انگیزه خود سازی

وقتی دانستیم امام زمان علیه السلام از تمام حالات و حوادث آگاه است و به موهبت الهی همه چیز را می داند، از گذشته و آینده با خبر است، حتی خطورات ذهنی و امور قلبی را می فهمد و از اسرار نهفته در دلها و رازهای پنهان در باطن ها مطلع می باشد، خود این باور و اعتقاد، انگیزه موثری برای خود سازی و تزکیه است تا از گناهان فاصله بگیریم و به نیکی ها بگرویم.

زیرا مسلما افکار ناپسند و رفتار زشت، او را می آزارد و قلب مطهرش را مکدر می سازد، چنانکه کارهای نیک و نیات پاک، وی را خرسند می گرداند. انسان معتقد به اهل بیت علیهم السلام و شخص باورمند به حضرت صاحب الزمان علیه السلام هرگز اندیشه خیانت و فکر معصیت در سر نمی پروراند و در پی هوی و هوس، دامن به گناه نمی آلاید. چون از یک طرف می داند اعمال و افکار او به ائمه علیهم السلام عرضه می شوند و امام زمانش، از کارهای ظاهری و انگیزه های درونی وی اطلاع دارند، از سوی دیگر یقین دارد زشت کاری ها و پلیدی ها، موجب رنجش خاطر و آزردگی مولایش می باشند.

بدین خاطر می کوشد که هیچ گاه مرتکب گناه نشود و گرد شهوات ناروا نگردد. خداوند در آیه 105 سوره توبه فرموده است: و قل اعملوا فسیری الله عملکم و رسوله و المومنون (ای پیامبر، به مردم) بگو: عمل کنید، بزودی خدا و پیامبرش و مومنان، کردار شما را می نگرند.

بر اساس مطالبی که از اهل بیت علیهم السلام پیرامون این وحی قرآنی بیان شده، مومنان که همردیف خدا و رسولش قرار گرفته و ناظر اعمال مردم اند، امامان معصوم علیهم السلام و جانشینان راستین پیامبر می باشند.

در تفسیر برهان، بعد از این آیه، از حضرت صادق علیه السلام گزارش گردیده که درباره کلمه مومنون فرمودند: هم الائمه. ایشان (که نظاره گر اعمال مردمان هستند و در قرآن، کنار خدا و پیامبر قرار گرفته، کردار و رفتار همگان را می بینند) امامان معصوم علیهم السلام می باشند.

عبدالله بن ابان که نزد حضرت رضا علیه السلام، موقعیتی داشت، گوید: به امام علیه السلام عرضه داشتم: برای من و خاندانم در پیشگاه الهی دعا کنید. حضرت علیه السلام فرمودند: مگر من دعا نمی کنم؟

سوگند به خدا کارهای شما در هر بامداد و شامگاه بر من عرضه می شود. عبدالله گوید: من این مطلب را بزرگ شمردم (و پذیرش این حقیقت که هر صبح و شب، تمام اعمال، بر امام علیه السلام ارائه گردد، برایم گران آمد. آن گاه به خاطر آنکه این واقعیت را از قرآن بیابم و در پذیرش ان نلغزم) به من فرمودند: مگر تو کتاب خدا را نمی خوانی؟! آنجا که فرموده است: (ای پیامبر به مردم) بگو: عمل کنید، بزودی خدا و پیامبرش و مومنان کردار شما را می بینند. سپس حضرت رضا علیه السلام فرمودند: به خدا قسم آن مومن، علی بن ابی طالب علیه السلام است.

از بیان هشتمین جانشین رسول خدا(صلی الله علیه و آله وسلم) استفاده می شود مومنان در این آیه، امامان معصوم اند که یکی از آنها امیر مومنان علی علیه السلام و دیگری حضرت رضا علیه السلام می باشند. این بزرگواران شاهد اعمال مردم بوده و تمام کارهای افراد، از ریز و درشت، زشت و زیبا، پنهان و آشکار، همه بر آنان عرضه می گردد.

بنابر این زمان حضرت حجه بن الحسن علیه السلام، از تمام نیات و رفتار ما آگاهند و خوبی ها و بدی هایمان به ایشان ارائه می گردد. بدیهی است هیچ انسان متعهد و باورمندی برخود نمی پسندد که در گزارش اعمالش به امام زمانش، زشتی و پلیدی باشد و از اینکه در حضور حجت خدا و زیر نگاه ولی عصرش، دست به آلودگی بزند و مرتکب گناه شود، شرم می کند.

خصوصا اگر متوجه باشد که زشت کارهایها، قلب مولایش را می آزارد و باعث اذیت پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) و ناراحتی ائمه علیهم السلام می گردد. چنانکه از سماعه روایت شده که گفت: حضرت صادق علیه السلام می فرمودند: چرا شما پیامبر (صلی الله علیه و آله وسلم) را ناخرسند و اندوهناک می سازید؟!

مردی عرضه داشت: چگونه ما رسول خدا (صلی الله علیه و آله وسلم) را می آزاریم و ناراحت می نمائیم؟! امام علیه السلام فرمودند: آیا نمی دانید که کارهای شما بر آن حضرت عرضه می شود و وقتی در پرونده اعمالتان، گناه و نافرمانی خدا را مشاهده کند، افسرده و آزرده خاطر می گردد.

پس مراقب باشید به پیامبر(صلی الله علیه و آله وسلم) بدی روا نداردید و او را ناراحت نسازید، بلکه (با اعمال خوب و رفتار نیکتان) خرسند و شادمانش نمایید.

ابوبصیر گوید: از حضرت صادق علیه السلام درباره این آیه توضیح خواستم و پرسیدم: مومنان (که در این گفتار آسمانی، همردیف خدا و پیامبر، ناظر اعمال مردم اند) چه کسانی می باشند؟ امام علیه السلام فرمودند: من عسی ان یکون غیر صاحبکم چه فردی ممکن است باشد، غیر از صاحب شما؟

یعنی امام و صاحب امر شما، همان مومنی است که در روحی الهی، نظاره گر کارهایتان معرفی شده است. نتیجه آنکه امروز تمام اندیشه و کردار ما، زیر چشم صاحب و مولایمان  حضرت بقیه الله علیه السلام است، زشتی هایمان او را آزرده خاطر می سازد، که ناخرسندی او، ناخشنودی پرودگار می باشد، و نیکی هایمان وی را مسرور و خرم دل می گردند، که مسرت او رضایت رحمان بوده لطف ربوبی و پاداش الهی را به ارمغان می آورد.

منبع:

امام زمان علیه‌السلام بهار دلها

جمال‌الدین حجازی