تهذيب98

حقوق مسلمان

شيخ صدوق به سند معتبر نقل مى كند: معلى بن خنيس از امام جعفر صادق عليه السلام پرسيد: حق مؤ من بر مؤ من چيست ؟
فرمود: هفت حق دارد كه اداء هر يك بر مؤ من لازم است و اگر مؤ منى يكى از آنها را رعايت نكند، از ولايت و دوستى خدا خارج شده و طاعت او را ترك كرده است .
معلى : آن حقوق واجب چيست ؟
فرمود: واى بر تو اى معلى ، من تو را دوست دارم . مى ترسم نتوانى آن حقوق را رعايت كنى . آنها را بدانى و به آن عمل ننمائى .
معلى : لا قوة الا بالله ، هيچ توان و نيروئى جز از ناحيه خداوند متعال نيست .
امام : نخستين و ساده ترين آن حقوق عبارتست از اينكه آنچه را براى خود دوست دارى ، براى برادر ايمانى خود دوست داشته باشى ، و آنچه را براى خود نمى پسندى ، براى او نيز نپسندى .
ايسر منها ان تحب له ماتحب لنفسك و تكره له ما تكره لنفسك
دوم : در رفع نياز او گام بردارى ، و رضايت خاطر او را بدست آورى و با سخن او مخالفت نكنى .
سوم : با جان و مال و دست و پا و زبانت (باهمه وجود) با او اظهار همبستگى كنى و او را يارى دهى .
چهارم : اينكه تو چشم و راهنما و آئينه و پيراهن او باشى . يعنى همچون آئينه عيوبش را برايش ظاهر سازى تا در مقام اصلاح خود بر آيد و همچون پيراهن عيوبش را از ديگران بپوشانى .
پنجم : اينكه تو سير نباشى و او گرسنه ، تو پوشيده نباشى و او برهنه ، تو سيراب نباشى و او تشنه باشد.
ششم : اگر براى تو كلفت و نوكرى است و او كلفت و نوكرى ندارد بايد خدمتگزارت را بفرستى تا لباس او را بشويد، غذايش را آماده سازد، رختخوابش را پهن كند و بايد همه اين كارها به صورت مشترك بين تو و او انجام گيرد.
هفتم : به سوگند او وفادار باشى و دعوت او را بپذيرى ، جنازه اش را تشييع كنى ، در بيمارى او را عيادت نمائى . و اگر بدانى او به چيزى نياز دارد در رفع نياز او مبادرت ورزى پيش از آنكه او از تو درخواستى كند.
در پايان فرمود: فَاِذا فَعَلتَ بِهِ وَصَلَت وِلايَتُكَ بِوِلايَتِهِ وَ وِلايَتُهُ بِوِلايَتِكَ
هر گاه تو با او اينگونه رفتار كردى و حقوق او را اينطور بجاى آورى ، ولايت خود را به ولايت او، و ولايت او را به ولايت خود پيوند داده اى .
امام صادق : ما عُبِدَ اللهُ بِشَيى ءٍ اَفضَلَ مِن اَداءِ حَقِّ المُؤ مِنِ
هيچ عبادتى بهتر از اداء حق مؤ من نيست .

كشكول شيخ بهايي