تقواى الهى پیشه کند، خداوند، راه گشایشى در آنها براى او فراهم مى کند و از جایى که گمان ندارد، روزى اش مى دهد. [غررالحکم، ح 7599]

34 پیامبر صلی الله علیه و آله: مِنْ سَعادَةِ الْمَرْءِ الْمُسْلِمِ الزَّوْجَةُ الصّالِحَةُ وَ الْمَسْکَنُ الْواسِعُ وَ الْمَرْکَبُ الْبَهىُّ وَ الْوَلَدُ الصّالِحُ؛

از خوشبختى مرد مسلمان، داشتن همسرى شایسته، خانه اى بزرگ، وسیله اى راحت براى سوارى و فرزند خوب است. [بحارالأنوار، ج 76، ص 155، ح 35]

35 پیامبر صلی الله علیه و آله: نَظَرُ الْوَلَدِ اِلى والِدَیْهِ حُبّا لَهُما عِبادَةٌ ؛

نگاه محبّت آمیز فرزند به پدر و مادرش، عبادت است. [تحف العقول ، ص 46]

36 امام صادق علیه السلام: عَنْ اَبى وَلاّدٍ الْحَنّاطِ قالَ: سَألْتُ اَبا عَبْدِ اللّهِ علیه السلام عَنْ قَوْلِ اللّهِ:«وَ بِالْوالِدَیْنِ اِحْسانا» فَقالَ: اَلاِحْسانُ اَنْ تُحْسِنَ صُحْبَتَهُما وَ لا تُکَلِّفَهُما اِنْ یَسْألاکَ شَیْئا هُما یَحْتاجانِ اِلَیْهِ؛

ابى ولاّد مى گوید: معناى آیه «به پدر و مادرتان نیکى کنید» را از امام صادق علیه السلام پرسیدم، فرمودند: نیکى به پدر و مادر این است که رفتارت را با آنها نیکو کنى و مجبورشان نکنى تا چیزى که نیاز دارند از تو بخواهند (یعنى قبل از درخواست آنان، نیازشان را برطرف کنى). [بحارالأنوار، ج 74، ص 79، ح 78]

37 امام صادق علیه السلام: خَیْرُ الرِّجالِ مِن اُمَّتِى الَّذِینَ لا یَتَطاوَلُونَ عَلى اَهلِیهِم و یَحِنُّونَ عَلَیهِم وَ لا یَظلِمُونَهُم ؛

بهترین مردان امّت من کسانى هستند که نسبت به خانواده خود خشن نباشند، اهانت نکنند، دلسوزشان باشند و به آنان ظلم ننمایند. [مکارم الاخلاق ، ص 216]

38 پیامبر صلی الله علیه و آله: دُعاءُ الوالِدِ لِوَلَدِهِ کَدُعاءِ النَّبىِّ لاُِمَّتِهِ ، دُعاءُ الوالِدَةِ یُفْضى اِلَى الحِجابِ؛

دعاى پدر براى فرزندش، همانند دعاى پیامبر براى امّتش است. دعاى مادر از موانع اجابت دعا، مى گذرد. [مشکاة الانوار، ص 282؛ ربیع الابرار ، ج 2،ص 225]

39 پیامبر صلی الله علیه و آله: وَ نِساءٌ کاسیاتٌ عاریاتٌ مُمیلاتٌ مائِلاتٌ رُؤُوسُهُنَّ کَأَسْنِمَةِ الْبُخْتِ الْمائِلَةِ لایَدْخُلْنَ الْجَنَّةَ وَ لایَجِدْنَ ریحَها وَ اِنَّ رِیحَها لَیُوجَدُ مِنْ مَسیرَةِ کَذا وَ کَذا؛

(در آینده) زنانى پیدا مى شوند که در عین پوشیدگى برهنه اند (لباس هاى بدن نما و جوراب هاى نازک مى پوشند) هوسباز و دلفریب مى باشند، موهاى خود را طورى آرایش مى کنند که مانند کوهان شتر جلوه مى کند. اینان داخل بهشت نمى شوند و حتى بوى آن را استشمام نمى کنند، با این که بوى بهشت از راه بسیار دور استشمام مى شود. [صحیح مسلم، ج 3، ص 1680، ح 2128]

40 پیامبر صلی الله علیه و آله: اَلمُؤمِنُ یَأکُلُ بِشَهْوَةِ اَهلِهِ، و اَلمُنافِقُ یَأکُلُ اَهْلُهُ بِشَهْوَتِهِ ؛

انسان با ایمان به میل و رغبت خانواده اش غذا مى خورد، ولى منافق میل و رغبت خود را به خانواده اش تحمیل مى کند. [کافى ، ج 4، ص 12، ح 6]

منبع: أربعینات chelhadith.ir