مراتب روزه داری

علمای اخلاق برای روزه داری سه مرتبه بیان کرده اند:

1. روزه ی عموم 2. روزه ی خواص 3. روزه ی خواص خواص. روزه ی «عموم»، که اکثر مردم موفّق به انجام آن می شوند، همان روزه ای است که از طلوع فجر تا غروب آفتاب از خوردن و آشامیدن و چیزهایی که روزه را باطل می کند، اجتناب کنند. روزه ی «خواص»، بازداشتن گوش، چشم، زبان، دست، پا و دیگر اعضای بدن از ارتکاب گناه است؛ چنان که از امام صادق(علیه السلام) روایت شده است که فرمود: «آن گاه که روزه گرفتی، باید گوش، چشم، مو و پوست تو نیز روزه باشد… و نباید روزی که روزه داری، با دیگر روزهایت برابر باشد».

اما روزه ی «خواص خواص»، روزه ی دل است؛ به این صورت که دل از هر آن چه غیر خداست خالی شود، افکار دنیوی را از خاطر خود بزداید و به چیزی جز خداوند نیندیشد؛ اگر به کار دنیا و امرار معاش می پردازد، به نیت کسب روزی حلال و آبادانی آخرت باشد. از پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله وسلم) در حدیثی قدسی روایت شده است که فرمود: «روزه برای من است و من پاداش دهنده ی آن هستم» و یا به تعبیر دیگر: «من خود پاداش آن هستم».

از این روست که روزه موجب صفای دل، پاکی اعضاء و جوارح، آبادانی ظاهر و باطن، زمینه ساز سپاس گزاری از نعمت های خدا و احسان به نیازمندان و بیچارگان است؛ در حقیقت، روزه، در صورتی که به شرایط ظاهری و باطنی آن عمل شود روزه دار را از کژی ها و آلودگی ها می پالاید.

منبع سی گام خودسازی: بر پایه دعاهای روزانه ماه مبارک رمضان/ محمود صلواتی.