خدای میزبان؛ بندۀ مهمان

بارها آن خطبۀ شعبانیۀ پیامبر(صلی الله علیه و اله) را شنیده اید. این خطبۀ نورانی را آن حضرت در آخرین جمعۀ ماه شعبان، یعنی قبل از ماه رمضان ایراد فرموده و امیرالمؤمنین علی(علیه السلام) آن را نقل کرده اند. در آغاز این خطبه که در واقع شرح وظایف ماه رمضان است، پیامبر عظیم الشأن اسلام(صلی الله علیه و اله) فرموده اند: «اَیُّهَا النّاسُ اِنَّهُ قَدْ اَقْبَلَ اِلَيْكُمْ شَهْرُ اللهِ بِالْبَرَكَةِ وَ الرَّحْمَةِ وَ الْمَغْفِرَةِ.» (اى مردم! همانا ماه خدا، همراه با برکت و رحمت و آمرزش، به شما روى آورده است.)

درست است که برکت، رحمت، مغفرت و لطف الهی همیشه شامل حال بندگانش است، اما این ماه، سرشار از این سه نعمت خداست. خدا در این ماه سفرۀ مخصوص و ویژه ای گسترده است.در ادامه حضرت فرموده اند: «شَهْرٌ هُوَ عِنْدَ اللهِ اَفْضَلُ الشُّهُورِ… وَ ساعاتُهُ اَفْضَلُ السّاعاتِ هُوَ شَهْرٌ دُعِيتُمْ فِيهِ اِلَى ضِیافَةِ اللهِ.» (ماهى که نزد خدا برترینِ ماه هاست… و ساعاتش برترینِ ساعت هاست. ماهى که در آن به مهمانى خدا دعوت شده اید.)ما همواره بر سر سفرۀ نِعَم الهی هستیم. درحقیقت، عالَم سفرۀ گسترده و عام الهی است که همۀ موجودات بر سرِ این سفره نشسته اند: «وَ جُعِلْتُمْ فِيهِ مِنْ اَهْلِ كَرامَةِ اللهِ.» (و [ماهی که] در آن از شایستگانِ کرامت الهى قرار داده شده اید.)

از حقوق مهمی که برعهدۀ انسان است، حق مهمانان است؛ مخصوصاً اگر مهمان را خودِ صاحب خانه دعوت کند، همۀ همت و توانش را به کار می گیرد تا احترامش کرده و از او به خوبی پذیرایی کند و باز، بیشتر از آن، وقتی است که صاحب خانه کریم هم باشد. در ماه رمضان شما دعوت شده اید به مهمانی خدا و خدای کریم برایتان سفره پهن کرده است.پیامبر اکرم(صلی الله علیه و اله) در فراز بعدی این خطبه فرموده اند: «اَنْفاسُكُمْ فِيهِ تَسْبِيحٌ وَ نَوْمُكُمْ فِيهِ عِبادَةٌ.» (نفس هایتان در آن، تسبیح [الهی] و خوابتان در آن، عبادت است.) خدا آن قدر در این مهمانی، به شما احترام گذاشته است که خوابتان هم عبادت است!«عَمَلُكُمْ فِيهِ مَقْبُولٌ.» (عملتان در آن [ماه ازسوی خداوند] پذیرفته است.)

در این ماه، هرچه عمل داشته باشید، خدا می پذیرد. چرا؟ چون مهمانش هستید. مگر می شود مهمان در خانۀ میزبان کاری انجام دهد و صاحب خانه از او تشکر نکند؟!«وَ دُعاؤُكُمْ فِيهِ مُسْتَجابٌ فَاسْأَلُوا اللهَ رَبَّكُمْ بِنِیّاتٍ صادِقَةٍ وَ قُلُوبٍ طاهِرَةٍ اَنْ يُوَفِّقَكُمْ لِصِیامِهِ وَ تِلاوَةِ كِتابِهِ.» (و دعایتان در آن، مستجاب است؛ پس با نیت هاى صادق و دل هاى پاک، از پروردگارتان بخواهید تا شما را براى روزه دارى و تلاوت کتاب خویش [یعنی قرآن] موفق بدارد.)حالا که دعای شما در این ماه مستجاب است، پس با نیّت های صادق و دل های پاک و پاکیزه از خدا بخواهید. این ها شرط استجابت دعا هم است.

منبع بهار طاعت / حسن زاده، جعفر