راهکارهای عملی یاد حضرت بقیة اللَّه الاعظمعلیه السلام
غفلت و روزمرگی، زندگی انسانها را احاطه کرده است. دلدادگی به معشوقهای آنی و فانی، دلها را اسیر خویش ساخته، خدا و توجّه به آن، غریبترین چیزی است که انسان به دنبالش بگردد. غرب در اوهام ترقی و پیشرفت، معنویت را قربانی کرده و مسلمانان هم، به ظاهرِ غرب فریفته شده هر روز در فکر الگوگیری غلط از غرب افتادهاند. ادامه این راه، چیزی نیست جز رفتن در منجلاب فساد و غفلت از مسائل معنوی و انسانی.
خداوند متعال که همیشه انسانها را به ذکر و یاد خویش دعوت نموده است و در میان مخلوقاتش، بندهای را قرار داده که دائماً به ذکر او مشغول است، هدفش دوری انسانها از غفلت و بیراههروی بوده است.
یاد خدا، آرامش دلهاست و انسانها همه به دنبال آرامش هستند، امّا راه را کج رفتهاند و خویش را با معبودهای ساختگی، تسکین موقت دادهاند.
داراي جهاتي است:
جهت اوّل: آرامش واقعی در پرتو یاد و توجّه واقعی خدای عالمیان حاصل میشود و به خاطر همین است که خداوند در قرآن کریم، کثرت هیچ امری را نخواسته است؛ جز ذکر و یاد خودش. از این رو در قرآن کریم امر کرده است به یاد خودش:
اُذْکُرُونِی»؛ «مرا یاد کنید»
جهت دوم: اینکه خداوند عالمیان همان طور که یاد خودش را از ما خواسته است، یاد اولیای خویش و خوبان درگاهش را هم از ما خواسته است:
«وَاذْکُرْ عَبْدَنا أَیوبَ»؛ «یاد کن بنده ما ایوب را».
«وَاذْکُرْ عِبادَنا إِبْرَاهِیمَ وَإِسْحاقَ وَیعْقُوبَ»؛ «بندگان ما را، ابراهیم و اسحاق و یعقوب را یاد کن».
خود انبیاء هم که دائماً در ذکر و یاد خدا بودند، یاد ولی خدا و خوبان درگاه الهی را نیز، یاد خدا میدانستند و همواره بر آن یاد، اصرار میکردند. در جریان یعقوبعلیه السلام که دائماً یاد یوسفعلیه السلام را زنده نگه داشته بود و زبانش به یوسف یوسف، زمزمه داشت، توبیخ پسران را میبینیم:
«قالُوا تاللَّهِ تَفْتَؤُا تَذْکُرُ یوسُفَ حَتَّی تَکُونَ حَرَضاً أَوْ تَکُونَ مِنَ الْهالِکِینَ»؛ «گفتند: به خدا تو آنقدر یاد یوسف میکنی تا در آستانه مرگ قرار گیری، یا هلاک گردی!»
جهت سوم: اینکه خداوند همان طور که ذکر خویش و خوبانش را واجب کرده و امر فرموده، بر ذکر نعمت هم تأکید دارد:
«وَاذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیکُمْ»؛ «نعمتهای خدا را بر خودتان یاد کنید».
بعد هم اشارهای میکند که این نعمت، نان و پنیر و سبزی و … نیست؛ بلکه باید افق دید را بالا برد و از چیزهای زمینی فاصله گرفت.
و در بیان این امر میفرماید:
«یاقَوْمِ اذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیکُمْ إِذْ جَعَلَ فِیکُمْ أَنْبِیآءَ»؛ «ای قوم نعمت خدا را یاد کنید هنگامی که در میان شما پیامبران را قرار داد».
و در آیه شریفه دیگر بالاترین نعمت را ذکر میکند که مأمور به ذکر و یاد آن هستیم:
«الْیوْمَ أَکْمَلْتُ لَکُمْ دِینَکُمْ وَأَتْمَمْتُ عَلَیکُمْ نِعْمَتِی»؛ «امروز، دین شما را کامل کردم؛ و نعمت خود را بر شما تمام نمودم».
امروز که ولایت و امامت، به طور رسمی اعلان شد؛ نعمت تمام شد، یعنی تا حالا نعمت داشتید امّا کامل نبود، پس نعمت کامل خدا، امام است و خدا چه اصراری دارد بر یاد این نعمت.
برای تأکید روایتی را که در مورد آیه «ثُمَّ لَتُسَْلُنَّ یوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ» وارد شده است را میآوریم، که امام صادقعلیه السلام در سؤال شخصی که پرسید، نعیم چیست؟ امام فرمودند: نعیم (که در مورد آن از شما سؤال میشود) ما اهل بیتعلیهم السلام هستیم.
اهمیت و سفارش یاد امام زمانعلیه السلام
در آیات
برای اهمیت یاد امام زمانعلیه السلام همین بس که خداوند متعال در کتاب خویش بیش از 280 آیه در مورد عبد صالح خدا؛ امام عصرعلیه السلام آورده است که به تأویل یا تفسیر به وجود مبارک ایشان، اشاره دارند که در بحث راهکارهای یاد حضرتعلیه السلام، تعدادی را به عنوان نمونه ذكر ميشود:.
خداوند متعال در آیات بسیاری یاد خویش را از بندگانش خواسته است. از طرفی هم روایات بسیاری در این زمینه داریم که یاد ائمه طاهرینعلیهم السلام، یاد خداست و جدا از یاد خدا نیست؛ لذا نتیجه این میشود که خداوند همان طور که یاد خویش را از ما خواسته، ما را هم به یاد امامان معصومعلیهم السلام ترغیب کرده است.
ذکر خدا واجب. است طبق آیه: «اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْراً کَثِیراً»
ذکر امامعلیه السلام ذکر خداست. طبق روایت:«انا اذا ذکرنا ذکر اللَّه»
پس ذکر امامعلیه السلام واجب است.
پس دسته اوّل آیاتی است که مستقیماً ما را به ذکر خدا دعوت میکند، که با یک واسطه که ذکر امامعلیه السلام ذکر خداست؛ میتوانیم آن آیات را دعوت به ذکر امامعلیه السلام هم به حساب آوریم.
به عنوان نمونه:
«وَاذْکُرُوا اللَّهَ کَثِیراً لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ»
«یاأَیها الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْراً کَثِیراً»
دسته دوم: آیاتی که ذکر نعمت را خواستهاند.
آیاتی در قرآن کریم آمده است که از ما یادآوری نعمتها را درخواست کردهاند و هیچ نعمتی، بالاتر از نعمت وجود امامعلیه السلام نیست؛ چرا که هر فیضی از طریق ایشان به موجودات میرسد و هر نعمتی از طریق ایشان، روزی میگردد و لذا آیاتی که ما را به یادآوری نعمت فرا میخواند در صدر نعمتها، یادآوری ولی خدا را از ما طلب میکند.
در روایات هم اشاره به این نکته لطیف شده است که مراد از نعمت، ما اهل بیتعلیهم السلام هستیم.
به عنوان نمونه:
«وَاذْکُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَیکُمْ إِذْ کُنتُمْ أَعْدَآءً فَأَلَّفَ بَینَ قُلُوبِکُمْ»؛
«به یاد آورید نعمت خدا را بر شما هنگامی که دشمن بودید، پس قلبهایتان را نسبت به یکدیگر تألیف کرد».
که در روایتی پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله خطاب به امیرالمؤمنینعلیه السلام فرمودند:
«…بنا یؤلّف اللَّه بین قلوبهم فی الدین بعد عداوة الفتنة…؛ به واسطه ما خداوند بین قلوب الفت ایجاد کرد، در دین بعد از دشمنی فتنه».
آیه دیگری که ما را به ذکر نعمت خدا یادآور میشود، آیه شریفه:
«وَاذْکُرُوا نِعْمَةَ اللَّهِ عَلَیکُمْ وَمِیثاقَهُ الَّذِی وَاثَقَکُم بِهِ»؛«نعمت خدا و عهدی را که از شما درباره آن پیمان گرفته یاد کنید».
در این آیه دو چیز را باید یاد کرد: اوّل نعمت خدا و دوم میثاق خدا که درباره نعمت خدا، امام صادقعلیه السلام فرمود: «نحن النعیم؛ نعمت ما هستیم». وقتی که شخصی از امام صادقعلیه السلام از آیه شریفه: «لَتُسَْلُنَّ یوْمَئِذٍ عَنِ النَّعِیمِ» «در آن روز از نعمت سؤال میشود» پرسید که نعمت مورد سؤال چیست؟ امام فرمودند: نعمت مورد سؤال، ما اهل بیتعلیهم السلام هستیم.
و به دلالت روایات فراوان، میثاق خداوند هم وجود مقدّس چهارده معصومعلیهم السلام هستند؛ به خاطر همین در زیارت آل یس با همین تعبیر به امام عصرعلیه السلام سلام میدهیم:
«السلام علیک یا میثاق اللَّهِ الّذی اخذه و وکّده».
در روایات
آنچه که به فراوانی در روایات یافت میشود، مسأله امام غایبعلیه السلام است که خود این سیره عملی معصومینعلیهم السلام را هم اثبات میکند. ضمن اینکه در بعضی از روایات ما را مستقیم به یاد و ذکر ایشان ترغیب کردهاند.
در روایتی محمّد بن زیاد از امام کاظمعلیه السلام میپرسد:
«آیا در میان امامان شیعه کسی هم غایب میشود؟»
امام فرمودند: «نعم یغیبَ عن ابصار الناس شخصه و لا یغیب عن قلوب المؤمنین ذکره و هو الثانی عشر منا…؛ بله [آن امام شخصش از چشمان مردم غایب میشود، ولی یادش از قلوب مؤمنین غایب نمیشود و او دوازدهمین امام از ماست».
در این روایت یاد امام عصرعلیه السلام مونس دلهای مؤمنین شمرده شده است؛ یعنی باید اینگونه باشید وگرنه ایمان شما ناقص است.
در روایت دیگری امام صادقعلیه السلام امر میکنند که شب و روز منتظر امام زمانعلیه السلام باشید: «فتوَقّعوا الفرج صباحاً و مساءاً»
مگر میشود شب و روز منتظِر بود ولی به یاد منتظَر نبود؛ لذا این روایت هم از ما، یاد همراه انتظار را درخواست کرده است.
در دعایی که شیخ صدوقرحمه الله نقل فرمودهاند از امام رضاعلیه السلام آمده است که «لا تنسنا ذکره و انتظاره…» که از خداوند عاجزانه درخواست میکنیم که یاد او را و انتظارش را از خاطر ما نَبَرد، و همچنین وقتی دعبل شاعر، شعری میخواند و یادی از امام زمانعلیه السلام میکند، امام رضاعلیه السلام او را تشویق میکنند که روح القدس این ابیات را بر زبان تو جاری ساخته این احترام و تشویق ائمهعلیهم السلام، حاکی از تلاش ایشان برای زنده نگه داشتن یاد خاتم الاوصیاء در دلها میباشد.
آنچه مهم است سیره عملی خود معصومینعلیهم السلام است که طبق گفته قرآن کریم، پیامبر گرامی و اهل بیتشان به عنوان الگوی حسنه برای ما قرار داده شدهاند.
«لَقَدْ کانَ لَکُمْ فِی رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ»؛ «رسول خدا برای شما الگوی نیکویی است».
رسول گرامی اسلامصلی الله علیه وآله بارها به وجود مقدّس حضرت مهدیعلیه السلام اشاره و از ایشان یاد کردند و همچنین حضرت زهراعلیها السلام ایشان را یاد کردند و امامانعلیهم السلام با کمترین مناسبت از امام عصرعلیه السلام یاد میکردند. آنها بر این مسأله واقف بودند که احیای عدل و عبودیت تام برای بشریت که تمام اولیای الهی به دنبال آن بودند، به دست فرزندشان حجة بن الحسن العسکریعلیه السلام، محقق خواهد شد.
روايات ذكر شده که تمام معصومین از امام عصرعلیه السلام یاد کردهاند تا این سیره عملی، ملموستر شود و ما را به یاد آن یگانه دهر موفق سازد.
1- جابر بن عبداللَّه انصاری روایت میکند که رسول خداصلی الله علیه وآله فرمود: مهدی از اولاد من است، نامش نام من و کنیهاش کنیه من میباشد. صورت و سیرتش از همه کس به من شبیهتر است. غیبتی کند که مردم دچار حیرت گردند و بسیاری از فرقهها گمراه شوند.
2- امیرالمؤمنینعلیه السلام خطاب به مردی که از مهدیعلیه السلام پرسیده بود فرمودند: … پناه دادن وی به مردم بیپناه از شما بهتر، علمش از شما افزونتر و جهدش در صله ارحام از همه بیشتر است. خداوند با بیعت کردن مردم با وی، آنها را از اندوه بیرون آورد و مسلمانان را از پراکندگی نجات دهد، اگر بتوانی با او ملاقات کنی به سوی او بشتاب و هرگاه به او رسیدی از او روی متاب، آنگاه آهی کشیده و به سینه مبارک خود اشاره نمود که چقدر مشتاق دیدار اوست.
3- جابر بن عبداللَّه انصاری از لوحی که در محضر بانوی دو عالم؛ فاطمه زهراعلیها السلام دیده است، برای امام باقرعلیه السلام تعریف میکند که در آن لوح که خداوند به پیامبر اکرمصلی الله علیه وآله و ایشان آن لوح را به حضرت زهراعلیها السلام اهدا کرده بودند؛ در مورد ائمه معصومینعلیهم السلام مطالبی بود تا به امام عصرعلیه السلام میرسد که [او] رحمت است، برای جهانیان. کمال موسی، شوکت عیسی و شکیبایی ایوب با اوست.
4- امام حسن مجتبیعلیه السلام فرمودند:
او فرزند نهمین برادرم، حسین پسر فاطمه بانوی بانوان است. خداوند در طول غیبت، عمر او را طولانی گرداند. آنگاه با قدرت کامله خود به صورت جوانی که کمتر از چهل سال داشته باشد ظاهر میسازد تا همه بدانند که خداوند بر همه چیز توانا است.
5- امام حسینعلیه السلام فرمودند:
در نهمین فرزند من سنتی از یوسفعلیه السلام و سنتی از موسی بن عمران است، امّا قائم ما اهل بیتعلیهم السلام است و خدای تعالی امر او را در یک شب اصلاح فرماید.
6- ابوخالد کابلی در پرسشی از امام سجادعلیه السلام سخنان گوهرباری از آن امام همام میشنود… تا سخن به امام مهدیعلیه السلام میرسد:
ای اباخالد! مردم زمان غیبت آن امام که معتقد به امامت و منتظر ظهور او هستند از مردم هر زمانی برترند؛ زیرا خدای تعالی عقل و فهم و معرفتی به آنها عطا فرموده است که غیبت نزد آنان به منزله مشاهده است… .
7- امام باقرعلیه السلام صاحب العصر - عجل اللَّه تعالی فرجه الشریف - را یاد میکنند و میفرمایند ای جابر! زمانی بر مردم آید که امامشان غیبت کند و خوشا بر کسانی که در آن زمان بر امر ما ثابت بمانند… .
جابر گوید گفتم: یابن رسول اللَّه! برترین عملی که در آن زمان مؤمن انجام میدهد چیست؟ فرمود: حفظ زبان و خانه نشینی.
8- امام صادقعلیه السلام فرمودند:
هر که منتظر این امر باشد و بمیرد؛ مانند کسی است که با قائمعلیه السلام در خیمهاش باشد، نه؛ بلکه مانند کسی است که پیشاروی رسول خداصلی الله علیه وآله شمشیر زده باشد.
9- داود بن کثیر رقّی گوید: از امام کاظمعلیه السلام پرسیدم صاحب الأمر کیست؟
فرمود: او مطرود و یگانه و غریب و غایب از خاندان خود و خونخواه پدرش میباشد.
10- دعبل خزاعی گوید: بر مولای خود امام رضاعلیه السلام قصیده خود را خواندم و چون به این ابیات رسیدم:
خروج امام لا محالة خارج
یقوم علی اسم اللَّه و البرکات
یمیز فینا کل حقّ و باطل
و یجزی علی النعماء و النقمات
«ظهور امامی که ناچار میبایست بیاید، حتمی است. او به نام خدا و برکات او قیام میکند تا در میان ما هر حقی را از باطل تمیز دهد و پاداش هر نعمت و کیفر هر نقمتی را عطا نماید».
امام رضاعلیه السلام به سختی گریستند، سپس سر خود را بلند کرده و به من فرمودند:
ای خزاعی! روح القدس این دو بیت را بر زبان تو جاری کرده است. آیا میدانی این امام کیست؟ و کی قیام خواهد کرد؟
گفتم: نه، ای مولای من! فقط شنیدهام که امامی از شما خروج میکند و زمین را از فساد پاک میسازد و …
امامعلیه السلام فرمود: ای دعبل! امام پس از من فرزندم محمّد است و پس از او فرزندش علی و پس از او فرزندش حسن و پس از او فرزندش حجت قائم که در دوران غیبتش منتظر او باشند… .
امام جوادعلیه السلام خطاب به عبدالعظیم حسنی فرمود:
… او کسی است که هر دشواری برایش هموار گردد و از اصحابش سیصد و سیزده تن به تعداد اصحاب بدر از دورترین نقاط زمین به گرد او فراهم آیند.
امام هادیعلیه السلام هم امام عصرعلیه السلام را یاد کردند و در حدیثی در مورد کلام نبوی که فرمود: «لا تعادوا الایام فتعادیکم؛ با ایام دشمنی نکنید که با شما دشمنی خواهد شد» فرمودند: آری، مقصود از ایام ما هستیم و به واسطه ماست که آسمان و زمین برپاست، شنبه نام رسول خداست… جمعه نام فرزند فرزندم حضرت مهدیعلیه السلام که حقّ خواهان به گرد او آیند.
امام عسکریعلیه السلام خطاب به احمد بن اسحاق فرمودند:
… او غیبتی طولانی خواهد داشت که هیچ کس در آن نجات نمییابد، مگر کسی که خدای تعالی او را در اعتقاد به امامت ثابت بدارد و در دعا به تعجیل فرج، موفق سازد.
این روایات که اهل بیتعلیهم السلام عملاً یاد حضرت صاحب الزمانعلیه السلام به عنوان سیره عملی، آموزش دادهاند و استمرارش را از شیعیان خواستهاند، بیشتر از آن است که در این چند صفحه بگنجد.تنها روایاتی که در مورد تفسیر و تأویل آیات پیرامون حضرت مهدیعلیه السلام است؛ حدود 1100 روایت است لذا اگر خود را پیرو ائمه معصومینعلیهم السلام میدانیم، باید که یاد آن یگانه دهر را، آن غریب در غربت را، در دل زنده نگه داریم و مروّج نام و یادش باشیم. اگر میخواهیم در زمره خوبان درگاه الهی قرار گیریم، باید به ولی مطلق خدا، توجّه کنیم؛ چرا که اولیاء الهی به وجه اللَّه و مظهر صفات خدا، توجّه میکنند:
«این وجه اللَّه الّتی یتوجّه الیه الاولیاء؛ کجاست وجه خدا که اولیاء به او توجّه میکنند».
و این سیره اهل بیتعلیهم السلام باعث شد که علمای راستین هم در یاد و توجّه به محضر حضرت بقیة اللَّه الاعظمعلیه السلام سنگ تمام بگذارند و یکی از مهمترین توصیههای اخلاقیشان، به یاد مهدی بودن و برای فرجش دعا کردن بوده است.
برکات و آثار یاد امام زمانعلیه السلام
تربیت انسان-استغفار حضرت برای دوستداران- قرار گرفتن در زمره یاران خاص امام زمانعلیه السلام- آبادی اوقات به واسطه ذکر حضرت- آرامش قلب در سایه یاد حضرت
آثار منفی غفلت از یاد امام عصرعلیه السلام
زندگی پر مشقت و سخت- افراط در زندگی- حسرت- عذاب الهی
موانع ذکر و یاد امام عصرعلیه السلام
مال و اولاد- گناه- گناه چشم
راهکارهای یاد حضرت مهدیعلیه السلام
شناخت و تفکّر
تفکّر پیرامون حقوق حضرت مهدیعلیه السلام بر شیعیان
الف) حقّ وجودب) حقّ بقاءج) حقّ نعمت و واسطه فیض حقّ پدری
تفکّر در فراهم کردن اسباب یاری امام عصرعلیه السلام - تفکّر پیرامون نظارت حضرت بر اعمالمان - تفکّر در اینکه ایشان عصاره تمام انبیاء و ائمهعلیهم السلام میباشد - تفکّر پیرامون مهر و محبّت حضرت- تفکّر پیرامون غفلت از امام و فراقش
كه به توضيح تفکّر پیرامون غفلت از امام و فراقش ميپردازيم
هنگامی که هر چه داریم و نداریم، از صدقه سر امام زمانعلیه السلام است آن لحظه ایشان واسطه فیض و نعمت الهی هستند، وقتی بلا از شیعه، به برکت وجود ایشان دفع میگردد چرا غفلت از این همه مهربانی و کرم.
طولانی شدن ایام غیبت، نباید ما را به غفلتی دین گریز مبتلا کند، و ما را از جان جانان دور نماید. یاد دلنشین مهدی زهراعلیها السلام باید همیشه در دلهای شیفته ماندگار باشد و به سبب فراق و جدایی، اندوه و حزن مهمان قلبها شود.
یاد حضرت، مقدمه مبتلا شدن به درد شیرین فراق است، فراق سخت است امّا بیدردی، سختتر، درد فراق اگر حاصل شود مژده وصل هم خواهد آمد.
به درد هجر بسازید چاره جز این نیست فراق اگر نباشد وصال شیرین نیست
امّا ما را چه شده که به روزمرّگی مبتلا شدهایم و فقط در فکر رفع حوائج خویشتن افتادهایم، گویی امامی نداریم که در غربت و غیبت به سر میبرد.
حال اینکه ارزش دل به این است که دلبری داشته باشد که وابسته او شود و در دوری و هجرانش بسوزد و ناله سر دهد.
سوز فراق از معشوق در سر تا سر عالم جریان دارد حتی جمادات هم از این قاعده مستثنی نیستند.
الف) ناله جمادات
مولوی شاعر عارف ایرانی در ضمن شعری، این حکایت را از نبی مکرم اسلامصلی الله علیه وآله نقل میکند که حضرت، به ستونی تکیه میزدند و برای اصحاب صحبت میکردند. بعد از مدتی اصحاب، منبر کوچکی برای حضرت آماده کردند. وقتی که پیامبر گرامی اسلامصلی الله علیه وآله روی منبر نشستند و به ستون تکیه ندادند، صدای نالهای بلند شد. در این لحظه رسول خدا به طرف ستون رفتند و آن را در آغوش گرفتند بعد هم فرمودند: صدای ناله از این ستون بود که از جدایی و فراق من ناله زد و اگر او را در آغوش نمیگرفتم تا قیامت ناله میکرد و آن ستون معروف شد به ستون حنانه.
ب) ناله حیوانات
عالم، عالم شعور و احساس است و هر چیزی که در این عالم مشغول ذکر معبود است.
«وَإِنْ مِن شَیءٍ إِلَّا یسَبِّحُ بِحَمْدِهِ»؛ «همه چیز به تسبیح و حمد خدا مشغول هستند».
حیوانات در دایره عشق ورزی و تحمل درد فراق، دنیای عجیبی دارند که انسان را به خجلت و شرمساری وامیدارد.
ذوالجناح نام آشنایی است که در فراق اباعبداللَّه الحسینعلیه السلام چشمانش پر از اشک و صدای نالهاش بلند شد.
در زیارت ناحیه مقدسه میخوانیم:
«و اسرع فرسک شارداً، الی خیامک قاصداً، محمحماً باکیاً؛ اسبت گریزان در حالی که میگریست و شیهه میزد به سوی خیمهها شتافت».
استادی نقل میکرد که طوطی اگر در قفس تنها باشد 20 سال میخواند امّا اگر کنار جفتش در قفس باشد 4 سال بیشتر نغمه ندارد.
فرهنگ قرآنی به این نکته اشاره دارد که اگر یوسفی در سفر داری باید یعقوب وار در فراقش اشک بریزی، آنقدر که دیگران زبان به ملامت تو بگشایند.
«قالُوا تاللَّهِ تَفْتَؤُا تَذْکُرُ یوسُفَ حَتَّی تَکُونَ حَرَضاً أَوْ تَکُونَ مِنَ الْهالِکِینَ»؛ «فرزندان به ملامت گفتند: به خدا سوگند که تو آنقدر دائم یوسف یوسف کنی تا از غصه فراقش مریض شوی یا خود را هلاک کنی».
و این ذکر و گریه را آنقدر ادامه داد که چشمانش از شدت اشک فراق، سفید شد و بینایی خویش را از دست داد.
«وَقالَ یا أَسَفَی عَلَی یوسُفَ وَابْیضَّتْ عَیناهُ مِنَ الْحُزْنِ»؛ «و گفت وا اسفا بر فراق یوسف عزیزم و از گریه غم، چشمانش (در انتظار یوسف) سفید شد».
اگر با یاد امام عصرعلیه السلام انس بگیریم شاید بهتر درد فراق را درک کرد و به این نکته رسید که بییاد و نام امام، زندگی کردن چه سخت است، اگر عزیزترین کس زندگیات که هر چه داری و نداری از اوست در زندان باشد چگونه میتوانی در بیرون از زندان خوش باشی و اصلاً به فکر تمام شدن مدت زندانی نباشی.
امّا اگر با یاد او روز و شب را سپری کردی دیگر آرام نمینشینی و از درد فراق و دوری سپندوار در التهاب خواهی بود.
پس تفکّر کنیم که چه بیانصافی است بیدردی از صاحب درمان و بیفراقی از کسی که جمادات و حیوانات در فراقش نالان هستند.
تأمّل کنیم که بدون او چقدر زندگی، خشن و خشک است و غربت و غیبتش را به اندک تأملی، بررسی کنیم تا بیشتر به یاد شیرینش آشنا شویم.
در علل بیدردی و بیاشکی در فراقش تفکّر کنیم.
تفکّر پیرامون اسامی آن حضرتعلیه السلام
مهدیعلیه السلام- قائمعلیه السلام - بقیة اللَّه – منتظَر - صاحب الزمان - امام زمانعلیه السلام
دعا- بعد از هر نماز واجب- بعد از ذکر مصیبت سیدالشهداعلیه السلام - وقت نزول باران- برپایی مجالس ذکر و دعا و بیان فضایل اهل بیتعلیهم السلام - هدیه دادن(باذكر صلوات هرروزصدقه دادن به نیابت از حضرت )- خوشحال کردن مؤمنین(امام صادقعلیه السلام فرمود: یکی از محبوبترین کارها نزد خدای عزّوجلّ شاد کردن مؤمنين است: برطرف کردن گرسنگیاش، یا زدودن اندوهش، یا پرداختن قرضش)
خواندن دعاها و زیارات
دعای عهد- زیارت آل یس- دعای ندبه - حضور در مکانهای منتسب به حضرت
سخن آخر
حقیقت یاد و ذکر این است که هنگام معصیت، آن یاد، مرا از آن مفسده دور کند.
رسول خداصلی الله علیه وآله فرمودند:
«من اطاع اللَّه عزّوجلّ فقد ذکر اللَّه و ان قلّت صلاته و صیامه و تلاوته للقرآن؛ هر کس خدای عزّوجلّ را فرمان برد خدا را یاد کرده است هرچند نماز خواندن و روزه گرفتن و قرآن خواندنش اندک باشد».
و امام صادقعلیه السلام در تفسیر آیه «وَلَذِکْرُ اللَّهِ أَکْبَرُ» فرمودندعلیهم السلام
به یاد خدا بودن در هنگام روبه رو شدن با حلال و حرام خدا.
اگر در معرض نگاه به نامحرمی بودی و چشمت را نگه داشتی، این یاد و ذکر خدا و ولی خداست و توفیقی است از آن حضرت که حاصل شده است..
سخن خویش را با جملاتی از کتاب شریف مکیال المکارم پایان میدهم:
پس بدانکه میبایست یقین بدانی که تو از چشم و گوش مولایتعلیه السلام دور نیستی او جای تو را میداند و از احوال تو آگاه است. پس اگر از کسانی باشی که بر رعایت آدابی که سزاوار رعایت شدن نسبت به آن جناب است، مواظبت دارند، بدین وسیله کمال محبّت و عنایت آن بزرگوار را به سوی خود جلب کردهای، و اگر اهل غفلت و اعراض از آن سرور باشی، جای تأسف است.
پس شتاب کن برای خلاصی خودت و این حاصل نمیگردد مگر با یاد مولایت تا در دنیا و آخرت دستت را بگیرد که خدای تبارک و تعالی میفرماید:
«یوْمَ نَدْعُوا کُلَّ أُناسٍ بِإِمامِهِمْ»؛ «روزی که مردم را با امامشان میخوانیم».
چون صبح کنی پس بدانکه این زندگی که خداوند به تو داده به برکت آن حضرتعلیه السلام است. پس او را سپاس بگذار و خدای تعالی را بر نعمتی که به تو عنایت فرموده شکر کن. و مواظب خودت باش که مبادا این نعمت را در غیر رضای او صرف نمایی، که مایه تیره روزی و بار سنگینی تو خواهد شد. پس چنانچه در معرض گناهی قرار گیری به یادآور که مولایت در این حالت زشت وضعیت بد، تو را میبیند. پس به پاس احترام او آن گناه را واگذار و اگر کار خوبی پیش آید به انجام آن سبقت کن و بدانکه آن نعمتی است الهی، که خدای تعالی آن را به برکت مولایت بر تو بخشیده است و خدای را بر آن سپاس بگذار و آن را به مولی و صاحب زمانت هدیه کن. و با زبان حال و مقال عرضه بدار:
«عزیزا بر ما و اهل ما سختی رسیده و با متاعی اندک به درگاهت پناه آوردهایم پس پیمانه ما را پر کن و بر ما تصدق فرمای که خداوند صدقه دهندگان را پاداش میدهد».
و در تمام احوال خاضع و خاشع باش، همچون غلام سر به فرمان حقیری که در خدمت اربابش ایستاده باشد. در هر بامداد و شامگاه بر آن جناب سلام کن. سلام غلامی که مشتاق دیدار اوست و از فراقش در سوز و گداز است. و چون هنگام نماز خواندنت فرا رسد، حال مولایت را در موقع ایستادنش در پیشگاه خدای - جلّ جلاله - متذکر شو و با حضور قلب، و خشوع جسم و چشم پوشی از ماسوی اللَّه، به آن بزرگوار تأسی بجوی و بدانکه توفیق یافتنت به این امر جز به برکت مولایت نیست. و این عبادت جز به موالات و پیروی و معرفت آن حضرت، از تو پذیرفته نمیشود.
و چون از نماز فراغت یافتی آن حضرتعلیه السلام را به سوی خدای عزّوجلّ وسیله و شفیع قرار داده که آن را از تو قبول فرماید. و پیش از هر دعایی به دعا کردن برای او آغاز کن.
و چنانچه غفلت یا فراموشی از یاد حضرتعلیه السلام در بعضی اوقات برایت عارض گشت - چنانچه غالب احوال بیشتر اهل زمان است - پس بدان که این حالت از نزدیک شدن شیطان است. پس به درگاه خداوند روی آورده و زاری کن تا کید شیطان را از تو باز گرداند و از خدای تعالی طلب مغفرت بنما و به سوی او توبه نصوح کن تا این بدی را بر تو ببخشاید و به یاد مولایت در هر حال توفیق دهد.
و آخرین سخن ما: خدایا ذکر و انتظارش را از یاد ما مبر.
منبع:
راهکارهای عملی یاد حضرت بقیهاللهالاعظم علیهالسلام
حسن محمودی
یا مهدی ادرکنی
با سلام و احترام .
بسیار عالی بود ، متشکرم .
موفق باشید .
فرم در حال بارگذاری ...
فید نظر برای این مطلب