رنسانس در غرب
رنسانس بطور كلى دو نتيجه اساسى به همراه داشت ؛ 1 - اصلاح دينى ( رفورم مذهبى ) 2 - پيدايش بورژوازى اين دو با هم منجر به پيدايش انقلاب صنعتى شدند كه انقلاب صنعتى نقطه آغازين تحول بنيادين در فرهنگ و تمدن غرب محسوب مى شود. در ذيل ، دو نتيجه مذكور را بيشتر بررسى مى كنيم :
فرهنگهاى غالب در عهد باستان
قديمى ترين فرهنگها در كناره هاى درياى خزر، رود نيل ، بين النهرين ، يونان ، روم و چين بوجود آمد و كم كم در ساير نقاط جهان گسترش يافت . هر يك از اقوام ساكن در اين مناطق ، از فرهنگ و تمدن ويژه اى برخوردار بودند كه در كشمكش و درگيرى با اقوام ديگر تاءثير و تاءثرهاى فرهنگى زيادى نيز داشت . بعنوان نمونه ، در منطقه بين النهرين ابتدا سومريها حاكم شدند و شهرها و تمدنهاى اوليه را بوجود آوردند و كم كم بزرگترين امپراتورى آن زمان ايجاد شد. سومريها خط ميخى را اختراع كردند و به اين وسيله فرهنگ و آداب و رسوم خود را ثبت و در اقصى نقاط عالم ، در آن روزگار، گسترش دادند.
زمينه هاى خارجى تهاجم فرهنگي
شيوه استعمار نامرئى :
پس از شكست استعمار شكل مستقيم ، استعمارگران با روش غير مستقيم و نامرئى وارد صحنه شدند كه به شيوه هاى پيشرفته ترى آن را به اجرا در آوردند. در واقع مرحله جديدى از تهاجم فرهنگى كه زمينه را براى ادامه غارت منابع كشورهاى عقب افتاده آماده كرد. بدينصورت ، وقتى استعمار خود را ناچار به پايان دادن تحول كامل در زير ساخت اجتماعى ، اقتصادى آن جوامع ، جريان استمرار وابستگى آنها به كشورهاى صنعتى و پيشرفته را تضمين كند.
زمينه هاي خارجي تهاجم فرهنگي
شكست شيوه استعمار مستقيم :
كشورهاى سرمايدارى غرب براى حل مشكلات داخلى خود با تظاهر به خدمت به بشريت و با استفاده از تسليحات و نيروهاى نظامى پيشرفته خود، دخالت در امور داخلى ملل مختلف جهان را آغاز كردند و بطور مستقيم در اين كشورها حضور فيزيكى يافتند. آنها حتى حكام و فرمانروايان جوامع مورد اشغال را از نيروهاى زبده و مورد نظر خود انتخاب مى كردند. يكى از قربانيان اوليه و اصلى اين تجاوز مستقيم كشور هند است كه استعمار پير انگليس ضمن تسلط بر تمامى شؤ ونات اجتماعى ، سياسى اين كشور سالها به غارت منابع آن مشغول بود. تا مدتى زيادى از طريق اشغال مستقيم ، نيازهاى كشورهاى صنعتى بر آورده مى شد اما پس از قيام ملتها عليه استعمار، ادامه اين روند براى استعمارگران بسيار گران تمام شد و علاوه بر به خطر افتادن نيروهاى اشغالگر و بالا رفتن هزينه ادامه اشغال ، بحران داخلى نيز مجددا عود كرد و صنايع و كارخانجات را در ورطه سقوط قرار داد، بازارهاى مصرف يكى پس از ديگرى در حال سقوط بود و مواد اوليه تامين نمى شد. وجود كارمندان و متخصصان خارجى در كشورهاى استقلال يافته پذيرفته نمى شد و آنها ناچار به عقب نشينى به كشور خود بودند كه خود بخود به مساله بيكارى و عدم اشتغال دامن مى زد. بطور كلى كشورهاى سرمايه دارى در اين مرحله نيز با بحران مهمى مواجه شدند كه باز هم در صدد يافتن راههايى براى انتقال اين بحران جديد، به كشورهاى توسعه نيافته بر آمدند.
زمينه هاى خارجى تهاجم فرهنگى
همان گونه كه در قسمت اول اين بحث عنوان شد، منشا اصلى تهاجم فرهنگى ، اوضاع و شرايط سياسى ، اجتماعى خارجى ، بخصوص وضعيت بحرانى كشورهاى استعمارى مى باشد.
وقتى كشورهاى بزرگ صنعتى دچار بحرانهاى اقتصادى ، فرهنگى و اجتماعى شدند، تنها راه چاره را در انتقال اين بحران به جوامع غير صنعتى يافتند، به اين صورت كه با تسخير كشورهاى عقب افتاده ، علاوه بر تامين مواد اوليه و كارگر ارزان ، با ارسال متخصصان ، كارمندان و كالاهاى مصنوعى خود به اين جوامع ، مشكل تورم و بيكارى خود را تا حدودى از اين طريق حل كردند. در اين قسمت عمده ترين عوامل خارجى تهاجم فرهنگى را بر مى شمريم :
اذان صبح: 
طلوع آفتاب: 
اذان ظهر: 
غروب آفتاب: 
اذان مغرب: 
نیمه شب شرعی: 
