اسرار5

نشاط و بهجت
و ديگر از آداب قلبيه نماز و ساير عبادات كه موجب نتايج نيكويى است، بلكه باعث فتح بعضى از ابواب و كشف بعضى از اسرار عبادات است، آن است كه سالك، جديت كند كه عبادت را از روى نشاط و بهجت قلب و فرح و انبساط خاطر بجاآورد و از كسالت و ادبار نفس در وقت عبادت، احتراز شديد كند.
پس وقتى را كه براى عبادت انتخاب مى‏كند وقتى باشد كه نفس را به عبادت اقبال است و داراى نشاط و تازگى است و خستگى و فتور ندارد؛ زيرا كه اگر نفس را در اوقات كسالت و خستگى وادار به عبادت كند ممكن است آثار بدى به آن مترتب شود كه از جمله آنها آن است كه انسان از عبادت مضجر شود و تكلف و تعسف آن زياد گردد و كم كم باعث تنفر طباع نفوس شود.
و اين علاوه بر آن كه ممكن است انسان را به كلى از ذكر حق منصرف كند و روح را از مقام عبوديت كه منشأ همه سعادات است برنجاند، از چنين عبادتى نورانيت قلبيه حاصل نگردد و باطن نفس از آن منفعل نگردد و صورت عبوديت، صورت باطن قلب نشود.
است و اصحاب سير و سلوك براى آن تنافس(9) كنند. و چنانچه اطبا را عقيده آن است كه اگر غذا را از روى سرور و بهجت ميل كنند زودتر هضم شود، همينطور طب روحانى اقتضا مى‏كند كه اگر انسان غذاهاى روحانى را از روى بهجت و اشتياق تناول كند و از كسالت و تكلف احتراز كند، آثار آن در قلب زودتر واقع شود و باطن قلب با آن زودتر تصفيه شود.
عن ابى عبد الله (عليه السلام) قال: لا تكرهو الى انفسكم العباده(10).
و عن ابى عبد الله (عليه السلام) قال: قال رسول الله صلى الله عليه و آله:
يا على، ان هذا الدين متين؛ فاوغل فيه برفق و لا تبغض الى نفسك عباده ربك(11).
و در حديث است از حضرت عسكرى (عليه السلام):
اذا نشطت القلوب فاودعوها، واذا نفرت فودعوها(12).

9) نفس نفس كردن، سبقت گرفتن.
10) خود را به اكراه به عبادت وادار مسازيد. اصول كافى، ج 3، ص 129، كتاب الايمان و الكفر، باب استواء العمل و المداومه عليه، حديث 3.
11) اى على! اين دين متين و استوار است؛ با رفق و مدارا در آن گام نه و پرستش پروردگارت را مبغوض خود مكن. اصول كافى، ج‏3، ص 138، كتاب الايمان و الكفر، باب الاقتصاد فى العباده، حديث 6.

12) هنگامى كه قلوب نشاط و بهجت دارند به آنها امانت بسپاريد؛ و وقتى كه گريزان‏اند آنها را واگذاريد. بحار الانوار، ج 75، ص 377، كتاب الروضه، باب 29، حديث 3.

آداب الصلوه امام خميني (ره)