زيربناي قيام امام حسين‌ (علیه السلام)

امام با اين شعار كه براي احياي دين جدم حركت مي‌كنم، به طور آشكار زيربناي قيام خود را بيان كردند.حركت‌هاي سياسي هميشه با شعارهايي كه جوشيده از بطن همان حركت است،همراه است.شعارها، سايرين را متوجه جهت حركت مي‌كند. در واقعه عاشورا، حركت امام (علیه السلام) با عناويني چون «احياي دين و امر به معروف و نهي از منكر» همراه است. اين شعار مي‌رساند كه انگيزه امام از قيام جهات ديني است.آنچه به عقيده امام مورد هجمه قرار گرفته، دين است و ديگر مماشات فايده ندارد. حركت امام يك دفاع كاملاً ديني است اصلاً قضايايي، چون قوميت، نژاد و يا صرف رسيدن به حكومت نبوده و اگر حكومت را نيز در نظر داشته‌اند، براي دين بوده است.

امام در نامه‌اي به معاويه‌ مي‌نويسد:«اني لا اعلم فتنة اعظم علي هذه الامه من ولايتك عليها ولا اعظم نظرا لنفسي‌و لديني و لامة محمد(صلی الله علیه و آله و سلم) افضل من ان اجاهدك فان فعلت فانه قربة الي الله و ان تركت فاني استغفر الله لديني».خطر حكومت غير ديني بر امت اسلام بالاترين خطرها و فتنه هاست و امام باقيام عاشورا در صدد بيان همين مطلب بودند، زيرا واژه «خليفة الرسول» كم كم به «خليفة الله» رسيده بود و در اصل بي شرمي به حدي بود كه كاري به اسلام نداشتند، زيرا در تاريخ مي‌خوانيم كه پس از شهادت امام (علیه السلام) همين خليفه‌ها به مكه حمله مي‌كنند و آثار و شعائر اسلامي را نابود مي‌كنند

عمق فاجعه حكومت فاسق آن قدر بر مردم خفته مشهود نبود و مردم اعم از خواص و غيره حساسيت نشان نمي‌دادند، به همين خاطر لازم بود امام (علیه السلام) به گونه‌اي وارد صحنه شوند كه هم مردم آن عصر از خواب بيدار شوند و هم اهميت آن در تاريخ ثبت شود.

نقش امام حسين (علیه السلام) در احياي دين آن قدر مهم و سنگين است و پشت دشمن را خرد كرد كه حتي تا سالياني بعد بارگاه آن حضرت براي دشمنان خطر آفرين بود و تخريب مقبره حضرت چندين بار اتفاق افتاده است.يحيي بن مغيره روايت كرده در نزد «جرير ابن عبدالحميد» بودم كه مردي از اهل عراق آمد، جرير از او پرسيد: چه خبر داري؟ گفت: هارون فرستاد كه قبر حضرت امام حسين (علیه السلام) را هموار كنند و درخت سدري را كه نزديك قبر آن حضرت بود قطع كنند.چون جرير اين خبر را شنيد، دست به آسمان برداشت و گفت: الله اكبر، امروز فهميدم معناي حديث رسول خدا (صلی الله علیه و آله و سلم) كه آن حضرت سه مرتبه فرمود: خدا لعنت كند،قطع كننده درخت سدر را، امروز معلوم شد كه غرض آن حضرت اين ملعون است كه درخت را قطع كرده است.امام با حركت سريع از مكه به طرف كربلا عنوان مي‌كنند كه من به پاس آن كه بي‌حرمتي به مكه نشود و حريم آن شكسته نشود، اعمال حج را رها كرده و خارج مي‌شوم.

كلام صراحت در اين دارد كه مكه محل امن است و اين مأمن نبايد مورد هتك قرار گيرد و امام مي‌دانست كه دشمن قصد دارد ايشان را در مكه به قتل برساند.زماني كه امام وارد منطقه كوفه شدند، لشكر «حر» به امام رسيد، همه آنها تشنه بودند امام دستور دادند مشك‌هاي آب را به سربازان و اسبان تشنه بدهند، با اين كه مي‌دانستند اينها لشكر دشمن است. اين عمل يك كار شرافت مندانه و مطابق با مباني ديني است.

 نكته ديگر اين كه امام به خواست مردم از مدينه حركت كردند، شايد اگر اين دعوت‌ها نبود، برخي امروز مي‌گفتند كه حركت امام نه مشروعيت داشت و نه مقبوليت و چرا امامي كه پايگاه مردمي ندارد، اقدام به تشكيل حكومت مي‌كند؟گرچه مي‌دانيم اگر همين تقاضاهاي مردم هم نبود، باز هم بر امام واجب بود كه جلوي انحراف دين را بگيرد.

در صحنه‌اي ديگر وقتي امام محافظان آب را كنار مي‌زند و لشكريان امام به آب مي‌رسند، عده‌اي خام مي‌گويند حال كه به آب دسترسي پيدا كرده‌ايم، خوب است كه آن را بر لشكر دشمن قطع كنيم و نگذاريم كه دشمن به آب دست يابد. اما از آن جا كه اين عمل اولاً: ضد ارزش است و ثانياً: خلاف مباني الهي است، امام (علیه السلام) تقاضاي چنين اقدامي را رد كردند.

در صحنه‌اي ديگر، حر همراه امام در حركت است، زهير بن قين از امام مي‌خواهد كه به خاطر كمي نيروهاي دشمن به آنان حمله شود، اما حضرت در پاسخ فرمودند:«اني اكره ان ابداءهم بالقتال».اين نيز يكي از ارزش‌هاي انساني و اسلامي است كه اسلام همه جا موافق جنگ‌ نيست و لازم است به همه كساني كه اسلام را خشونت گرا معرفي كرده‌اند برسانيم كه در بحراني‌ترين صحنه‌ها اين مسلمانان هستند كه خويشتن دارترين افرادند. مويد ديگر ما استدلال نماينده امام (علیه السلام) در كوفه؛ يعني مسلم بن عقيل است كه به او پيشنهاد مي‌شود در منزل‌هايي پشت پرده پنهان شود و عبيدالله را به قتل برساند. او مي‌گويد به ياد حديثي از پيامبر(صلی الله علیه و آله و سلم) افتادم كه «فتك و قتل ناگهاني» را نهي فرموده لذا از اين كار، منصرف شدم. و از اين عمل سرباز مي‌زند.

بنابراين غيرت ديني به معناي دفاع از دين از طريق خود دين است و هدف وسيله را توجيه نمي‌كند. و بارها در ماجراي كربلا مسائلي پيش آمد كه امام فقط از راه پياده كردن احكام به حل مسائل پرداختند.رعايت مسائل شرعي در قيام كربلا بسيار فراوان است.

اولين شهيد بني هاشم در كربلا علي اكبر است و آخرين كشته، خود سيدالشهدا، اين چه رمزي دارد؟

«فاعتبروا يا اولي الابصار!».در پايان به سخنان ولي عصر (علیه السلام) درباره قيام امام حسين (علیه السلام) توجه مي‌كنيم

.حضرت مي‌فرمايد:اشهد انك قد اقمت الصلوة و آتيت الزكوة و امر بالمعروف و نهيت عن المنكر و العدوان…و ادفعت الفتن و دعوت الي الرشاد و اوضحت سبل السداد و جاهدت في الله حق الجهاد… و للطغيان قامعا و للطغاة مقارعا و للامة ناصحا… و للاسلام و المسلمين راحما و للحق ناصرا و عند البلاء صابرا و للدين كالئا و عن حوزته مراميا، تحوط الهدي و تنصره و تبسط العدل و تنشره و تنصر الدين و تظهره و تكف العابث و تزجره و تأخذ للدني من‌الشريف و تساوي في الحكم بين القوي و الضعيف؛ گواهي مي‌دهم كه تو نماز را به پاداشتي و زكات دادي و به نيكي فرمان و از زشتي و تجاوز باز داشتي….آتش فتنه‌ها را خاموش ساختي و مردم را به سوي هدايت و كمال فرا خواندي و راه‌هاي استوار حقيقت را آشكار كردي و در راه خدا، به حق، جهاد نمودي… و ريشه كن كننده ستم و گردن كشي و درهم كوبنده تجاوزگران و سركشان و خير خواه امت پيامبر بودي… و رحمت آورنده بر اسلام و مسلمانان و ياري دهنده حق بودي در هنگام سختي و بلا، شكيبا و حفظ كننده دين و مدافع حريم آن بودي (طريق) هدايت را نگهباني كرده و ياريش مي‌دادي.عدالت را نشر داده و گسترش مي‌بخشيدي. دين را ياري داده و آشكار مي‌كردي.كساني كه دين را به بازيچه گرفته بودند، منع كرده و بازشان مي‌داشتي. حقوق ضعيفان را از اشراف مي‌گرفتي و در قضاوت توانا و ناتوان را يكسان مي‌شمردي.

منبع:

غيرت ديني در قيام حسيني(علیه السلام)
محمد غفراني