تبریک و تهنیت غدیر
سنت دیرینه در غدیر، تبریک خاص آن است که مفاهیم والای این روز را بازتاب می‌دهد. امام صادق علیه‌السلام فرمود: «هرگاه در این روز، برادر مؤمن خود را ملاقات کردى، بگو: شکر خداى که ما را به این روز گرامى داشته و از مؤمنان و وفاداران به پیمانى قرار داده است که با ما بسته و ما را از منکران و تکذیب‏ کنندگان روز قیامت قرار نداده است». امام رضا علیه‌السلام نیز فرمود: «در این روز به یکدیگر تبریک و تهنیت بگویید و هرگاه برادر مؤمن خود را ملاقات کردید، بگویید: سپاس خدایى را که ما را از تمسک کنندگان به ولایت امیر مؤمنان على علیه ‏السلام قرار داده است».

نیکی به دیگران
صاحب روز غدیر، امام علی علیه‌السلام درباره نیکی به دیگران در این عید فرمود: «[در این روز ] با نیکی و خیر فراوان، از آرزومندان و آنان‏که به دست شما چشم دوخته‏‌اند، بازدید کنید و در خوردنی‏ ها و آنچه در دست و در توان دارید، با ناتوانان همسانی داشته باشید. پاداش یک درهم [هزینه کردن در راه خدا] در این روز، برابر صد هزار درهم در روز دیگر است. هر کس بدون درخواست برادر مؤمنش از او دل‏جویی و کارگشایی کند و با اشتیاق به او نیکی رساند، چون کسی است که در این روز، روزه گرفته و شبش به نیایش پرداخته است. کسی که در شامگاه روز غدیر، به روزه ‏داری افطاری دهد، مانند کسی است که یک میلیون نفر را غذا داده است».
امام مهدی عجل الله تعالی فرجه الشریف در خطبه غدیریه
رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌وآله در خطبه غدیر، درباره موضوع‌هایی همچون توحید، نبوت، ولایت امام علی علیه‌السلام و لقب امیرمؤمنان برای آن حضرت، فضیلت‌های اهل بیت علیهم‌السلام ، فضیلت‌های ویژه امام علی علیه‌السلام ، قرآن، نماز، زکات، حلال و حرام و بیعت سخن به میان آورد. ایشان در بخشی از خطبه خود با اشاره به امامان دوازده‌گانه، درباره امام مهدی موعود (عج) فرمود: «بدانید که آخرین امامان، مهدی قائم از ماست. اوست غالب بر آیین‌‏ها. اوست انتقام گیرنده از ستم‏کاران. اوست فاتح قلعه‏ ها و منهدم‏ کننده آنها. اوست پیروز بر هر قبیله‏ ای از اهل شرک و هدایت‏ کننده آنان. اوست یاری‏ دهنده دین خدا. اوست که پیشینیان به او بشارت داده‏ اند. اوست که به عنوان حجت باقی می‏ماند و بعد از او حجتی نیست».

ادامه »

اشاره رخداد غدیر در ذى‌الحجه سال دهم هجرى، تنها یک حادثه تاریخى نیست؛ غدیر، تنها نام یک سرزمین نیست، یک تفکر است؛ نشانه‏‌اى است از تداوم خط نبوت؛ چشمه‌‏اى است که تا پایان هستى می‌جوشد؛ غدیر، روز اکمال دین، اتمام نعمت و موجب خشنودى خداست؛ روز بزرگ، روز گشایش و روز تکامل است؛ غدیر، نه تاریخ است، نه جغرافیا و نه روایت، بلکه ولایت است؛ پیشوند غدیر، رسالت است و پسوند آن، ولایت و امامت.

معنای غدیر
غدیر در لغت به معنای آبگیر است؛ گودالی در بیابان که آب باران در آن گرد آید. در میان راه دو شهر بزرگ دنیای اسلام، مکه و مدینه، محلی است به نام «جُحفه» که در زمان رسول گرامی اسلام (صلی‏ الله‏ علیه‏ و‏آله)، کاروانیان حج گذار در آنجا از هم جدا می‌‏شدند و به طرف دیار خود می‏‌رفتند. در این محل، غدیر خم جای دارد. علت نام‌گذاری این غدیر به خم، آن است که آبگیر آنجا به شکل خُمِ رنگرزان بوده و برخی قبایل صحرایی، گاه جامه‌‏های رنگ کرده خود را در این آبگیر می‌شسته‏‌اند.
خلاصه واقعه غدیر خم
در سال دهم هجرت، رسول خدا (صلی ‏الله‏ علیه‏ و‏آله) به حج رفت و احکام آن را به مردم آموزش داد. به هنگام بازگشت از مکه، در استراحتگاه جُحفه و در غدیر خم، به امر خدا مردمان را گرد آورد و در آن مجمع سترگ، امام علی علیه ‏السلام را به جانشینی خود به آنان شناساند و فرمود: «هر کس من مولای اویم، علی مولای اوست». البته جانشینی علی علیه‏ السلام سال‏ها پیش در مکه و در جمع خاندان هاشم انجام گرفته بود، ولی در غدیر، به اطلاع عموم رسید.

ادامه »

مرتضی : پسندیده, خشنود, برگزیده, ولقب امیرالمومنین علی , مرتضوی: منسوب به مرتضی علی

لقب‏ های امام علي(علیه السلام)
ژرفاي اقيانوس شخصيت علي‏ عليه السلام را دسترس نيست و ابعاد عظيم شخصيت آن چهره بي بديل تاريخ، يافتني ‏نيست. مولا عليه السلام القاب(1) و اوصاف بسياري دارد که هر کدام، اشاره ‏اي دارند به بُعدي از ابعاد والاي علمي، عملي، فرهنگي، اجتماعي، معنوي و سياسي شخصيت او. بسياري از اين القاب، به روزگار پيامبر خدا شناخته شده بود و امام را بدانها خطاب مي‏کردند.

برخي از اين القاب چنين‏ اند: «أعلمُ الأمّة»، «أقضَي الأمّة»، «أوّلُ مَن أسلَمَ»، «أوّلُ مَن صلّي»، «خير البشر»، «أمير المؤمنين»، «امام المتّقين»، «سيّد المسلمين»، «يعسوب المؤمنين»، «عمود الدين»، «سيّد الشهداء»، «سيّد العرب»، «راية الهدي»، «باب الهدي»، «المرتضي»، «الوليّ» و «الوصيّ».(2)
پيامبر خدا، امام را با اين القاب ياد مي‏کرد و به واقع، با توجه به آينده امّت اسلامي و مسئوليت بزرگ علي‏ عليه السلام در آينده امّت، با اين القاب، ابعاد شخصيت او را مي شناسانْد و به جايگاه والاي او در رهبري ره مي‏نمود و براي آن، زمينه سازي مي‏کرد.
در ميان القاب علي عليه السلام، دو لقب از بقيه مشهورتر است: «امير المؤمنين و وصي».

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله، علی علیه السلام را مرتضی (مورد رضایت و پسندیده) نام نهاد زیرا روزی جبرئیل نازل شد و گفت:« ای محمد، خداوند متعال علی را برای فاطمه و فاطمه را برای علی پسندیده است»
ابن عباس نیز می گوید:« علی علیه السلام در تمام کارهایش رضایت خدا و رسولش را دنبال می کرد؛ به همین جهت مرتضی نامیده شد»(3)
الفصول المهمّة: امّا لقبش مرتضی، حیدر، امیر المؤمنین و اَنزعِ بطین است(4)

پ ن: 1-ر. ک: ج 2، ص 114 (وصایت امام علی در ادبیات صدر اسلام) 2-تاریخ دمشق: 8837/303/42. 3–بحارالانوار، ج 35، ص 59 4- الفصول المهمّة: 129.

منبع: ابعاد شخصیتی امام علی علیه السلام

يكى از مراحلى كه قرآن يأس كفار را اعلام مى‏كند روز غدير است. زيرا هنگامى كه مشركان مشاهده كردند مردى كه از نظر علم و تقوا و قدرت و عدالت بعد از پيامبر در ميان مسلمانان بى‏نظير بود به عنوان جانشينى آن حضرت انتخاب شد و از مردم براى او بيعت گرفت، يأس و نااميدى نسبت به آينده اسلام آنها را فرا گرفت و دريافتند كه اين دين و آئين ريشه‏دار و پايدار است. از اين رو قرآن فرمود: «الْيَوْمَ يَئِسَ الَّذِينَ كَفَرُوا مِنْ دِينِكُمْ فَلَا تَخْشَوْهُمْ وَاخْشَوْنِ…» .سوره مائده، آيه 3. امروز كفار از دين شما نااميد شدند.

اول بايد ديد طمع كافر چه بود و حد و مرز آن چه اندازه بوده است تا معلوم شود كه امروز چه حادثه‏ اى اتفاق افتاد كه توانست مخالفان اسلام را با تمام گستردگى آن و دشمنى آنان با كمال شدتش مأيوس و نااميد كند. وقتى اسلام ظهور كرد، كافران اعم از مشركان و يهوديان و مسيحيان به مبارزه با آن برخاستند زيرا آيين و دين خود را بر حق مى‏دانستند و روى تعصب و رسوبات جاهلى شرك را صحيح مى‏ دانستند و سرانشان براى منافع ماديشان در حفظ آن مى‏ كوشيدند و به يكديگر مى‏ گفتند برويد بت‏ها را حفظ كنيد، براى آنها در مقابل مشكلات صبر كنيد كه بت ‏پرستى و حفظ بت‏ها امرى است كه روى آن تصميم گرفته شده است همان طورى كه خداوند درباره امور مهم مى‏فرمايد:إِنَّ ذَٰلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ؛سوره لقمان، آيه 17. يعنى كارى است كه بايد درباره آن تصميم گرفت.يهوديان و مسيحيان هم دين خود را الهى و بر حق مى‏ دانستند و مى‏ گفتند: «لنْ يَدْخُلَ الْجَنَّةَ إِلَّا مَنْ كَانَ هُودًا أَوْ نَصَارَى.»سوره بقره، آيه 111.
در روز غدير با نصب على ابن ابيطالب (عليه السلام) دين كامل شد زيرا رهبرى پيدا كرد كه هم دين شناس است و هم عادل و معصوم است و هم دين را در همه ابعاد زندگى فردى و اجتماعى اجرا مى‏ كند. امامت و ولايت از اركانى است كه با تحقق آن، هم كفار مأيوس مى‏شوند و هم دين كامل مى‏گردد و هم نعمت خدا به پايان مى‏رسد و هم دين اسلام به عنوان دين پسنديده مرضىّ خدا قرار مى‏گيرد. بنابراين پذيرش امامت و ولايت به عنوان امرى اعتقادى از اهميت فوق العاده‏اى برخوردار است كه همگان بايد آن را بپذيرند و به آن ايمان پيدا كنند.
منشأ يأس كفّار آن است كه با نصب على(عليه السلام) دين داراى ولى و قيّم شد. دين از اين كه به شخص قائم باشد خارج و به معصوم متكى شد، در عصر پيامبر حفظ دين بر عهده پيامبر(صلي الله عليه و آله) است و بعد از ارتحال آن حضرت بر عهده اهل بيت (عليه السلام) خواهد بود.

منبع: ابعاد شخصیتی امام علی علیه السلام

 روز, ایام جمع (اسم ) روز روز گردیدن الیوم 1 - امروز 2 - اکنون الحال : والیوم منصب مذکور بیادگار بیگ برادر او مرجوع است .· امروز . وقت حاضر . اکنونیوم در چهار معنا استعمال شده است:1. مدّت زمانى که از طلوع فجر آغاز و به غروب خورشید ختم مى شود. بنابراین معناى یوم در مقابل لیل است مانند: «یوم سبتهم»(1) و «فعدّةٌ من أیّام اخر»(2)2. به معناى مجموع شبانه روز، مانند نماز یومیّه.3. به معناى عصر، روزگار و برهه اى از زمان، همچون: «تلک الایّام نداولها بین النّاس».(3)4. به معناى مرحله، چنان که درباره خلقت آسمان و زمان فرمود: «فى ستّة أیّام».(4)الف و لام الیوم در آیه اکمال( الیوم یئس الّذین کفروا من دینکم فلا تخشوهم و اخشون الیوم أکملت لکم دینکم و أتممت علیکم نعمتى و رضیت لکم الاسلام دیناًسوره مائده، آیه 3)؛، براى عهد است و اشاره به روز معیّن و مشخّصى دارد که نزد گوینده و شنونده معلوم است. بدین ترتیب، واژه الیوم به معناى امروز در مقابل دیروز و فردا مى باشد و الیوم دوم تأکید و تکرار آن براى اهمیت آن روز بزرگ است.

الیوم کدام روز است؟
آنچه از آیه استفاده مى شود، این است که در یکى از روزهاى صدر اسلام حادثه اى عظیم رخ داد که قرآن کریم ویژگیهاى ذیل را براى آن ذکر مى کند:
 امید تمام دشمنان را که براى نابودى اسلام دندان طمع تیز کرده بودند، به یأس مبدّل کرد: «یئس الّذین کفروا».
 افزون بر تبدیل شدن امیدشان به یأس، آن چنان زمینه فعالیت آنها را خنثى کرد که ترس مسلمانان را از آنان بى جهت دانست: «فلاتخشوهم»
 امکان داشت که مسلمانان با پشت پا زدن و نادیده گرفتن آن نعمت بزرگ، کفران نعمت کنند و زمینه غضب الهى و بازگشت سلطه کفار را فراهم و امید تازه اى در آنان ایجاد کنند. از این رو، براى پیشگیرى از این مسئله فرمود: «واخشون»
 پیشرفتى کیفى (کمال) دردین الهى ایجاد کرد و مایه تکامل آن گردید: «اکملت لکم دینکم»
پیشرفت کمّى (تمامیّت) در نعمت مطلق الهى (ولایت) ایجاد کرد و آن را به مراحل پایانى رساند: «اتممت علیکم نعمتى»
در مرحله ابلاغ نیز خدا راضى شد تا اسلام دین ابدى مردم گردد: «رضیت لکم الاسلام دیناً».(5)
پس باید روزى را در تاریخ اسلام پیدا کرد که این خصوصیات شش گانه را داشته باشد.

روزهاى برجسته اى که در تاریخ اسلام وجود دارد و ممکن است همان روز معین باشد، عبارت است از:
 روز تولد پیغمبر اکرم(ص) که هر چند سر فصل مهمى در تاریخ بشر بود و موجب حوادث مهمّى شد، لیکن هیچ یک از خصوصیات اکمال دین، اتمام نعمت، یأس دشمنان و… در آن وجود نداشت و با تاریخ نزول آیه هم سازگارى ندارد.
روز مبعث، چنان که ممکن است مراد از «والعصر» عصر بعثت باشد. این هم نمى تواند مراد باشد، زیرا بعثت حادثه اى بود که فقط على(ع) و خدیجه(س) از آن باخبر شدند و کافران از آن حادثه عظیم مطّلع نشدند تا ناامید شوند. افزون بر این، در آن روز دین کامل نشده بود.
 «یوم الانذار» و روز اعلام عمومى دعوت از ناحیه پیامبراکرم(ص) در سال سوم هجرت. این هم نمى تواند مقصود باشد، زیرا اعلان عمومى، نه تنها موجبات یأس سران شرک را فراهم نکرد، بلکه طمع آنان را به نابودى اسلام برانگیخت، گذشته از این، بخش ناچیزى از دین تا آن روز ابلاغ شده بود و تا رسیدن به مرحله کمال فاصله فراوانى داشت.
روز هجرت از مکه و نجات از آزار مشرکان. این روز نیز مدّ نظر نیست، چرا که اوّلاً هجرت بر اثر هراس از آزار و اذیت مشرکان مکه صورت گرفت. پس موجب ناامیدى کافران نشده بود و ثانیاً روز هجرت روز کمال دین نبود.
روز ورود به مدینه و تشکیل حکومت اسلامى. این هم نمى تواند مقصود باشد، چرا که این روز مایه یأس مشرکان نشد. نشانه اش جنگ بدر و احد و خندق است که مشرکان خودشان را به مدینه رساندند. افزون بر این، بسیارى از آیات پس از آن روز نازل شده است.
 روز فتح مکه، این هم نمى تواند مدّ نظر باشد، زیرا اوّلاً بسیارى از احکام و آیات پس از فتح ـ که در سال هشتم هجرى اتفاق افتاد ـ نازل شد. پس دین در این روز کامل نشده بود، ثانیاً فتح مکه نیز مایه یأس کامل نشده بود؛ به دلیل اینکه به پیمانهاى عدم تعرّض پایبند بودند و به سنت جاهلى خود نیز ـ مانند برهنه حج کردن زنها ـ عمل مى کردند. به قول امیرمؤمنان (ع) «اسلام نیاورده اند، بلکه (اظهار اسلام کرده اند و) اجباراً تسلیم شده بودند و کفرشان را پنهان مى داشتند. پس آن گاه که یاران(وعِدّه و عُدّه) فراهم شد، علیه اسلام آشکار کردند.(6)و ثالثاً تاریخ نزول این سوره مدّتها بعد از فتح مکّه بوده است.

 روز نزول آیات اوّل سوره برائت و اعلام آن در سال نهم هجرت.این هم نمى تواند مراد باشد؛ زیرا اگرچه اعلام برائت، مشرکان مکه و حتى مشرکان و بت پرستان حجاز را تحت فشار قرار داد، ولى در آیه مى فرماید: همه کافران، یعنى مشرکان مکه، یهودیها، نصرانیها، امپراطور قدرتمند ایران و روم و…مأیوس شدند.
روز عرفه، یعنى نهم ذى الحجة سال دهم هجرت که اسلام به اوج شکوفایى خود رسیده بود و بسیارى از مسلمانان مراسم عبادى حج را همراه رسول خدا(ص) به جا آوردند. محور اصلى تفاسیر عامّه در آیه اکمال ، همین احتمال است و مدّعى هستند که این آیه در سرزمین عرفات نازل شده است ؛ ولى با دقت، روشن مى شود که این روز نیز منظور نیست، زیرا در این روز حادثه قابل توجهى پیش نیامد تا موجب یأس کفار و تکمیل دین باشد.یأس مشرکان قریش در ماجراى فتح مکه حاصل شد و یأس مشرکان حجاز هنگام نزول آیات برائت و اعلام آن توسط امیرمؤمنان(ع) در سال نهم هجرى اتفاق افتاد، امّا بقیّه کفار اعم از یهود، نصارى، مجوس، و… در آن روز یعنى روز عرفه سال دهم هجرى هنوز امیدوار بودند.
پ ن:

1. سوره اعراف، آیه 163. 2.سوره بقره، آیه 184:»پس تعدادى از روزهاى دیگر.« 3. سوره آل عمران، آیه 140، »و ما این روزها را بین مردم مى گردانیم.« 4. سوره اعراف، آیه 54،»در شش روز«. 5. تفسیر المیزان، علامه طباطبایى، دارالکتب الاسلامیه، چهارم 1362 ج 5، ص 185 - 184. 6. نهج البلاغه، نامه 16.

منبع:ابعاد شخصیتی امام علی علیه السلام